Балаға жақсы тәрбие бере алу үшін ата-ана және басқа отбасы мүшелерінің бүкіл тәрбиелік қағидаларды орындауымен қатар, отбасы өмірінің жүйелі, ата-ана ара-қатынасы жақсы болуы шарт. Үйде ұрыс-керіс болуы балаға кері әсер етеді. Әсіресе ажырасудай баланың көңіліне қаяу салатын нәрсе жоқтың қасы. Балалар ата-анасын идеал, мінсіз адам ретінде көретінін ұмытпау керек. Солар сияқты болуға, солар сияқты әрекет етуге тырысады. Үлкендердің дағдыларын, әрекеттерін тез қағып алады. Сондықтан бала дүниеге келгеннен бастап ата-ана барлық жағынан жақсы болуға, үлгілі болуға мәжбүр. Сондай-ақ ата-аналар ешбір баласын бөліп жармай, барлығына бірдей қарауы, бірдей мәміле етуі қажет. Әрбір ата-ана баласының жақсы жетілуін, жақсы мінезді, тәрбиелі, еңбекқор, табысты болуын қалайды. Мұның шешімі жоғарыда айтқанымыздай, балаңыз қандай болуын қаласаңыз, өзіңіз сондай болыңыз. Өйткені бала айтқанымызды емес, бізден көргенін істейді. «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің.» «Алдыңғы арба қайда жүрсе, соңғы арба сонда жүрер» деген мақал-мәтелдер де осыны көрсетеді. Ата-ана баласынан жағымсыз әрекет көргендерінде оған ашуланудан бұрын «Қайсымыз осылай істедік» деп өздерінен сұрауы керек. Біраз ойланса міндетті түрде табады. Өзіміз кітап оқымайтын бола тұра «Компьютер басында отыра бермей кітап оқысаңшы» деп айту қаншалықты мәнсіз болса, балада болымсыз әрекет көргенде «сен кінәлісің» деп бір-бірін айыптау да соншалықты мәнсіз. Өткен өтті, болар іс болды, енді бұдан былай не істеуміз керек дейтіндер үшін оның да жолы бар. Мінез-құлық, іс-әрекеттер өзгеруі мүмкін. Сіз өзіңізді дұрыс жағынан өзгертсеңіз, бала да дұрыс жағына өзгереді. Алдыңғы арба қайда жүрсе, соңғы арба сонда жүреді, яғни жақсы жағына қарай жүреді. Үйде үнемі ұрыс-керіс жағдайында болсаңыз, балаларыңыздың бір-біріне сүйіспеншілікпен мәміле етуін күтуіңіз бос қиял болмақ. Ата-анасынан жәбір көрген бала алдымен бауырларын, кейін сырттағы әлі жететіндерді жәбірлей бастайды. Сондай-ақ үйде бір-біріңе рахмет айтпайтын, ілтипат көрсетпейтін болсаңыз, сыртта «Балам көкеге рахмет айтпайсың ба» деген өнегеңіз ауада қалады. Әйелін жәбірлейтін а достарына, бауырларына, ілгеріде жұбайына жәбір көрсетуі мүмкін. Бір-біріне өтірік айтатын жұбайлар ілгеріде балаларының да өтірік айтатынына куә болады, тіпті мұғалімінен де бұл жөнінде шағым естиді. Егер ата-анаңыз аман болып, ал сіз жұмыстарыңызды сылтау етіп оларға қарау былай тұрсын, іздеп, телефон шалып хал-жағдайын сұрамайтын болсаңыз, балаларыңыз да сізден көргенін істейді. Олар да үлкейгенде сізді іздемейтін, хал-жағдайыңызды сұрамайтын болады. Басқалармен қарым-қатынаста қандай болсаңыз, мәселен жүзіне күліп, арқасынан жамандайтын адамдар қатарынан болсаңыз, балаңыз да мұны дұрыс деп санап, осылай мәміле ете бастайды. Кейбір ата-аналар өз зауқымен әлек боп, өз рахатын ойлап, баласын назардан тыс қалдыратыны ащы да болса шындық. Мұның өзі де баланың ішкі дүниесін ойран ететін, ілгеріде қандай келеңсіздіктерге себеп болатыны белгісіз дүние. Қорыта айтқанда өзіміз үлгілі болайық, өзімізді мәжбүрлеп болса да жақсы мінезді болуға, жақсы істер істеуге әдеттендірейік. Үйде өзара құрмет, махаббат ішінде, адалдықты, көркем мінез-құлықты сіңіріп өскен бала ілгеріде елге пайдалы азамат болатыны, қоғамнан ойып орын алары сөзсіз.
