Альберт Эйнштейн, нем. Albert Einstein (14 наурыз 1879, Германия, Ульм қаласы – 18 сәуір 1955, АҚШ, Нью-Джерси штаты, Принстон) – қазіргі Германия жерінде туып өскен физик-теоретик, заманауи физиканың екі негізгі тірегінің бірі болып есептелетін салыстырмалылық теориясының негізін қалаушы (екіншісі квантты механика). Эйнштейн ғылым философиясына қосқан үлесімен танымал. Ол масса-энергия эквиваленнтілігінің формуласы E = mc2 ойлап тапқандығымен әйгілі. 1921 жылы "теориялық физикаға қосқан үлесі үшін, фотоэлектрлі эффект заңын ашқандығы үшін, кванттық теорияның дамуына қарай қадамдары үшін" физикадан Нобель сыйлығының иегері атанды. Атақты ойшыл және қоғам қайраткері, әлемнің алдыңғы қатарлы 20-ға жуық университеттерінің құрметті профессоры, КСРО Ғылым Академиясының шетелдік құрметті мүшесі.
Альберт Эйнштейн
Albert Einstein
Einstein 1921 portrait2.jpg
Альберт Эйнштейн 1921 жылы
Туған күні
14 наурыз 1879
Туған жері
Германия, Ульм қаласы
Қайтыс болған күні
18 сәуір 1955 (76 жас)
Қайтыс болған жері
АҚШ, Нью-Джерси штаты, Принстон
Азаматтығы
Германия
(1879—1896, 1914—1933)
апатрид (1896—1901)
Швейцария ( 1901 бастап)
Америка Құрама Штаттары (1940—1955)
Ғылыми аясы
Теориялық физика
Жұмыс орны
Берндегі патенттік бюро/
Цюрих университеті/
Карл университеті/
Кайзер Вильгельм атындағы институты/
Лейден университеті/
Іргелі зерттеулер институты
Альма-матер
Цюрих жоғарғы техникалық мектебі
Несімен белгілі
Арнайы және жалпы салыстырмалылық теориясын жасады
Марапаттары
Nobel prize medal.svg Нобель сыйлығы
Эйнштейннің басты еңбегі — ”Салыстырмалылық теориясы”. Бұдан бөлек 300-ден астам ғылыми еңбектердің, тарих, ғылымдар философиясы және публицистика саласындағы 150-дей кітап, мақалалардың авторы ретінде де танымал. Ол бiрнеше түбегейлi физикалық теорияларды жасады:
Арнайы салыстырмалылық теориясы (1905).
Жылу сыйымдылығының және фотоэффект кванттық теориясы
Бозе Эйнштейн кванттық статистикасы.
Броун қозғалысының статистикалық теориясы, флуктуациялардың теориясына негiзін салған.
1933 жылы Адольф Гитлер билік басына келгеннен сәтте, Америкада жүрген болатын. Еврей ұлтының өкілі болғандықтан, Берлин ғылымдар академиясына, профессор болып жасап жүрген жеріне, қайта оралмаған. АҚШ-та қалып, 1940 жылы сол елдің азаматтығын алған. Екінші дүниежүзілік соғыс басталар тұста АҚШ Президенті Франклин Рузвельтке фашистерде "өте жойқын бомбының жаңа түрі" пайда болу қауіптілігін айтып, сол бағытта АҚШ та сондай зерттеулер жүргізу қажеттілігін ұсынған. Бұл хат Манхэттон проектісінің пайда болуына әкелген. Антигитлерлік коалицияны қолдаса да, жаңадан ойлап табылған атомдық бөлінуді қару ретінде қолдануды қош көрмеген. Екінші дүниежүзілік соғыс аяқталған соң, Эйнштейн бейбітшілікті көп насихаттауға бет бұрып, өмірінің соңын осы АҚШ-та өткізіп, сол жерде 1955 жылы дүние салған.
Алтын-Емел мемлекеттік ұлттық табиғи паркі 1996 жылы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен Іле өзенінің оң жағалауындағы ерекше табиғи кешенді және жануарлар мен өсімдіктердің сирек кездесетін түрлерін сақтау мақсатында құрылды.
