Аяз би - қазақ ертегісі. Ертегідегі Жаман - қазақ ауыз әдебиетіндегі ел басшысының үлгілі
бейнесі. Ол – қарапайым, парасатты, адал, шыншыл, көреген, тапқыр,
кішіпейіл, іззетті, көпшіл, қайырымды, қанағатшыл. Бұл қарапайым
халық бұқарасының «елді осындай адам басқарса» деген арманынан
туған бейне.
Аяз би туралы айтылатын ертегі-аңыздардың бәрінде дерлік Жаман
қойшының Мадан хан сынынан өтуі, үйленуі, ханның күншіл, ақылсыз
қырық уәзірін өлімнен құтқаруы, оның даналығын, достыққа адал,
сертке беріктігін, әділдігін мойындаған хан өз тағын беруі сөз болады.
Жаман хан болғаннан кейін де жыртық тоны мен жаман тымағын хан
сарайы босағасына ілдіріп қояды. «Кей-кейде хандық тақтың буымен
көңілім тасып, асып бара жатқандай болсам, соған көзім түседі де,
тез тәубама келемін» дейді екен. Сөйтіп ол жыртық тоны мен жаман
тымағын көрген сайын тәубасынан жаңылмай, өзіне-өзі: «Аяз би
әліңді біл, құмырсқа жолыңды біл» деп отыратын болған.
Өмірдегі реалды нәрсенің өзін әдейі өзгертіп көрсету – ертегі
жанрының өзіндік қасиеті болғандықтан, ертегіші де оның мазмұнын
барынша әсірелеп көрсетуге, сырлы да ғажайып етіп көрсетуге күш
салады. Мәселен, «Аяз би» ертегісіндегі ханның әлсіз, жоқ-жітік,
жаман қойшының ақыл-парасатын мойындап, оған хандық тағын
сыйлап беруі өмірде әсте болуы мүмкін емес жағдай. Бірақ ертегіші
осылай баяндайды, тыңдаушы оған иланады. Өйткені ертегіні айтушы
да, тыңдаушы да өмірде бір рет болса да солай болғанын қалайды,
соны армандайды. Қысқасы, Аяз биді өмірде болған тарихи тұлға
дегеннен гөрі, халықтың «ел басқаратын адам осылай болу керек»
деген арманынан туған Арман ханы, ел билеушіге тым ертеде
ескерткен халық даналығы мен асқақ мұратының көрінісі деген
орынды.
1 - тапсырма
Ертегіден не түсіндің?
Ертегі дегенімізді қалай түсінесің?
Қандай ертегілерді білеміз?
Ертегінің қандай түрлерін білесің?
Чтение Задание 1. Прочитай текст. Английский плюс CD-ROM: блок 9 более высокий тест. Торговый центр Mall of America-это действительно большой торговый центр в США. Это больше, чем любой торговый центр в Европе! Расстояние до торгового центра составляет 390 000 метров?. Он имеет семь этажей и 52 Шора. Здесь четырнадцать кинотеатров и двадцать ресторанов, в торговом центре нет ни одной гостиницы, зато есть железнодорожный вокзал и автовокзал. В городе Миннеаполис есть несколько отелей. Город находится примерно в тридцати минутах езды от торгового центра. Меня зовут Бет, и моя семья живет в Миннеаполисе. Мы очень любим ходить по магазинам, и торговый центр-наше любимое место! Пишите правильно или неправильно: 1. Торговый центр Америки огромен 2. Торговый центр Америки находится в США 3. 3. На одном этаже расположены 52 магазина. 4. В торговом центре " 5 " есть места для фильмов. Бет не очень любит ходить по магазинам ответьте на этот во Насколько велик торговый центр Америки? 7. Сколько времени нужно, чтобы добраться от Миннеаполиса до торгового центра? письменные задания. Выберите одну из следующих тем. Йо вы должны: * высказать свое мнение по теме. Соедините свои идеи в один абзац. Используйте правильную форму модальных глаголов: нельзя, нужно, должно. Используйте пунктуацию соответствующим образом. Тема 1. Наш район какое место вы хотели бы посетить в своем соседстве? Почему тебе нравится это место? Какие достопримечательности вы хотели бы там увидеть? Вы бы хотели жить в этом месте? Почему? Тема 2. Транспорт какие виды транспорта вы знаете? Кто из них более опасен? Почему ты так думаешь? Разве это вредит жизни людей? Почему? Какой вид транспорта вы предпочитаете? Почему?
Сәлематсыз ба!Біз сіздерге асқа тапсырыс берейік деп едік.Ас мәзірін көруге бола ма?
-Біздің кафеде ұлттық тағамдардың түрі көп,салаттар,сусындар.
-Мәссаған Елдос қарашы
-Ия Самат бұл жерде тамақтын түр түрі бар.
-Барлық тамақ бар шығар!
-Өтінем, мүмкін болса, бізге бір қуырдақ және бір палау әкеліңіз.
-Ғафу етіңіз, бірақ бізде палау пісірілмейді.
-Жарайды онда пісірілген балық әкеліңіз
-Тағамдар жарты сағатта дайын болады,оған дейін шәй іше тұрыңыз!
-Жақсы,әкеліңіз.Раxмет
-Елдос,бұл жерде барлығы бар дедін ғой,ал палау жоқ екен.
-Жарайды енді!