Аламтор желісінен алынған үзінділерде кездесетін стильдік ауыт
қуларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын редакциялап
түзетіп жазыңдар.
1. түркі қағандығының ел құраған қайраткерлері мен ел
қорғаған қолбасылары білге қаған, тоныкөк, күлтегіннің
ерлік істері ескерткіш тілінде ерлікті, туған жер, атамекенді
сүюді ұлығылайтын мол дүние деп есептейміз.
2. сол дәуірдегі көптеген ғалымдар в.томсеннің бұл
еңбегін жоғары бағалады. бұдан соң көп ұзамай в.радлов
бірқатар ескерткіштерді өзінше бұл игілікті дәстүрді одан әрі
жалғастырды. жазба ескерткіштер кейін көптеген ізденімпаз
ғалымдардың зерттеу объектісіне айналды.
3. осынау ұлан-ғайыр жерге қоныстанған ұлыстың тілі де
бір-бірінен өзгешеленіп кеткен. жақын орналасқан түркілер
жақсы бірін-бірі түсінсе, керісінше, алыс орналасқандар
аудармашысыз ұғыныса алмайды.
4. күлтегін — түркі халықтарының ерлік туралы ұғымы-
ның жиынтық бейнесі. оның тұлғасында түркілерге тән
ержүрек, өршіл, қайсар, қайтпас мінездер бар. сондай
батырым болса» деген ел арманында күлтегін ерліктерін
сипаттау арқылы берілген.! алдын ала !
— құйрық майы
— ет
— өкпе
— жүрек
— бауыр
— қарын
— ішек
— пияз
— тұз
— бұрыш
— көк пияз
Қарын, ішек, бауыр, өкпе т.б алдын ала тазартылып жуылады. Аз ғана сүйық май қыздырыңыз. Тұралған өкпе мен май қосыңыз да 10 минут қуырыңыз. Тұралған жүрек пен ет қосып, тағы да 10 минут қуырыңыз. Қарын мен ішектерді қосып 30 минуттай пісіріңіз. Одан соң төртбұрыштап кесiлген бауырды қосыңыз да, ет бұрын тұздалмаған болса, тұздап, бұрыштаңыз. Пияздан көбірек тұрап қосыңыз. Картопты майдалап тұрап пияздың үстіне қойып, картоптың үстін шикі пиязбен жабыңыз. Қуырдақтың ортасына сәл жетпейтіндей етіп су немесе сорпа құйыңыз. Астын өлесіге (жәй отқа мағынасында) қойып, қуырдақ дайын болғанға дейін пісіріңіз. Сервис жасар алдында майдалап тұралған көк пияздан себіледі.
1 кг ет500 г өкпе500 г бауыр300 г жүрек200 г бүйрек300 г құйрық май2 бас пияз1 шай қасық бұрыш1 ас қасық тұз қажет
Қуырдақ дайындау:
Ең алдыменқызып тұрған қазанға іш майды немесе құйрық майды турап салып шыжғырып алады да, алдымен үстіне туралған өкпе, жүректі, ішек-қарынды, мойын, төстік еттерін салып, қазанның отын қатты жағып 15-20 минут қуырады. Содан кейін бауырды салып, үстіне бүрыш, пияз қосып, әбден піскенше қуырады. Тұзды татымына қарай салады. Әбден піскен қуырдақты табаққа салып, дастарқанға қояды