Ғаламторды қарап отырып, мен Жюль Верннің Қазақстанмен де байланысы бар екенін білдім. Тек ондай мәлімет қолыма толық түспеді, лажсыздан бар тапқанымды бөлісейін дедім
Ол XIX ғасырда Қазақстан, Сібір жерлеріне саяхат жасаған. Соның негізінде кітап та жазған. 1
нотаn алғаш рет орыс тілінде 1900 жылы жарық көрген. Бұл кітап - жазушының Орта Азия на
Сбірге жасаған «әдеби саяхаты», «Мен қазір басқа ештеңе ойлағым келмейді, мені таңғажай
оюнет қатты еліктіріп отыр. Бұл романым татарлар мен Сібірдің тарихы жайлы», - деn аѕ
енен Ноль Верн. Орта Азия халықтары бұл кітапта «татарлар» деп аталады. Оңтүстіктен
басталған көтеріліс Сібірдің астанасы – Иркутскiге дейін жетеді. Осы романнан Қазақ далас
да болған бірқатар тарихи деректерді кездестіруге болады,
Алғаш жарық көрген 1876 жылдың өзінде-ақ кітап оннан астам тілге аударылған. Артын
ша романтеатр пьесасына айналып, ұзақ жылдар сахнада көрсетілген. Кейбір деректерге
қарағанда, Жоль Верннің жазған шығармаларының ішінде Францияда бұл роман таралым
жағынан төртінші орынды иемденіп, авторға 7 млн. франк пайда әкеліпті. Осылайша, Еуропа
Орта Азия халықтарымен алғаш бір ғасыр бұрын Жюль Верн туындысы арқылы танысқан.
Бірақ біз туралы жазылған кітаптың орыс тіліндегі толық нұсқасы қолымызға енді ғана тим
(Ба з материалдар:
Себепті үстеуді табу
Шыға алмай тұрғанда, бір ешкі су іздеп жүріп, әлгі апанға кез болып,түлкіні көреді.
- Ей, түлкі батыр, не қылып тұрсың? – депті.
- Ой, не қыласың, жаным жай тауып тұр. Қырда әрі сусап, әрі ыстықтап өліп едім. Апанның іші әрі салқын, әрі түбінде тұп тұнық суы бар екен, – депті түлкі.
Мұны естіп ешкі: «Мен де салқындайын, әрі су ішейін», – деп ойлап, секіріп апанға түсіпті. Сонда түлкі секіріп ешкінің үстіне мініп, онан мүйізіне табан тірепті де, ырғып далаға шығып, жөніне кетіпті.
«Өтірікке алданба, басың бәлеге душар болар» деген сөз осыдан қалыпты.
Саққұлақ.
(1) Біздің отбасымыз ауылдық жерде тұратындықтан ит асырағанды жөн көреді.Мен дүние есігін ашқаннан бері аулада менімен бірге өскен, отбасымыздың кезекті "күзетшісі" – Саққұлақ болды.Бір білерім ол мен ес білгелі жанымда.Өте ақылды да сақ ит болды.Көп үрмейтін де.Оның сыртқы бейнесіне келсек,ол түгелімен қара түсті болды.Қара болғанымен,өте сүйкімді еді.Оны отбасымызбен жақсы көрдік.
(2) Қыстың бір күні ол үйге ақсақ күйде оралды.Сіңілім екеуміз үйден атып шықтық.Сөйтсе,иттің аяғын жеңіл көлік басып кетіпті.Атам Саққұлақты шөптің үстіне жатқызып,үстіне артылып қалған көрпелерді жауып жатыр екен.Не дегенмен қыс қой,күн суық.Бәріміз Саққұлақ үшін уайымдаған едік.
(3) Көп ұзамай сүйікті итіміз аяғының әсерінен мерт болған еді.Одан кейін екі итті асырадық.Бірақ ешқайсысы Саққұлақтың орнын баса алмаған еді.
(1) – оқиғаның басталуы
(2) – оқиғаның дамуы
(3) – оқиғаның аяқталуы.