Қазақ тілі пәнінен 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары Тыңдалым
Электр қуатын үнемдеу - жаһандық деңгейдегі маңызды мәселе. Оның балама көзін қарастыру үшін әлемнің сарапшылары талай бас қосты. Осы бағыттағы жұмысты жүйелеу үшін Қазақстанға БҰҰ өкілі Гордон Джонсон арнайы келді. Ол елімізді аралап, желдің соғу бағытына зерттеу жұмысын жүргізген.
Бізде жел қуатын пайдалануға арналған арнайы бағдарлама бар. Алғашқы жоспар бойынша сағатына 1,82 трлн. киловат қуат өндіру көзделген. Ал бағдарламаның екінші бөліміндегі бес мегаваттық жел қуаты бекеті Қытай шекарасына жақын Жоңғар қақпасының маңайында болады. Осы жобаны жүзеге асыруға Вашингтондағы Әлемдік қоршаған ортаны қорғау тәуелсіз ұйымы екі миллион доллар қаржы бөлген.
Ал осыған дейін Оңтүстік Қазақстан облысының Кентау қаласында және Қарағанды облысында жел станциялары салынған. Балама қуат көздерін шығаруда биоқалдықтардың да орны ерекше. Бейресми ақпаратта көрсетілгендей, жыл сайын мал шаруашылығы саласында құрғақ күйінде 22,1 млн. тонна қалдық болады екен. Сонымен бірге, 17,7 млн. өсімдік қалдығын жарату мүмкіндігі бар.
Жетісу өлкесіндегі су жүйесі еліміздегі судың жартысын құрайды. Мұнда бес шағын су электр станциясы пайдалануға берілген . Ендеше, су көзі тапшы аймақтар жел қуатын пайдалану керек. Алпысқа жуық мемлекет өздеріне жел қуатымен жұмыс істейтін электр станцияларын салған. Сондықтан бізге де қолда бар мүмкіндікті пайдаланатын уақыт жетті.
1. Мәтінге тірек болатын сөздерді табыңыз. А) Ауыл, зерттеу, топырақ
В) Отан, бала, қала
С) Станциялар, зерттеу, қаржы
Д) Зерттеу, адамдар, күш
[1]
2. Мәтіннің негізгі идеясына сәйкес келетін тұжырымды анықтаңыз. А) Еліміздегі түрлі станцияларды көбейту
В) Еліміздегі ауыз су мәселесін шешу
С) Еліміздегі жер сілкінісінің алдын алу
Д) Еліміздегі өсімдіктерді қорғауға алу
3. Тыңдалым мәтіні мазмұны бойынша 1 «шын» ақпаратты белгілеңіз.
Мәтіндегі ақпараттар Шын Жалған
А Қазақстанға БҰҰ өкілі Гордон Джонсон арнайы келмеген
В Жетісу өлкесінде бұрын бес шағын су электр станциясы пайдалануға берілген
C Бізде су қуатын пайдалануға арналған арнайы бағдарлама бар
Олимпиада ойындарының туған жері - көне 1 рецензия дәстүрге айналды. Олар төрт жылда бір рет өткізілді, Ойындар кезінде әмбебап бейбітшілік орнады. Киелі соғысты бұзушысы ауыр жазаны күтті! Алғашқы сеніммен танымал Олимпиада ойындары б.з.д. 776 жылы өткен деп айтуға болады. Ежелгі Олимпия туралы сенімді ақпараттың бастапқы күні осы жылы бізді көп қалдырмады. Олимпиада ойындары көптеген басқа спорт түрлерімен қатар, Олимпиада ойындарын өткізу идеясы өте ежелгі және қараңғыда жоғалып кеткендігі белгілі. Барлығы қатаң жазылған. Ойындарда ойнау үлкен құрмет пен үлкен жауапкершілік.
Әрбір спортшы 10 айға үйде, ал екінші айда Олимпиадада жаттығуға тура келді. Ия, қандай да бір жағдайда емес, өте қиын. Болашақ олимпиадашыларға эллододжиялар - Ойындардың судьялары мен менеджерлері қатаң қадағаланды. Олар спортшыларды даярлауға ғана емес, сонымен қатар жарыстардың орындары дұрыс тәртіпте болатындығын қамтамасыз етті, адамзат 1920 жылға дейін Олимпиада ойындарын есіне алмады. . Ал кеңестік және орыс тілінде қырық жыл бойы «ұмытып кеткен»! Ойындар жоқ Әлемнің спортшылары Олимпиада стадионында 1920 жылы ғана кездесті. 1920 жылы Антверпен және 1948 жылы Лондон арасында алты олимпиада өтті. Белгілі бір себептермен XII (1940) және XIII (1944) Олимпиадасы ойындардары болмады.
Төрт түлік мал – халқымыз байлығы
Халқымыздың тарихы осы төрт түлік малмен тікелей байланысты.
«Ат-ердің қанаты» деп айтатын дана халқымыз жылқы өте қастерлеген. Жылқы-мінсең көлік, жесең ет. Қазы-қарта, жал-жаясыз бірде-бір қазақ жанұясын біз көре алмаймыз. Сиыр - жесең ет, кисең киім, айран, сүті, қаймағынсыз қазақ баласы өспейді. Түйе малы –нағыз көлік, қымыран мен шұбаты дертке дауа. Қой шаруашылығы- Қазақстанның мал шаруашылығының басты саласы. Халқымыздың маманданған дәстүрлі ата кәсібі. Осы төрт түлік халқымыздың ең басты байлықтарының бірі екенін білгеніміз жөн.
Надеюсь