Саябақтың жалпы ауданы 520 мың га құрайды - бүгінде бұл Қазақстандағы ең үлкен парк. Оның аумағы Жоңғар Алатауының батыс сілемдерінен, Катутау, Ақтау, Үлкен және Киши-Қалқанның шөлді тауларынан және «Ән салатын» ерекше табиғи ескерткішінен тұрады. Парк әртүрлі табиғи ландшафттардың ерекше көрінісі - гигрофильден өте құрғаққа дейін, жазықтан биік тауларға дейін, бұл оның флорасы мен фаунасының байлығын анықтайды.
Рельефті темір ағашының (Кавказ шеңбері) тоғайы, тоғай тайпалары (ерекше Жетісу джунглі) және қара сексеуіл Алтын-Емел ұлттық паркі ландшафттарына ерекше хош иіс береді.
Саябақтың қорғалуы перифериялық және негізгі аудандарда орналасқан 19 кордонда орналасқан инспекторлардың тұрақты бақылауымен қамтамасыз етіледі.
Орталық Азияның қақ ортасында, Алматыдан 160 км қашықтықта, Жоңғар Алатауы жотасының оңтүстік сілемдері арасында Қазақстан Республикасындағы ең үлкен «Алтын Емел» Мемлекеттік ұлттық табиғи паркі орналасқан. Бұл қорықта көшпелі тайпалар өміріндегі оқиғалар туралы үнсіз деректер сақталған.
Паркте әртүрлі археологиялық ескерткіштер бар. Олардың ішіндегі ең әсерлісі - Бесшатырдың патшалық қорымдары (бес шатыр). Биіктігі 20 м және диаметрі 100 м жететін бұл үлкен төбешіктер VII-III ғасырлардағы сақ көсемдерінің қабірлері. Біздің заманымызға дейін. Мұнда сіз елді мекендердің қалдықтарын, көптеген жануарлардың жартас суреттері мен аң аулау көріністерін көре аласыз. Сурет әсерлі - көгілдір таулардың етегінде әр түрлі караттардың қара інжу-маржандары, қорғандар сияқты күн жарқырайды. Олардың көпшілігі бар. Бұл құрылымдар екі жарым мың жылдан асады. Қорған күштері, түсі мен әдемілігімен таң қалдырады. Олардың керемет ерекшелігі - олардың шыңдары кесілгендей.
Қорғандарды Ұлыбританиядағы Стоунхенджтің әйгілі ескерткіштеріне ұқсайтын менхирирлер, мегалитикалық құрылымдар қоршайды. Тастар лакталған сияқты. Бұл шөлді тан деп аталады.
Парк ерекше. Оның аумағы әртүрлі ландшафттарды қамтиды: шөлден және шөлден бастап көптеген таулы аймақтарға дейін тауларға дейін.
Мұнда сіз таңғажайып табиғи құбылыспен - Әнші Дунамен танысуға мүмкіндігіңіз бар. Егер сіз сол жерлерде саяхаттап, тасты шөлде ұшақтың немесе кеменің ысқырығын естісеңіз, онда сіз білесіз - бұл дөңес дауысы.
Құмды таудың биіктігі шамамен 100 метр, жотаның ұзындығы шамамен жарты шақырым. Басқа дөңдерден айырмашылығы, бұл формасы мен формасын өзгертпейді, өйткені мұнда таулар арасындағы ойпатта жел көтерілісінің ерекше бағыты бар. Ерекше дана шеті пышақ сияқты өткір. Құм түйірлері астынан түсіп кетеді, бірақ ұшы тегістелмейді. Оның жалғасы ретінде екі кішігірім төбелер орналасқан. Барлық құм жотасы шамамен 10 шаршы шақырым аумақты алып жатыр. Дауыстың дауысы тек құрғақ ауа-райында ғана естіледі, жаңбырдан кейін құмды тау үнсіз қалады. Осы уақытқа дейін ғалымдар бұл гимн неге ән салатынына нақты жауап берген жоқ. Бұл құбылысты қозғалатын бөлшектердің үйкелісі немесе резонансты түсіндіретін көптеген болжамдар бар.