1. Қазақтар - 9 540 806
2. Орыстар - 3 869 661
3. Өзбектер - 463 381
4. Украйындар - 422 680
5. Ұйғырлар - 241 946
6. Татарлар - 226 803
7. Немістер - 220 975
8. Кәрістер - 103 931
9. Әзірбайжандар - 93 972
10. Белорустар - 87 090
11. Түріктер - 89 083
12. Дұнгандар - 49 605
13. Поляктар - 39 869
14. Күрдтер - 39 660
15. Шешендер- 36 555
16. Тәжіктер - 34 296
17. Қырғыздар - 20 931
18. Башқұрттар - 20 323
19. Ингуштер - 17 849
20. Молдавандар - 17 380
21. Армяндар - 15 127
22. Гректер - 11 310
23. Мордвалар - 10 864
24. Чуваштар - 9139
25. Удмурттар- 7540
26. Болгарлар - 6222
27. Литвандар - 6183
28. Грузиндер - 5774
29. Қарақалпақтар - 5593
30. Марийлар - 5584
31. Сығандар - 5207
32. Лезгиндер - 4643
33. Еврейлер - 4068
34. Қытайлар - 3961
35. Парсылар - 3517
36. Түркімендер - 2129
37. Балқарлар - 2107
38. Үндістан және Пәкістан халықтары - 1930
39. Осетиндер - 1871
40. Латыштар - 1421
41. Аварлар - 1417
42. Эстондар- 1375
43. Қарашайлар - 1364
44. Қырым татарлары - 1044
45. Арабтар - 953
46. Дарғындар - 944
47. Ауғандықтар- 821
48. Коми-пермяктар - 761
49. Чехтар - 754
50. Моңғолдар - 752
51. Қалмақтар - 738
52. Құмықтар - 734
53. Твалар - 635
54. Гагауздар- 620
55. Адыгайлар - 604
56. Румындар - 597
57. Лактар 574
58. Буряттар - 537
59. Ағылшындар - 515
60. Венгрлар - 485
61. Алтайлықтар - 476
62. Финндер - 454
63. Ноғайлар - 438
64. Американдықтар - 436
65. Сахалар(якуттер) - 415
66. Италияндықтар - 404
67. Чувандар - 388
68. Карелдер - 365
69. Хакастар - 362
70. Табасарандар - 345
71. Удиндер - 342
72. Асираилдіктер - 338
73. Комилер - 288
74. Абхаздар - 214
75. Шорлар - 210
76. Черкестер - 176
77. Ненецтер - 176
78. Абазиндер - 149
79. Агулдар - 137
80. Кабардиндер - 98
81. Халха-моңғолдар - 96
82. Кубалықтар - 95
83. Рутулъдер - 93
84. Долгандар - 83
85. Коряктар - 76
86. Въетнамдықтар - 67
87. Татар - 66
88. Хорваттар - 63
89. Сербтер - 61
90. Австриялықтар - 60
91. Словактар - 58
92. Испандар - 57
93. Албандықтар - 55
94. Француздар - 51
95. Евразиялық еврейлер - 50
96. Удегейлер - 49
97. Жапондар - 46
98. Голландықтар - 45
99. Вепстер - 43
100. Эванкілер - 38
101. Белуджилер - 37
102. Грузиндіктер - 35
103. Эвендер - 34
104. Таулық еврейлер - 33
105. Хантылар - 31
106. Қырымшақтар - 31
107. Тофалар - 30
108. Қарайымдар - 29
109. Мансылар - 24
110. Цехурлар - 23
111. Чукчалар - 22
112. Нанайлықтар - 22
113. Ижорлар - 17
114. Алеуттер - 14
115. Нивхилер - 10
116. Ителмендер - 10
117. Энецтер - 9
118. Кеттер - 9
119. Юкагилер - 8
120. Орогтар - 8
121. Даттықтар - 7
122. Селъкуптар - 4
123. Уличтер - 4
124. Нагидалықтар - 4
125. Саамдар - 3
126. Үльттар - 2
127. Наганасандар - 2
128. Эскимостар - 2
129. Басқалары -1357
Барлығы: 15 776 492
