Әр елдің өзіндік салт-дәстүрлері, наным-сенімдері және тыйымдары бар. Кез-келген елге қонақ болып келген адам, қонақ қылған елдің салтын сақтауға міндетті деп ойлаймын. Бір елде жазаланбайтын іс-әрекет, келесісінде қатаң жазалануы мүмкін. Бір елде үлкен құрмет пен лебіздің символы аталған белгі, келесісінде мүлде басқа мағына беруі мүмкін. Мысалы, Америка және басқа батыс елдерінде көбінен таралған қолмен көрсетілетін "окей" белгісі, Түркия мемлекетінде жаман мағынаға ие. Сондықтан, саяхатшылардың құлағына алтын сырға - саяхаттамас бұрын, баратын елдің барлық қыр-сыры мен бүге-шігесіне дейін біліп алу қажет. Сол жағдайда ғана, сіздің басқа елдегі жүріп-тұрғаныңыз, сол ел азаматтарына қолайсыздық әкелмейді деп ойлаймын.
Қыстап қалатын құстар: Қарға, сауысқан, торғай, суық торғай, сары шымшықпен таныстыру. Сауысқан – ала қанатты, ұзын құйрықты құс. Ұясына — жұмыртқа салып, балапан басып шығарып оларды қауіп - қатерден сақтайды. Кез келген тамақты қорек етеді. Қауырсындары біріңғай қара емес, жасыл реңкті келеді, бүйіріндегі қауырсыны аппақ. Ол өте сақ. Ерекшелігі – жылтыр, әшекейлі заттарға әуестігі. Оның ұғымталдығы да соншалық адамның айтқан сөзін жаттап алады. Суық торғай – кеудесі қызыл, қанаттары көкшіл болып келген, ағаш қуыстарын, індерді, үй – жайларды мекендейді. Бұталардың дәнімен, жемісімен қоректенеді. Кейде тоқылдақ қорегінің қар бетіне түскен қалдығын теріп жейді. Қара қарға – басы, қанаты, құйрығы, арқасы мен бауыры бәрі қара болып келеді, тұмсығы үшкір, тырнақтары өткір. Түрлі тамақ қалдықтарын тырнақтарымен қар астынан шұқып жейді. Бұл өте ақылды құс. Оның балапанын сөйлеуге үйретуге болады. Қарғалар ұзақ өмір сүреді. Торғай –- сүйір тұмсықты кіп – кішкентай құс. Ағаш қуыстарын, індерді, үй - жайларды мекендейді немесе ағаштарға шар тәріздес ұялар салады. Олар ұсақ жәндіктермен, өсімдік дәндерімен, тамақ қалдықтарымен қоректенеді; балапандарын бастапқы уақытта жәндіктермен, кейіннен өсімдік тұқымдарымен қоректендіреді. Сары шымшықтың кеудесі сары, қауырсындары көкшіл болып келеді. Ол үйдің қасында жүреді шиқылдаған балапандарына жем тасиды. Сары шымшықтың он беске дейін балапаны болады. Бір жазда екі рет жұмыртқа басып шығарады. Ол ұясы мен алма ағашының арасында ерсілі - қарсылы ұшады да жүреді. Құрт таба қалса, балапандарына алып барады. Күн суытқан кездері оларға күнбағыс, кендір, асқабақ, қарбыз дәндерін беруге болады. Сары шымшықтарға сүйекте қалған ет қалдықтары мен тұздалмаған еттің майлары да қатты ұнайды. - Балалар қыстап қалатын құстармен таныстық. - Енді математикалық есеп шығарып көрейік. - Ағаштың оң жағына қарға келіп қонды, қане Нариман қарғаны көрсет енді оны ағаштың оң жағына қондыр. - Ағаштың жоғарғы жағына торғай келіп қонды. Қане Саяжан торғайды тауып оны ағаштың жоғарғы жағына қондыр. - Ағаштың сол жағына суық торғай келіп қонды. Қане Нұрислам суық торғайды тауып оны ағаштың сол жағына қондыр - Ағаштың ортасына сары шымшық келіп қонды. Қане Аружан сары шымшықты тауып оны ағаштың ортасына қондыр - Ағаштың төменгі жағына сауысқан келіп қонды. Қане Мұрагер сауысқанды тауып оны ағаштың төмен жағына қондыр - Балалар ағаш нешеу? - Құс нешеу? - Көрдіңдер ме балалар олар бір ағашқа сыйып тату - тәтті өмір сүруде. Есік қағылады топқа қарға ұшып келеді. - Сәлеметсіңдер ме балалар, менің көңіл күйім жоқ, өзіме дос іздеп жүрмін менің достарым жылы жаққа ұшып кетті. - Сәлеметсің бе қарға, сен қам жеме біздің балалар саған жаңа достар тауып береді. Жұмыс үлгісін көрсету Балалардың дербес жұмыстары: табиғи материалдардан, киндрдан құстарды құрастырады Сергіту сәті:(Саусақ жаттығуы) Екі қарға кезікті ән айтты қар - қар - қар Екі сауысқан кезікті ән айтты сақ - сақ - сақ Екі торғай кезікті ән айтты шиқ - шиқ - шиқ Екі көкек кезікті ән айтты көкек - көкек - көкек Педагог жұмыстарын қадағалап, сұрайды Қарға балаларға ризалығын білдіріп, рахмет айтып қоштасып ұшып кетеді. Рефлекциялық – түзетушілік Тәрбиеші балаларға «Артығын тап»ойының ойнатады Ол балалардан бүгінгі жиыннан алған әсерлерін, көңіл күйлерін, немен айналысқандарын, не үйренгендерін сұрап сабақты бекітеді. Қоштасу Біз қарлығаш тобымыз Доспыз бәріміз Құстай қанат қағамыз Биікке біз самғаймыз. Келгендеріңізге рахмет Сау болыңыздар!
