«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларын орындаңыз.
Күй - қазақ халқының ұлттық өнері, олар қуаныш пен қайғыны күй арқылы жеткізген. Күй – қазақ халқының ең басты рухани байлығы. Күйді қазақтың екінші тілі десе де болады. Күй – махаббат, азаттықтың, еркіндіктің жаршысы.
Құрманғазы Сағырбайұлы – күй атасы, қазақтың күйші, композиторы, домбырашы, халықтың аспаптық күй өнерінің классигі. Ол Орал облысында туған. Құрманғазының алғашқы ұстазы – Ұзақ болған. Ұзақпен бірге ел аралап, домбырашылық өнерін жетілдірген, өнер сайысына түскен. Құрманғазының алғашқы күйлерінің бірі – «Кішкентай». Одан кейін «Ақсақ киік», «Көбік шашқан», «Адай», т. б. күйлерін шығарған.
Күй анасы - Дина. Атақты күйші, композитор Дина Нүрпейісова да Орал облысы, Бекетай құмында, қарапайым шаруаның отбасында туған. Әкесі Кенже Динаны бала кезінен еркін өсірген. Ол 7-8 жасында қолына домбыра ұстайды. Тоғыз жасында ұстазы Құрманғазымен танысады. Дина өз заманының белгілі күйшілерімен кездеседі. Олар: Ұзақ, Түркеш, Көкбала және т. б. Осы күйшілердің шығармаларымен танысады. 1888 жылы Құрманғазы Динаға: «Менің күйлерімді кейінгі ұрпаққа жеткіз», - деп өз домбырасын ұсынған. Дина ұстазының өсиетін орындады. Динаның кең тараған күйлері: «Әсем қоңыр», «Той бастар», «Жеңіс», «Ана бұйрығы», «Бұлбұл», тағы басқа. (167 сөз)
1. Мәтін не туралы?
a) күй құдіреті
b) атақты күйшілер
c) танымал күйлер
d) Дина Нүрпейісова [1]
2. Дина Нүрпейісова күй атасы - Құрманғазымен неше жасында танысады?
a) Бес
b) Жеті
c) Сегіз
d) Тоғыз [1]
3. Сөйлемді өз сөзіңізбен жалғастырыңыз. Ойды қорытындылаңыз.
Күй - қазақ халқының ұлттық өнері. [1]
4. Ақпараттардың дұрыс/бұрыстығын анықтаңыз.
a) Дина 5-6 жасында қолына домбыра ұстайды.
b) Құрманғазының алғашқы ұстазы – Ұзақ. [2]
5. Мәтін бойынша мәліметтерді толықтырыңыз.
Құрманғазының күйлері... [1]
6. Құрманғазы Динаға домбырасын ұсынып не деді?
a) «Менің күйлерімді кейінгі ұрпаққа жеткіз», - деп өз домбырасын ұсынған.
b) «Менің әндерімді кейінгі ұрпаққа жеткіз», - деп өз домбырасын ұсынған.
c) «Менің күйлерімді кейінгі ұрпаққа айт», - деп өз домбырасын ұсынған.
d) «Менің күйлерімді орындап жүр», - деп өз домбырасын ұсынған. [1]
2-тапсырма. Домбыра - тәуелдеп септеу (жалғауларды жазу, сұрақ жазу, аудару). [3]
3-тапсырма. Берілген жағдаяттардың бірін таңдап құттықтау хат жазыңыз.
1) Домбыра күніне орай домырашы досыңызға ресми түрде құттықтау хат жолдаңыз.
2) Наурыз мерекесіне орай сыныптың атынан сынып жетекшісіне ресми түрде құттықтау хат жолдаңыз. [10]
ответ:
написал как мог! строго не судить!
объяснение:
25 февраля 2018 года исполняется 25 лет со дня создания первого государственного органа по развитию космической деятельности республики казахстан - национального аэрокосмического агентства (нака) рк, передает корреспондент миа «казинформ».
начало начал. нака рк появилось на базе агентства космических исследований казахской сср, созданного указом президента 11 сентября 1991 года. решению создания национального аэрокосмического агентства казахстана предшествовали другие, поистине события.
1991 год - год установления суверенитета республики казахстан, был триумфальным для нового казахстана в плане космическом. президент казахстана нурсултан назарбаев трижды приезжал в 1991 году на байконур для решения статуса космодрома. байконур в условиях распада советского союза переходил в собственность казахстана, так как находился на территории нашей республики. с руководством министерства общего машиностроения шли переговоры о внеочередном полете в космос представителя казахстана.
байконур - собственность казахстана. в преддверии распада советского союза, 31 августа 1991 года космодром «байконур» был объявлен собственностью казахстана, в октябре этого же года в космос полетел первый казахский космонавт.
ученые казахстана -основатели первой космической программы. к созданию космической и научной программы полета казахского космонавта были привлечены лучшие умы республики. президент академии наук казахской умирзак султангазин по поручению главы государства лично возглавил эту работу. параллельно под его руководством создавался институт космических исследований, который разрабатывал космические программы полета. подготовка научной программы экспериментов была поручена известному ученому нагиме айтхожиной. непосредственным руководителем программы полета был назначен виктор дробжев.
полет первого казахского космонавта. 2 октября 1991 года заслуженный летчик-испытатель , герой советского союза токтар аубакиров на космическом корабле «союз тм-13» отправился в космос. в составе советско-австрийского - командир - россиянин, летчик-космонавт александр волков и два космонавта-исследователя, которые открывали страницу космической летописи своих стран - первый казахский космонавт токтар аубакиров и первый австрийский космонавт франц фибек.
в период космической экспедиции со 2 по 10 октября 1991 года токтаром аубакировым была выполнена первая программа научных исследований и экспериментов казахстана.
в тот же день, 2 октября 1991 года, после успешного запуска корабля «союз тм-13» с советско-австрийским экипажем на борту, президент казахстана нурсултан назарбаев и федеральный канцлер австрии франц враницкий дали пресс-конференцию, во время которой нурсултан абишевич еще раз подчеркнул: «байконур - это не только достояние советского народа, богатство всей страны, но и наш общий приоритет в мире. моим указом в казахстане будет создано агентство по космическим исследованиям, которое возглавит, видимо, один из академиков республики. в рамках конверсии мы должны повернуть возможности космического комплекса на интересы казахстана. сегодня бюджет страны не может обеспечить потребности космических ведомств, что означает фактическую остановку космических проектов. поэтому не случайно здесь находятся руководители всех республик. надо сделать всё возможное для того, чтобы работы на байконуре не остановились»
Ұяда не көрсең ұшқанда соны ілерсің.(Үйде қандай тәрбие көрсең өскенде сондай боласың деген мағынада)
Шешесін көріп, қызын ал. ( Шешесі қандай болса қызы да сондай болады деген мағынада. Мысалы: Шешесі тәрбиелі болса, қызы да тәрбиелі)
Апасының киген тонын сіңлісі де киеді. (Апасы қандай тәрбие көреді сіңіліңсі де сондай тәрбие көреді.)
Ағаны көріп іні өсер,
Апаны көріп, сіңілі өсер. (Ағасы не істесе інісі дже соны істейді, ал апасы не істесе сіңілісі де соны жасайды)