Ардын 2-тапсырма. Мәтінді тыңдаңдар (29-аудио). Негізгі және қосымша ақпаратты анықтаңдар.
әсілін мен Қазақстан аумағы (2,7 миллион шаршы шақырым) ұлан-байтақ. аймағының табиғат және экономикалык жагдайларына lnaнысты бір-бірінен біршама ерекшеліктері бар. Еліміздің бір ChisTe 8p plEде металл өндіру, мәшине жасау, химия өнеркәcібі болса, сi өңірінде мақта, қант қызылшасы өсіріледі немесе мүнай, TOSS шЫгарылады.
H-
Казақстан аумағының үлкендігі сонша, оған Еуропаның Фран- 25, Испания, Португалия, Италия, Грекия, Швеция, Норвегия, рrаляндия сияқты елдері сыйып кетеді.
Қазақстан Республикасы жерінде көмір, мұнай, темір, мыс, мы еш мол. Біздің елімізде бірталай өндіріс қаласы бар. Олар – көмір а темірге бай Карағанды, Теміртау, мыс алыбы Балқаш.
Сегізінші наурыз - қазақ ақыны Төлеген Айбергеновтің туған күні. Небары отыз жасқа да толмай пәни дүниеден өткен біртуар ақынның жырларынан төгілген сағыныш күйі әлі күнге шейін оқырманды мөлдір шықтай тазалағымен баурайды.
САҒЫНЫШТАН ЖАРАТЫЛҒАН АҚЫН
Ақын болу үшін дүниені жан-тәніңмен құлай сүю керек. Сол кезде ғана өмір сізге құшағын жайып, тылсым тіршіліктің талай құпиясы ашылады. Дүниені сүю арқылы адамның Аллаға деген сағынышы оянды, жүрегінде өлең оты тұтанып, ұлы Жаратушымен сырласуға мүмкіншілік алды.
Міне осылайша ұлы мәртебелі поэзия адамның Алладан кейінгі фәни мен бақидың арасын жалғап тұрған дәнекершесіне айналды. Жалғыздықтан жалығып, мына бес күндік жалғаннан түңіліп, аңқасы кеуіп, имандылықтың нұрлы сәулесін аңсаған адамның шөлін тек өлеңнің мөлдір бұлағы ғана қандыра алатыны содан болса керек.
Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Ясауидің кесенесі - Орта Азия мен Қазақстандағы теңдесіз тарихи жәдігер. Бұл ғажайып сәулет өнерінің туындысы өз бойына ертеден келе жатқан жергілікті және Шығыс мұсылман құрылыс тәжірибесін жинақтаған бірегей ғимарат. Бұл ғажайып ғимарат Әулиелердің Сұлтаны Құл Қожа Ахмет Ясауиге зор құрмет ретінде, оған деген халықтың шексіз сүйіспеншілігіне орай, Әмір Темірдің бұйрығымен 1397 жылы салына бастаған. Қ.А. Ясауи сәулет ғимараты айқын, дәл әрі үйлесімді жоспармен салынған. Деректерде Әмір Темір кесененің салынуына бұйрық беріп, әрі жобасын жасауға да тікелей қатысқан. Қожа Ахмет Ясауи сәулет ғимараты - аса үлкен порталды-күмбезді құрылыс. Оның ені - 46,5м, ұзындығы - 65м. Ғимараттың орасан зор порталы (ені - 50 метрге жуық, порталдық аркасы - 18,2 м және биіктігі - 37,5м) және бірнеше күмбезі бар. Оның орталық бөлмесінің төңірегінде түрлі мақсатқа арналған 35 бөлме салынған. Қ.А. Ясауи кесенесі жамағатхана, қабірхана, мешіт, кітапхана, үлкен ақсарай, кіші ақсарай, асхана, құдықхана және бірнеше құжыра бөлмелерден тұратын, діни-ғұрыптық, діни-ағартушылық, тұрмыс-салттық қызмет түрлерін атқаруға арналған аса күрделі, аса зор кешенді құрылыс болуымен ерекшеленеді.