Күтілетін нәтиже: Нені біледі: Қыстап қалатын құстарды. Қандай түсініктерді игереді: Құстарды танып, ажырата алады, сипаттап айтады, тіршілігі, қорегі,, адамзатқа, табиғатқа келтіретін пайдасы туралы; Меңгерген дағдылары мен іскерліктері: Қарға, сауысқан, торғай, суық торғай, сары шымшық қыстап қалатын құс екендігі туралы білімді игереді, аязды күні құстарға адамның қамқорлығы керектігі туралы ұғымды игереді, қамқор болады.
Қара қарға – басы, қанаты, құйрығы, арқасы мен бауыры бәрі қара болып келеді, тұмсығы үшкір, тырнақтары өткір. Түрлі тамақ қалдықтарын тырнақтарымен қар астынан шұқып жейді. Бұл өте ақылды құс. Оның балапанын сөйлеуге үйретуге болады. Қарғалар ұзақ өмір сүреді.
Торғай –- сүйір тұмсықты кіп – кішкентай құс. Ағаш қуыстарын, індерді, үй - жайларды мекендейді немесе ағаштарға шар тәріздес ұялар салады. Олар ұсақ жәндіктермен, өсімдік дәндерімен, тамақ қалдықтарымен қоректенеді; балапандарын бастапқы уақытта жәндіктермен, кейіннен өсімдік тұқымдарымен қоректендіреді.
Сары шымшықтың кеудесі сары, қауырсындары көкшіл болып келеді. Ол үйдің қасында жүреді
шиқылдаған балапандарына жем тасиды. Сары шымшықтың он беске дейін балапаны болады. Бір жазда екі рет жұмыртқа басып шығарады. Ол ұясы мен алма ағашының арасында ерсілі - қарсылы ұшады да жүреді. Құрт таба қалса, балапандарына алып барады.
Күн суытқан кездері оларға күнбағыс, кендір, асқабақ, қарбыз дәндерін беруге болады. Сары шымшықтарға сүйекте қалған ет қалдықтары мен тұздалмаған еттің майлары да қатты ұнайды.
- Балалар қыстап қалатын құстармен таныстық.
- Енді математикалық есеп шығарып көрейік.
- Ағаштың оң жағына қарға келіп қонды, қане Нариман қарғаны көрсет енді оны ағаштың оң жағына қондыр.
- Ағаштың жоғарғы жағына торғай келіп қонды. Қане Саяжан
торғайды тауып оны ағаштың жоғарғы жағына қондыр.
- Ағаштың сол жағына суық торғай келіп қонды. Қане Нұрислам суық торғайды тауып оны ағаштың сол жағына қондыр
- Ағаштың ортасына сары шымшық келіп қонды. Қане Аружан сары шымшықты тауып оны ағаштың ортасына қондыр
- Ағаштың төменгі жағына сауысқан келіп қонды. Қане Мұрагер сауысқанды тауып оны ағаштың төмен жағына қондыр
- Балалар ағаш нешеу?
- Құс нешеу?
- Көрдіңдер ме балалар олар бір ағашқа сыйып тату - тәтті өмір сүруде.
Есік қағылады топқа қарға ұшып келеді.
- Сәлеметсіңдер ме балалар, менің көңіл күйім жоқ, өзіме дос іздеп жүрмін менің достарым жылы жаққа ұшып кетті.
- Сәлеметсің бе қарға, сен қам жеме біздің балалар саған жаңа достар тауып береді.
Жұмыс үлгісін көрсету
Балалардың дербес жұмыстары: табиғи материалдардан, киндрдан құстарды құрастырады
Сергіту сәті:(Саусақ жаттығуы)
Екі қарға кезікті ән айтты қар - қар - қар
Екі сауысқан кезікті ән айтты сақ - сақ - сақ
Екі торғай кезікті ән айтты шиқ - шиқ - шиқ
Екі көкек кезікті ән айтты көкек - көкек - көкек
Педагог жұмыстарын қадағалап, сұрайды
Қарға балаларға ризалығын білдіріп, рахмет айтып қоштасып ұшып кетеді.
Рефлекциялық – түзетушілік
Тәрбиеші балаларға «Артығын тап»ойының ойнатады
Ол балалардан бүгінгі жиыннан алған әсерлерін, көңіл күйлерін, немен айналысқандарын, не үйренгендерін сұрап сабақты бекітеді.
Қоштасу
Біз қарлығаш тобымыз
Доспыз бәріміз
Құстай қанат қағамыз
Биікке біз самғаймыз.
Келгендеріңізге рахмет
Сау болыңыздар!
Күтілетін нәтиже:
Нені біледі: Қыстап қалатын құстарды.
Қандай түсініктерді игереді: Құстарды танып, ажырата алады, сипаттап айтады, тіршілігі, қорегі,, адамзатқа, табиғатқа келтіретін пайдасы туралы;
Меңгерген дағдылары мен іскерліктері: Қарға, сауысқан, торғай, суық торғай, сары шымшық
қыстап қалатын құс екендігі туралы білімді игереді, аязды күні құстарға адамның қамқорлығы керектігі туралы ұғымды игереді, қамқор болады.