Альберт Эйнштейн, нем. Albert Einstein (14 наурыз 1879, Германия, Ульм қаласы – 18 сәуір 1955, АҚШ, Нью-Джерси штаты, Принстон) – қазіргі Германия жерінде туып өскен физик-теоретик, заманауи физиканың екі негізгі тірегінің бірі болып есептелетін салыстырмалылық теориясының негізін қалаушы (екіншісі квантты механика). Эйнштейн ғылым философиясына қосқан үлесімен танымал. Ол масса-энергия эквиваленнтілігінің формуласы E = mc2 ойлап тапқандығымен әйгілі. 1921 жылы "теориялық физикаға қосқан үлесі үшін, фотоэлектрлі эффект заңын ашқандығы үшін, кванттық теорияның дамуына қарай қадамдары үшін" физикадан Нобель сыйлығының иегері атанды. Атақты ойшыл және қоғам қайраткері, әлемнің алдыңғы қатарлы 20-ға жуық университеттерінің құрметті профессоры, КСРО Ғылым Академиясының шетелдік құрметті мүшесі.
Альберт Эйнштейн
Albert Einstein
Einstein 1921 portrait2.jpg
Альберт Эйнштейн 1921 жылы
Туған күні
14 наурыз 1879
Туған жері
Германия, Ульм қаласы
Қайтыс болған күні
18 сәуір 1955 (76 жас)
Қайтыс болған жері
АҚШ, Нью-Джерси штаты, Принстон
Азаматтығы
Германия
(1879—1896, 1914—1933)
апатрид (1896—1901)
Швейцария ( 1901 бастап)
Америка Құрама Штаттары (1940—1955)
Ғылыми аясы
Теориялық физика
Жұмыс орны
Берндегі патенттік бюро/
Цюрих университеті/
Карл университеті/
Кайзер Вильгельм атындағы институты/
Лейден университеті/
Іргелі зерттеулер институты
Альма-матер
Цюрих жоғарғы техникалық мектебі
Несімен белгілі
Арнайы және жалпы салыстырмалылық теориясын жасады
Марапаттары
Nobel prize medal.svg Нобель сыйлығы
Эйнштейннің басты еңбегі — ”Салыстырмалылық теориясы”. Бұдан бөлек 300-ден астам ғылыми еңбектердің, тарих, ғылымдар философиясы және публицистика саласындағы 150-дей кітап, мақалалардың авторы ретінде де танымал. Ол бiрнеше түбегейлi физикалық теорияларды жасады:
Арнайы салыстырмалылық теориясы (1905).
Жылу сыйымдылығының және фотоэффект кванттық теориясы
Бозе Эйнштейн кванттық статистикасы.
Броун қозғалысының статистикалық теориясы, флуктуациялардың теориясына негiзін салған.
1933 жылы Адольф Гитлер билік басына келгеннен сәтте, Америкада жүрген болатын. Еврей ұлтының өкілі болғандықтан, Берлин ғылымдар академиясына, профессор болып жасап жүрген жеріне, қайта оралмаған. АҚШ-та қалып, 1940 жылы сол елдің азаматтығын алған. Екінші дүниежүзілік соғыс басталар тұста АҚШ Президенті Франклин Рузвельтке фашистерде "өте жойқын бомбының жаңа түрі" пайда болу қауіптілігін айтып, сол бағытта АҚШ та сондай зерттеулер жүргізу қажеттілігін ұсынған. Бұл хат Манхэттон проектісінің пайда болуына әкелген. Антигитлерлік коалицияны қолдаса да, жаңадан ойлап табылған атомдық бөлінуді қару ретінде қолдануды қош көрмеген. Екінші дүниежүзілік соғыс аяқталған соң, Эйнштейн бейбітшілікті көп насихаттауға бет бұрып, өмірінің соңын осы АҚШ-та өткізіп, сол жерде 1955 жылы дүние салған.
Алтын-Емел мемлекеттік ұлттық табиғи паркі 1996 жылы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен Іле өзенінің оң жағалауындағы ерекше табиғи кешенді және жануарлар мен өсімдіктердің сирек кездесетін түрлерін сақтау мақсатында құрылды.
