bodajkunasta

25.01.2020 15:08 •  Қазақ тiлi

«Қазақ тілі» пәнінен 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары 5 Б сынып 23. 12.2020ж

Тыңдалым мен айтылым

Тапсырма

[10]

Жануарлар – тірі организмдер дүниесіндегі негізгі екі топтың бірі (екіншісі –
өсімдіктер); жүруге және сезінуге бейім тіршілік иесі; негізінен, дайын органикалық
қосылыстармен қоректенетін гетеротрофты организмдер. Жануарлар құрылысына қарай бір клеткалы организмдер және көп клеткалылар болып екі топқа бөлінеді. Жер бетінде жануарлар прокариоттар (ядросыз организмдер), балдырлар, саңырау-құлақтардан кейін пайда болған. Палеонтологиялық зерттеулерге қарағанда олардың жасы – 0,8 млрд. жылдан аспайды (1998). Жануарлардың дамуы да қоршаған ортаның эволюциялық дамуына сәйкес қалыптасқан. Эволюциялық өзгерістер сыртқы ортаның өзгерісіне организмдердің бейімделуімен ұштасады. Мысалы, құрлық жануарларының арғы тегі су жануарлары болып саналады. Ал қоршаған ортаға бейімделе алмаған құрлық жануарлары бұрынғы тіршілік ортасында қалып қойған. Жануарлардың өнімділігін арттыруды, тиімді пайдалануды және табиғаттағы қорын сақтауды зоология ғылымы мен оның салалары зерттейді.
http://bilimkozy.idhost.kz/kz/sabak/biologia/424-zhanuarlar-lem.html сайтынан

Оқылым
Тапсырма
Берілген тапсырмаларды орындаңыз. [10]
А мәтіні
Б. Тұржан, фотограф: Хобби өмірлік ісіме айналды
–Фотоға түсіру әлеміне қалай келдіңіз?
–Өзім мектеп жасынан бастап ұйымдастырушылыққа жақсы болатынмын. Сонымен қатармузыкалық мектепте оқып, ән айтатынмын, жалпы айтқанда шығармашыл адам едім. Мектеп жасында кішкентай фотоаппаратыммен сыныптастарымды суретке түсіріп жүргенде, қызығушылығым өмірлік ісіме айналып кетті. Мектеп уақытында суретке түсіру мен үшін хобби болатын, ал қазір нағыз өнердің бірі деп есептеймін.
–Суретке қай жерде түсіргенді жақсы көресіз?
–Маған табиғатта суретке түсіру қатты ұнайды, ал студияда жарықтардың,
көлеңкелердің қосындысын қолдану бір керемет әсер береді. Дегенмен де табиғаттың
орны ерекше ғой!
–Ең алғаш түсірген суретіңіз есіңізде ме?
–Ең алғаш түсірген суретім, тұңғыш тапсырмам есімде. Сол уақытта несиеге
фотоаппартты сатып алдым. Досым хабарласып: «Cенің фотоаппаратың бар ғой, мектеп бітірушілерін суретке түсіруге қалай қарайсың?»,- деген еді. Мен үшін бастысы қаржы емес, бастысы- суретті сапалы түрде шығару.
- Сұхбатыңызға рақмет!
Сұхбаттасқан Ғалымжан Сәңкібаев
1. Тұжырымның дұрыс нұсқасын+ белгісімен көрсетіңіз. [2]
Тұжырым Дұрыс Бұрыс
1 Мәтін кейіпкері мектеп қабырғасында жүргенде өз кәсібін таңдаған.
2 Б.Тұржан суретке табиғат аясында түсіргенді ұнатады.
3 Суретке түсіруші үшін маңыздысы – еңбегінің жақсы бағалануы.

2.Мәтін кейіпкері сияқты сенде де нақты хобби бар ма? Ол қандай іс екенін түсіндіріп, 3 сөйлем көлемінде жазыңыз. [3]

Ә мәтіні
Ақпараттық хабарлама
1 маусым күні сағат 10.00-де Республика Сарайы алдындағы алаңда Балаларды
қорғаудың халықаралық күніне арналған «Біз – сенің балаларыңбыз, Қазақстан! Біз жаңа
әлемде өмір сүретін боламыз» атты мерекелік шаралар өтеді.
Бағдарлама аясында: «Мейірім жұлдыздары жарқырайды» атты балалардың
қалалық фестивалінің ашылуы болады. Онда ұлттық спорт ойындары, отбасылық
эстафета, балабақшалар мен спорт мектептері түлектерінің спартакиадасы, балалар
суретінің байқауы және тағы басқа шаралар ұйымдастырылады.
Бұл күні қала кинотеатрларында балаларға арналған фильмдер мен мультфильмдер
тегін көрсетіледі.
1 маусым күні сағат 12.00-де Алматы циркінде мектеп-интернаттар мен тұрмысы
төмен отбасылар балалары үшін цирк әртістерінің қатысуымен «Жануарлар әлемі» атты жабайы хайуандардың (аю, жолбарыс, арыстан, қасқыр) өнері ұсынылады.
Ұйымдастырушы: Алматы қаласы әкімінің ба з қызметі.
http://www.almaty.kz/ сайтынан.
Тұжырымның дұрыс нұсқасын+ белгісімен көрсет. [2]
Тұжырым Дұрыс Бұрыс
1 Халықаралық балаларды қорғау күніне арналған
шарада көптеген ойындар ұйымдастырылады.
2 Мерекелік бағдарламаға тек балабақшалар мен спорт
мектептерінің түлектері қатысады.
3 Бұл күні жағдайы төмен жанұя балаларына цирк
әртістері тегін концерт көрсетеді.

3.Мәтіндегі шаралардың барлығы кім және не үшін ұйымдастырылады деп ойлайсыз? Ойыңызды3 сөйлеммен жазыңыз. [3]

Жазылым [10]
Оқушылар екі сұрақтың (тақырыптың) біреуін таңдайды.
Құрамы120-150 сөзден тұратын жазба жұмысын орындау керек.

1. Сіз «Уақыт» сөзінің мәні мен маңызын ойланып көрдіңіз бе? Бәріміз бұл сөздің мән-мағынасын білеміз, бірақ оның маңызы туралы аз ойланатын сияқтымыз. Халықтамынадай сөз бар: «Өмірдегі ең қиын үш нәрсе: сыр сақтау, уәдеде тұру және уақыттыбосқа өткізбеу». Сіз ең жақын досыңыздың бос уақытын қалай өткізетінін сипаттап, эссе жазыңыз (120-150 сөз көлемінде).

2. «Қазақстанның Қызыл кітабы» – Қазақстан Республикасы аумағында жойылып кету қаупі төнген және сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктердің сипаттамасы берілген арнайы басылым екені белгілі. Қызыл кітапқа енген қандай жануарлар мен өсімдіктерді білесіз? Жауабыңызды сипаттап жазыңыз (120-150 сөз көлемінде).
Көметесындерш текана блетындер жазсын