wwwzelenruowzl2z

07.02.2022 17:58 •  Қазақ тiлi

*Қазақ тілі.* Оқушының аты-жөні
*2-тоқсан*. *Тоқсандық жиынтық бағалау*

Уақыттан асқан билік жоқ,
Уақыттан озған жүйрік жоқ,
Адамға Алла бұйыртқан
Уақыттан қымбат сыйлық жоқ.

Өткізе бермей жай ғана,
Уақытты жарат пайдаңа.
Жиырма төрт сағат – тең уақыт
Берілген кедей-байға да.

Өмірдің – уақыт бөлшегі,
Тұрмайды күтіп ол *сен* і.
Уақытты босқа жеп жатқан,
Іздеп тап артық нәрсені...

Әдемі сағат таңдайсың,
Көресің ұстап әрқайсын,
Он сағат сатып алсаң да,
Уақытты сатып алмайсың.

Бұл өмір деген ─ *қас*-қағым,
Өтер де кетер *жас* шағың!
Сыйлатқың келсе өзіңді,
Уақытын сыйла басқаның...

Жаныңа шуақ нұр беріп,
Қуантты бүгін кім келіп?
Жазып жүр жақсы нәрсені,
Бүгіннен бастап күнделік.

Бұл уақыт деген шынымен,
Өлшенбес сағат *тіл* імен.
Өлшенер уақыт – іспенен,
Не істедің бүгін *күн* імен?!

Дүбірін сезіп *алыс* тан,
Заманмен мынау жарысқан.
Уақытын дұрыс жұмсайтын
Адамдар ─ нағыз данышпан!

Өмірдің мәнін ұғып ал,
Білім ал, бәрін біліп ал.
Қадірін білген уақыттың,
Қазақтан шыққан ұлылар...

*1-тапсырма.* Жоғарыдағы Алмас Темірбайдың өлеңін мұқият оқып, төмендегі сұрақтарға жауап беріңдер.
1. «Уақытты пайдаға жарату» дегенді қалай түсінесіңдер?
2. Уақытты босқа жеп жатқан қандай нәрселер?
3. Адамға күнделік жазу керек пе, қалай ойлайсыңдар?
4. Өлеңге қандай ат қояр едіңдер?
5. Уақыт не себепті іспен өлшенеді?
6. Қандай адамдарды данышпан дейміз?
7. Сендер үшін уақыт қымбат па? Не себепті?
8. Уақыттың қадірін білген қазақтан шыққан ұлыларды ата.
*2-тапсырма.* Мәтіндегі қарамен жазылған сөздердің омоним екенін дәлелдеп, олардың омонимдік қатарын тауып жазыңдар.
*3-тапсырма.* Мәтіндегі *өмір, заман, қымбат, әдемі, жүйрік* сөздерінің синонимін тап
*4-тапсырма* Өсімдіктердің адамзатқа пайдасы (эссе)