Саябақтың жалпы ауданы 520 мың га құрайды - бүгінде бұл Қазақстандағы ең үлкен парк. Оның аумағы Жоңғар Алатауының батыс сілемдерінен, Катутау, Ақтау, Үлкен және Киши-Қалқанның шөлді тауларынан және «Ән салатын» ерекше табиғи ескерткішінен тұрады. Парк әртүрлі табиғи ландшафттардың ерекше көрінісі - гигрофильден өте құрғаққа дейін, жазықтан биік тауларға дейін, бұл оның флорасы мен фаунасының байлығын анықтайды.
Рельефті темір ағашының (Кавказ шеңбері) тоғайы, тоғай тайпалары (ерекше Жетісу джунглі) және қара сексеуіл Алтын-Емел ұлттық паркі ландшафттарына ерекше хош иіс береді.
Саябақтың қорғалуы перифериялық және негізгі аудандарда орналасқан 19 кордонда орналасқан инспекторлардың тұрақты бақылауымен қамтамасыз етіледі.
Орталық Азияның қақ ортасында, Алматыдан 160 км қашықтықта, Жоңғар Алатауы жотасының оңтүстік сілемдері арасында Қазақстан Республикасындағы ең үлкен «Алтын Емел» Мемлекеттік ұлттық табиғи паркі орналасқан. Бұл қорықта көшпелі тайпалар өміріндегі оқиғалар туралы үнсіз деректер сақталған.
Паркте әртүрлі археологиялық ескерткіштер бар. Олардың ішіндегі ең әсерлісі - Бесшатырдың патшалық қорымдары (бес шатыр). Биіктігі 20 м және диаметрі 100 м жететін бұл үлкен төбешіктер VII-III ғасырлардағы сақ көсемдерінің қабірлері. Біздің заманымызға дейін. Мұнда сіз елді мекендердің қалдықтарын, көптеген жануарлардың жартас суреттері мен аң аулау көріністерін көре аласыз. Сурет әсерлі - көгілдір таулардың етегінде әр түрлі караттардың қара інжу-маржандары, қорғандар сияқты күн жарқырайды. Олардың көпшілігі бар. Бұл құрылымдар екі жарым мың жылдан асады. Қорған күштері, түсі мен әдемілігімен таң қалдырады. Олардың керемет ерекшелігі - олардың шыңдары кесілгендей.
Қорғандарды Ұлыбританиядағы Стоунхенджтің әйгілі ескерткіштеріне ұқсайтын менхирирлер, мегалитикалық құрылымдар қоршайды. Тастар лакталған сияқты. Бұл шөлді тан деп аталады.
Парк ерекше. Оның аумағы әртүрлі ландшафттарды қамтиды: шөлден және шөлден бастап көптеген таулы аймақтарға дейін тауларға дейін.
Мұнда сіз таңғажайып табиғи құбылыспен - Әнші Дунамен танысуға мүмкіндігіңіз бар. Егер сіз сол жерлерде саяхаттап, тасты шөлде ұшақтың немесе кеменің ысқырығын естісеңіз, онда сіз білесіз - бұл дөңес дауысы.
Құмды таудың биіктігі шамамен 100 метр, жотаның ұзындығы шамамен жарты шақырым. Басқа дөңдерден айырмашылығы, бұл формасы мен формасын өзгертпейді, өйткені мұнда таулар арасындағы ойпатта жел көтерілісінің ерекше бағыты бар. Ерекше дана шеті пышақ сияқты өткір. Құм түйірлері астынан түсіп кетеді, бірақ ұшы тегістелмейді. Оның жалғасы ретінде екі кішігірім төбелер орналасқан. Барлық құм жотасы шамамен 10 шаршы шақырым аумақты алып жатыр. Дауыстың дауысы тек құрғақ ауа-райында ғана естіледі, жаңбырдан кейін құмды тау үнсіз қалады. Осы уақытқа дейін ғалымдар бұл гимн неге ән салатынына нақты жауап берген жоқ. Бұл құбылысты қозғалатын бөлшектердің үйкелісі немесе резонансты түсіндіретін көптеген болжамдар бар.
бұл 1 сұраққа жауап