Балаға жақсы тәрбие бере алу үшін ата-ана және басқа отбасы мүшелерінің бүкіл тәрбиелік қағидаларды орындауымен қатар, отбасы өмірінің жүйелі, ата-ана ара-қатынасы жақсы болуы шарт. Үйде ұрыс-керіс болуы балаға кері әсер етеді. Әсіресе ажырасудай баланың көңіліне қаяу салатын нәрсе жоқтың қасы. Балалар ата-анасын идеал, мінсіз адам ретінде көретінін ұмытпау керек. Солар сияқты болуға, солар сияқты әрекет етуге тырысады. Үлкендердің дағдыларын, әрекеттерін тез қағып алады. Сондықтан бала дүниеге келгеннен бастап ата-ана барлық жағынан жақсы болуға, үлгілі болуға мәжбүр. Сондай-ақ ата-аналар ешбір баласын бөліп жармай, барлығына бірдей қарауы, бірдей мәміле етуі қажет. Әрбір ата-ана баласының жақсы жетілуін, жақсы мінезді, тәрбиелі, еңбекқор, табысты болуын қалайды. Мұның шешімі жоғарыда айтқанымыздай, балаңыз қандай болуын қаласаңыз, өзіңіз сондай болыңыз. Өйткені бала айтқанымызды емес, бізден көргенін істейді. «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің.» «Алдыңғы арба қайда жүрсе, соңғы арба сонда жүрер» деген мақал-мәтелдер де осыны көрсетеді. Ата-ана баласынан жағымсыз әрекет көргендерінде оған ашуланудан бұрын «Қайсымыз осылай істедік» деп өздерінен сұрауы керек. Біраз ойланса міндетті түрде табады. Өзіміз кітап оқымайтын бола тұра «Компьютер басында отыра бермей кітап оқысаңшы» деп айту қаншалықты мәнсіз болса, балада болымсыз әрекет көргенде «сен кінәлісің» деп бір-бірін айыптау да соншалықты мәнсіз. Өткен өтті, болар іс болды, енді бұдан былай не істеуміз керек дейтіндер үшін оның да жолы бар. Мінез-құлық, іс-әрекеттер өзгеруі мүмкін. Сіз өзіңізді дұрыс жағынан өзгертсеңіз, бала да дұрыс жағына өзгереді. Алдыңғы арба қайда жүрсе, соңғы арба сонда жүреді, яғни жақсы жағына қарай жүреді. Үйде үнемі ұрыс-керіс жағдайында болсаңыз, балаларыңыздың бір-біріне сүйіспеншілікпен мәміле етуін күтуіңіз бос қиял болмақ. Ата-анасынан жәбір көрген бала алдымен бауырларын, кейін сырттағы әлі жететіндерді жәбірлей бастайды. Сондай-ақ үйде бір-біріңе рахмет айтпайтын, ілтипат көрсетпейтін болсаңыз, сыртта «Балам көкеге рахмет айтпайсың ба» деген өнегеңіз ауада қалады. Әйелін жәбірлейтін а достарына, бауырларына, ілгеріде жұбайына жәбір көрсетуі мүмкін. Бір-біріне өтірік айтатын жұбайлар ілгеріде балаларының да өтірік айтатынына куә болады, тіпті мұғалімінен де бұл жөнінде шағым естиді. Егер ата-анаңыз аман болып, ал сіз жұмыстарыңызды сылтау етіп оларға қарау былай тұрсын, іздеп, телефон шалып хал-жағдайын сұрамайтын болсаңыз, балаларыңыз да сізден көргенін істейді. Олар да үлкейгенде сізді іздемейтін, хал-жағдайыңызды сұрамайтын болады. Басқалармен қарым-қатынаста қандай болсаңыз, мәселен жүзіне күліп, арқасынан жамандайтын адамдар қатарынан болсаңыз, балаңыз да мұны дұрыс деп санап, осылай мәміле ете бастайды. Кейбір ата-аналар өз зауқымен әлек боп, өз рахатын ойлап, баласын назардан тыс қалдыратыны ащы да болса шындық. Мұның өзі де баланың ішкі дүниесін ойран ететін, ілгеріде қандай келеңсіздіктерге себеп болатыны белгісіз дүние. Қорыта айтқанда өзіміз үлгілі болайық, өзімізді мәжбүрлеп болса да жақсы мінезді болуға, жақсы істер істеуге әдеттендірейік. Үйде өзара құрмет, махаббат ішінде, адалдықты, көркем мінез-құлықты сіңіріп өскен бала ілгеріде елге пайдалы азамат болатыны, қоғамнан ойып орын алары сөзсіз.