«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары Оқылым
Еламан теңізге тартты. Түнде жел тұрған ба, таяуда жауға үлпілдек қардың бет жағы борап, жағалаудың мұзы қай көктайғақтанып қалыпты. Сонан бұл ақ қар, көк мұз үстінде күні бойы жалғыз. Мұз ояды. Ау қарайды. Теңізге шыққанда, маңындағы кісілерді байқамайтын. Төбеде көк аспан. Табан асты көк теңіз. Екі дүние арасында жабырқау ойды жанына серік қып, күні бойы күйбеңдеп жүріп өмір туралы, өзі жөнінде ойлайды. Теңіз үстінде ғана емес, өмірде де жалғыз екенін ойлайды. Әке-шешеден ерте айырылды. Әкесімен бірге туған ағасы – Есбол бұл арадан бір күншілік жерде тұрады. Баласыз, жалғыз жетім шалдан қайыр шамалы. Ендігі жанашырдан – немере іні – Рай. Бірақ ол жас. Өзі сияқты о да әке-шешеден жастай жетім қалды. Қазір қарт әжесі екеуі өз алдына түтін түтетіп отыр.
Еламан күрсінді. Аяғы астында жатқан бір-екі балықты етігінің тұмсығымен теуіп, өзінен әрегірек ысырып тастады да, аудың арқалығын ұстады. Күтпеген жерден қайын атасы есіне түсіп кетті. Тікбақай тентек шал ел ішіне сыйымсыз. Отбасына да мазасыз. Еламанды «балықшы» деп атап, бұған айтқан қай сөзді де әзілге айналдырып отырады. Оған бұл үйренген. Кеше де қатынаған біреуден «балықшыға сәлем айт, ауыз ашқасын барам», - деп хабар жіберіпті.
Берілген тақырыптардың мәтін бойынша ретін көрсетіңіз (1, 2, 3).
Тұжырымдар
Реті
Қайын атаның «қалжыңы»
Теңіз жағалауы
Теңіз үстінде ойға батқан Еламан
[3]
2. Еламанның көңіл-күйі қандай?
Жабырқау
Мазасыз
Жайдары
Сабырлы
[1]
3. Еламанның жанын мазалайтын не?
Өмір
Жалғыздық
Балық
Ауа райы
[1]
4- тапсырма. Семантикалық картаны толтыр.
Сөздер
Үстеу
Зат есім
Сын есім
Етістік
Есімдік
Мамандану
Биыл
Сый -құрмет
Осы
Қолғабыс ету
Өнімді
Еңбек
[5]
Жазылым
Берілген тақырыптың бірін таңдап, 70-80 сөзден тұратын пікір жазыңыз. Жазба жұмысында тыныс белгілердің қойылуына назар аударыңыз.
Адал, шынайы достық туралы ойыңыз қандай? Пікіріңізді білдіріңіз.
Дипломсыз да үлкен кәсіпті дөңгелетіп, табысқа жеткен адамдар «жоғары білім бүгінгі қоғамда маңызды емес» деп жатады. Сіз қалай ойлайсыз? Пікіріңізді білдіріңіз.
э
ответ: Есік жақтан тарс еткен дыбыс шықты.
Жаңбыр сарт сұрт етіп жауып жатыр.
Анау жақта бір әже қисаң-қисаң етіп келе жатыр.
Дала күрт бұлттанып найзағай соқты.
Анау жерде тәп-тәтті бір мысық жымың-жымың етеді.
Найзағайдың дауысынан селк ете түстім.
Қонақта отырғанда бір бала ыржың-ыржың етіп қоймады.
Түйе маң-маң басып келе жатыр.
Найзағай жарқ-жұрқ етіп мені шышытты.
Қазанды ұстап қалып едім тасыр-тұсыр етеіп кетті.
Айша ойыншықтарын салдыр-гүлдір етіп шашып жіберді.
Досбол ашуланғаннан гүрс-гүрс етіп келе жатыр.
Объяснение:
Соғыс қимылдарына, әр түрлі рәсімдер атқаруға, спорт жарыстарына қолданылған әскери арбалар Вавилон өңіріндегі көне Киш қаласы орнынан (қазіргі Охеймир қалашығы, Ирак), шумерлердің қала-мемлекеті Үрімнен (Ур, қазіргі Тель-Мукайяр қалашығы, Ирак), Кавказдан, т.б. жерлерден табылды. Олар біздің заманымыздарн бұрынғы 3-мыңжылдықтың ақырында, тіпті одан да бұрын қолданылған. Әскери арбалар Шығыстағы ежелгі мемлекеттерде (Мысыр, Ассирия, Персия, Қытай, Үндістан, т.б.) ұрыс кезінде кеңінен пайдаланылды.