Ата даңқымен қыз ѳтеді, мата даңқымен бѳз ѳтеді», «Ұрғашының шашы ұзын, ақылы қысқа» деген мақал-мәтелдердің романда қолданылуын және қолданылуындағы астарлы ойын түсіндіріңіз. Заманның келбетін, қоғамдық мәселемен қатыстырып талдаңыз.
2.Тас пен құмға сурет салумен,тас пен ағаштан мүсін жасаумен.
3.Оған өнер әліппесін үйреткен кім?
3.Суретші Н.Г.Хлудов.
Жоспар:
1.Әбілханның ермегі.
2.Ұстаның қолдауы.
3.Өнер жолының әліппесі.
1.Әбілхан ата-анасынан ерте айрылып,жетімдіктің зардабын көп тартты.Қой бағып күнін көрді.Басқа балалар сабаққа барып хат танығанда,Әбілхан қолына күйе алып тасқа не құмға сурет салатын.Қашауы мен пышағын алып тас пен ағаштан мүсін оятын.Бір күні оның өнерін көрген ұста Түргенбай таңқалып:біз білмеген өнер екен,сурет салуда талабың зор екен,саған оқу керек ,-деді.Жетім баланың өнерін мақтаған ең бірінші адам Түргенбай ұста еді.Бір класстық білімі болмасада суретшілік өнерге қадам басты.Көп кедергілерге жолығып тағдыр оны свретші Н.Г.Хлудовпен жолықтырды.Өнер үйренуге ұмтылған қазақтың бірінші жігітін Н.Г.Хлудов жақсы қарсы алып сурет өнерінің әліппесін үйретті.Әбілхан Қастеевтің суреттегі өмір жолы осылай басталған еді.
Күйші дегеніміз - ұлттық аспапта (домбыра, қобыз, сыбызғыда) күй орындаушы. Күйші дегенде алдымен есімізге Құрманғазы Сағырбайұлы, Дина Нұрпейісова, Дәулеткерей, Тәттімбет секілді атақты күйшілеріміз оралатыны сөзсіз.
Жалпы күй өнері қазақ халқына ғана тән өзіндік орындау мәнері бар өнер түрі. Күйшілер халықтың мұң - мұқтажын, арман - тілегін, өмірін , салт - дәстүрін ұлттық аспаптар арқылы көрсетіп отырған. Күйлердің тақырыптары да әр алуан болып келеді.
Бұрынғы кездері күйшілер күйлерді өздері шығарып, өздері халық арасында таратып отырған. Күйлер қобыз, домбыра, асатаяқ, шаңқобыз, дауылпаз, жетіген секілді ұлттық аспаптардың сүйемелдеуімен орындалады.
Күйдің әуендік құрылысы мен ырғақтық - орындаушылық әдістері сан алуан болады. Мысалы, Құрманғазы күйлері екпінді, жігерлі келсе, Дәулеткерейдің күйлері терең толғауға, романтикалық лирикаға негізделген; Тәттімбеттің күйлері әуені әсем, тәтті мұң мен қоңыр сазға толы болса, Қазанғаптың күйлері құбылмалы, ойнақы, төкпе жыр іспетті болып келеді. Күйлер орындаушылық дәстүріне, қағыс түріне қарай, негізінен, екі стильдік мектепке - төкпе және шертпе күй мектептеріне бөлінеді.
1.Мәтін кім туралы?
1.Мәтін кескіндемеші,суретші Әбілхан Қастеев туралы.
2.Ол бала күнінде немен айналысты?
2.Тас пен құмға сурет салумен,тас пен ағаштан мүсін жасаумен.
3.Оған өнер әліппесін үйреткен кім?
3.Суретші Н.Г.Хлудов.
Жоспар:
1.Әбілханның ермегі.
2.Ұстаның қолдауы.
3.Өнер жолының әліппесі.
1.Әбілхан ата-анасынан ерте айрылып,жетімдіктің зардабын көп тартты.Қой бағып күнін көрді.Басқа балалар сабаққа барып хат танығанда,Әбілхан қолына күйе алып тасқа не құмға сурет салатын.Қашауы мен пышағын алып тас пен ағаштан мүсін оятын.Бір күні оның өнерін көрген ұста Түргенбай таңқалып:біз білмеген өнер екен,сурет салуда талабың зор екен,саған оқу керек ,-деді.Жетім баланың өнерін мақтаған ең бірінші адам Түргенбай ұста еді.Бір класстық білімі болмасада суретшілік өнерге қадам басты.Көп кедергілерге жолығып тағдыр оны свретші Н.Г.Хлудовпен жолықтырды.Өнер үйренуге ұмтылған қазақтың бірінші жігітін Н.Г.Хлудов жақсы қарсы алып сурет өнерінің әліппесін үйретті.Әбілхан Қастеевтің суреттегі өмір жолы осылай басталған еді.
Күйші туралы.
Күйші дегеніміз - ұлттық аспапта (домбыра, қобыз, сыбызғыда) күй орындаушы. Күйші дегенде алдымен есімізге Құрманғазы Сағырбайұлы, Дина Нұрпейісова, Дәулеткерей, Тәттімбет секілді атақты күйшілеріміз оралатыны сөзсіз.
Жалпы күй өнері қазақ халқына ғана тән өзіндік орындау мәнері бар өнер түрі. Күйшілер халықтың мұң - мұқтажын, арман - тілегін, өмірін , салт - дәстүрін ұлттық аспаптар арқылы көрсетіп отырған. Күйлердің тақырыптары да әр алуан болып келеді.
Бұрынғы кездері күйшілер күйлерді өздері шығарып, өздері халық арасында таратып отырған. Күйлер қобыз, домбыра, асатаяқ, шаңқобыз, дауылпаз, жетіген секілді ұлттық аспаптардың сүйемелдеуімен орындалады.
Күйдің әуендік құрылысы мен ырғақтық - орындаушылық әдістері сан алуан болады. Мысалы, Құрманғазы күйлері екпінді, жігерлі келсе, Дәулеткерейдің күйлері терең толғауға, романтикалық лирикаға негізделген; Тәттімбеттің күйлері әуені әсем, тәтті мұң мен қоңыр сазға толы болса, Қазанғаптың күйлері құбылмалы, ойнақы, төкпе жыр іспетті болып келеді. Күйлер орындаушылық дәстүріне, қағыс түріне қарай, негізінен, екі стильдік мектепке - төкпе және шертпе күй мектептеріне бөлінеді.