Астана-елімнің жүрегі Тапсырма
1. Мәтінді мұқият оқып, көтерілген мәселені анықтаңыз. Неологизм сөздерді
теріп жазыңыз.
Астана-ұлтан ғайыр еліміздің бас қаласы, әлем таныған жас қала. Біздің дәуіріміздің
XI-XIII ғасырларында Арқада қыпшақ тайпалары көшіп - қонып жүрген. өткен ғасырда
археологтар Ақмола жерінен көне қаланың орнын тапты. Бозақ-қазіргі Астанадан небәрі
15 шақырым жерде. Сондай-ақ Бозақ қыпшақ билеушілерінің елордасы болған. Демек,
Елбасымыздың Астана орнын Арқа төсіне таңдауы кездейсоқтық емес, тарихты болжап,
болашақты түйген көрегендік. 1996 жылы Ақмсана қаласын астана жасаймыз дегенде
қоғамның басым бөлігі күмәнмен қарады. Алайда 1998 жылдың 10 маусым күні
тәуелсіз Қазақстан жаңа да жас қала-Астананың атын бүкіл әлемге паш етті.
Етек-жеңін енді қымтап, есін жиған егемен елдің бірегей ұлдары Қазақ елінің
болашағы үшін барын шаша еңбек етті. Халқымызда «Басы қатты болса, аяғы тәтті» деген
дана сөз бар. Астана дамып, көркейе түсті. Айбынды Астанамыз жарық жұлдыздай
жарқырады. Астанамыз әр күні жылға татитын, әр жылы ғасырға тең қарқынмен дамудың
даңғыл жолына түсті.
1999 жылы ЮНЕСКО-ның шешімімен Астана «Әлем каласы» атағына ие болды.
Астана-сәулеті келіскен алып шаһар. Бас қаладағы ең ғажайып, әсем мұнара-Бәйтерек.
Тіршілік иелеріне тірек, сүйеніш, қорған, пана деген ұғымды білдіретін алып мұнара
еліміздің символына айналған. Гүлденген Астанамыз, түрленген жас қаламыз-елдік пен
тұтастықтың ғажайып үлгісі
Отанымыздың жүрегі Астанамыз да елдігіміздің жаңа беттерін ашқандай.
тәуелсіздігімізді әйгілеп тұр. Жастарымызды болашаққа бастайтын бас қаламыз, арман
Қала - жас қаламыз - өнер, білім мен мәдениеттің, ғылымның ордасына айналуда.
і і і
ІІІ.
Мәтіндегі көтерілген мәселе
Неологизм, термин сөздерді теріп жаз
Неологизм сөздер
Термин сөздер​

Салт және сабақты етістік

Салт етістік — табыс септікті сөзді қажет етпей, түрлі қосымшалы сөздермен тіркесіп келетін етістік түрі. Салт және сабақты етістіктердің тұлғалық жағынан айырмасы жоқ, негізгі ерекшелік етістіктің ішкі мағыналық құрылымында. Етістіктің салт не сабақты болуы мағыналарының нысанға бағытталуына байланысты болғандықтан, Салт етістік сабақты етістікке, керісінше, сабақты етістік салт етістікке айнала алады. Салт етістікті сабақтыға айналдыруда -тыр, -тір, -дыр, -дір, -ғыз, -гіз, -қыз, -кіз, -ыр, -ір, -т секілді өзгелік етіс жұрнақтары (ағаш өсті — ағашты өсір; орындықта тұр — орындықты тұрғыз, т.б.), ал сабақты етістікті салт етістікке айналдыратын -ыл, -іл, -л, -н тәрізді ырықсыз, өздік етіс жұрнақтары (сабақты оқы — сабақ оқылды; кітапты ал — кітап алынды, т.б.) үлкен рөл атқарады.

Сабақты етістік — табыс септігіндегі сөзді керек ететін етістік түрі. Табыс септікті тура толықтауышты меңгеру немесе меңгере алмау қасиетіне қарай етістіктер салт және сабақты болып бөлінеді. Салт және сабақтылық категориясы етістіктің грамматикалық семантикасымен байланысты қалыптасқан құбылыс. Оның субъекті мен объектінің грамматикaлық (синтаксистік) қатынасын өзгертіп отыратын ішкі семантикалық мазмұны болады. Мысалы, құданы шақыр, ақиқатын біл, қымызды сапыр.

Объяснение:

6. Нөкер,би,болыс,барымта сөздері қай қатарға жатады?

В) историзм

7.Қазіргі уақытта қолданыстан шығып қалған немесе мағынасы көмескеленген сөз дегеніміз не?

В) көнерген

8.Көнерген сөзді тап

А) дуанбасы,қаған

9.Көнерген сөз қай салаға жатады?

С) лексика

10. Архаизм сөзді тап

А) тасаттық

11.Белгілі бір аймақта қолданылатын сөздерді не дейміз?

В) диалект

12.Диалектіні тап

В) сым

13.Диалекті, термин сөздер қазақ тіл білімінің қай саласына жатады?

С) лексика

14.Термин сөзді тап

В) морфема, синус

15.Тіл біліміне байланысты терминді тап

А) жұрнақ, тырнақша

16.Ғылым мен техниканың белгілі бір саласына байланысты қолданылатын сөздерді қалай атаймыз?

Д) термин

17.Терминге тән белгі

С) ғылым мен техникаға байланысты

18. «Азанда» диалектісінің әдеби тілдегі баламасын тап

С) таңертең

19. Термин сөз қай салаға жатады?

С) лексика

20 Көктем келіп, табиғат ұяна бастады.

Диалекті сөзді тап

С) ұяна.