panicheviwan

03.01.2020 16:50 •  Қазақ тiлi

«Қазақ тілі мен әдебиеті Т2» пәнінен № 1-ТБЖ тапсырмалары 8 « » сынып оқушысы

Оқылым

Энергетикалық дағдарыс

Қытай ғалымдарының айтуынша, Айдан табылған Гелий-3 элементі Жердегі энергетикалық дағдарыстың алдын- алуға көмектеседі. Егер а Айдан бұл элементті өндіріп алатын болса, одан алынатын энергия он мың жылға жетеді, - деп хабарлайды Huffington Post.

Қытай ғалымдары осылай әлемге жар салудан бұрын Айды мұқият зерттеген. Жер серігінің беткі қатпарында термоядролық реакторға шикі өнім бола алатын пайдалы қазбалардың көп екендігі белгілі болды. Гелий-3 – Жерде өте сирек кездесетін элемент, себебі Күн сәулесінің атмосфера қабаттарынан өтуі кезінде аталған элементтің изотоптарытыста қалып қояды. Ал Айда ешқандай ауа қабаты болмағандықтан, Гелий-3 ол жақта өте көп. Қытай ғалымдары Гелий-3 элементін Ай бетін 600 градусқа ысыту арқылы бөліп алуды жоспарлап отыр. Содан соң шикі материалдар Жерге жіберілетін болады. Mail Onlin eгазетінің сараптамалық жұмысында не бары 40 тонна Гелий-3 элементі бүкіл АҚШ территориясын бір жыл энергиямен қамтамасыз ете алады делінген. Ал Айда бұл элементтің 10 миллион тонна қоры бар екені анықталды.

Әзірге Қытай Айдағы табиғи байлықты игеру мақсатындағы қазба жұмыстарын бастау уақыты туралы ештеңе айтқан жоқ. Ал америкалықз ерттеушілер бұл жобаның қаншақаржыны қажет етеніні туралы сараптамалық талдау жасауда. Huffington Post газеті Айдан қазып алынған әрбір тонна Гелий-3 элементінің құны орташа есеппен 3 миллиард АҚШ долларына тең болатынын жазады. Бұл – Жердегі мұнайды қолданғаннан әлде қайда арзан әрі Жер үшін өте пайдалы болады.

1. Сөйлемдердің «шын, жалған» екенін белгілеңіз.

Тұжырымды сөйлемдер Шын/ Жалған

Аталған элемент біздің планетамызда өте аз кездеседі.

Қытай ғалымдары Айдан Гелий-3 элементін тапқандығын айтып, дүние

жүзіне жар салған.

[1]

2. Мәтіннен мына сөздің синонимін табыңыз.

Жария ету - [1]

3. Мәтіннен мына сөздің антонимін табыңыз.

Қымбат - [1]

4. Берілген сөйлемді өз сөзіңізбен қайта жазыңыз (перифраза).

40 тонна Гелий-3 элементі бүкіл АҚШ-ты бір жыл энергиямен қамтамасыз етеді.

АҚШ[1]

5. Берілген сұраққа өз ойыңызды білдіріп, жауап беріңіз.

Гелий-3 элементінің артықшылығы неде?

[1]

ІІ . Жазылым

Екі сұрақтың біреуін таңдап, жауап жазыңыз. Өз жауабыңызды тиісті стильге келтіріңіз. Болжалдық және бөлшектік сан есімдерді дұрыс қолданыңыз.

Қай сұраққа жауап беретініңізді көрсетіңіз. Тиісті шаршыға қанат белгісін () қойыңыз.

1 2

1. Білім. Ғылым. Инновация

Тақырыбы: «Менің арманымдағы мектеп» эссе жазыңыз.

2. Сауда жасай білесіз бе?

Тақырыбы: «Сауда жасай білу- өнер» эссе жазыңыз. [10]

Жазылым

№ қою критерийлері

1 эссе құрылымды сақтайды; 1

2 сөйлемдерді дұрыс құрайдыды; 1

3 грамматикалық нормаларды сақтайды; 2

4 пунктуациялық нормаларды сақтайды; 1

5 күрделенген жай сөйлемдерді/ құрмалас сөйлемдерді қолданады; 2

6 болжалдық және бөлшектік сан есімдерді дұрыс қолданады. 3

Барлығы 10​