«Қазақ тілі Т1» пәнінен 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары Тыңдалым мен айтылым
Тапсырма
1. Мәтінді оқып шығыңыз. Тақырыбын ашып, автор көзқарасын талдап, мазмұндауда
қолданыңыз, көтерілген басты мәселені анықтаңыз. Өз көзқарасыңызды жан-жақты
тұжырымдап, мысалдар арқылы дамытып, дәлелдеңіз.
2. Өз жұбыңызды мұқият тыңдауға тырысыңыз. Оның мәтіні бойынша маңызды деп
санайтын екі сұрақ қойыңыз. Оның мәтінінің басты идеясын анықтауға белсенді қатысып,
пікіріңізді білдіріңіз. [10]
1-мәтін
Бір айдаһар аюды қуып бара жатады. Мұны көрген аңшы батыр айдаһарды өлтіріп,
аюды құтқарып алады. Аю өлімнен құтқарып алғаны үшін батырға шексіз алғысын білдіріп,
аңшы қайда барса, соның артынан қалмай жүретін болады. Көрген елдің бәрі «Аю –
жыртқыш аң. Абай бол!» – десе, аңшы: «Айдаһардан құтқарып алғаным үшін бұл аю менің
адал, сенімді серігім болды», – дейді. Елдер: «Ақымақтың достығы жамандығынан да жаман.
Сен аюға сенбе!» – десе, батыр: «Мұның бәрін қызғаныштан айтып отырсыңдар.
Қарасаңыздаршы қандай сүйкімді! Бейшара аюдың мені қатты жақсы көретінін қалайша
түсінбейсіңдер», – дейді. Ақымақтың махаббаты алдамшы болатынына сенбейді. Аюдан бас
тарта алмайды.
Бір күні аңшы ұйықтап жатқанда, бір маса бетіне келіп қонады. Аю батырдың
ұйқысын мазалап тұрған масаны қуып ұшырып жібереді. Маса ұшып-ұшып, қайтадан
жігіттің бетіне келіп қонады. Мұны көрген аю әбден ызаланып, маса отырған жерге үлкен
таяқ лақтырады. Сол кезде маса ғана емес, жақсы көрген аңшыны да өлтіріп жібереді.
Осылайша жақсылық жасаймын деп, жақсы көргенді өлтіреді.
2-мәтін
Дүниедегі ең ұлы сезімдердің бірі – достық. Әр адам дүниеге келгеннен кейін, ес
білгеннен-ақ жан дүниесіндегі сырын, мұң-шерін тарқатып, қуанышы мен қайғысын бөлісетін
дос іздейді. Қандай да бір қиындыққа тап болсаң, оны досыңмен бөлісіп, досыңның ақылын
тыңдап, шешім таба аласың. Менің ойымша, басқаға жақсы да адал дос болу үшін, ең
алдымен, түсінік, адамды тыңдай білу, ақыл бере білу қабілеті жоғары болуы тиіс.
Достық адамдардың ең алдымен бір-біріне сенуінен басталады. Ол артқан сайын,
достық та қатая түседі. Ал бір-біріне сенімі жоқ, дегенмен өздерін дос санайтындар да бар,
ол жалған достық – бірде бар, бірде жоқ.
Дос табу оңай, ал оны сақтау қиын. Сенім мен жарқын көңіл – достықты берік ететін
тірек саналады. Өзі шынайы дос бола білген адамның достары да көп болады және жер
бетінде өзін жалғыз сезінбейді. Күнделікті өмірде көңіліңе шапағат сәулесін шашып, сенің
төрт құбылаңды тең ететін айналаңдағы достарыңның басы бұзылмағаны қандай жақсы.
минутта
Как и любая другая страна, Казахстан имеет свои уникальные народные ремесла, возникшие в древности и развивавшиеся на протяжении тысячелетий. Находки эпохи бронзового века свидетельствуют о широком развитии ремесел еще за несколько тысяч лет до нашей эры. Во время раскопок на всей территории Казахстана было найдено большое количество ремесленных изделий: ювелирные украшения из бронзы, золота, серебра, меди, оружие, предметы быта, посуда, керамические изделия, украшенные орнаментом, резные изделия из кости и рогов. Казахские народные ремесла формировались под влиянием кочевой культуры казахских племен. Суровая жизнь кочевников заставляла их самостоятельно изготавливать всё необходимое для жизни из того, что было под рукой. Так как главным занятием кочевника было скотоводство и охота, поэтому в качестве материалов для ремесел служили продукты, получаемые от животных: кожа, шерсть, пух, кости рога крупного и мелкого рогатого скота. Это привело в развитию таких ремесел, как валяние шерсти и изготовление войлока, выделка кожи, пошив одежды из кожи и войлока, изготовление ковров и кошмы.
1.Қолөнердің қай түрі жрғалып бара жатыр?
2.Шиелілік қыз-келіншектер қолөнердің қай түрін жаңғырта бастады?
3.Қолдан жасалған бағалы бұйымдар қайда ұсынылмақ?
4.Шетелдік қонақтарды не қызықтырады?
5. Жоғары сұранысқа қандай бұйымдар ие?
6.Қазазстан қолөнершілерінің төрайымы кім?
7.Айжан Бекқұлова қолөнер бұйымдары туралы не айтты?
Мәтіндегі маңызды мәселе -ұлттық қолөнерді дамыту,қайта жаңғырту.
Эссе.
Ұлттық қолөнерді қайта жаңғыртудың тиімді тәсілдерінің бірі-мектептерде қолөнер үйірмелерін ашу, технология сабағына "Ұлттық қолөнер" пәнін қосу. Қолөнермен айналысатын адамдардың еңбегін насихаттау, шеберлердің бұйымдарынан кқрме ұйымдастыру. Осындай қолөнер шеберлерін мектеп,оқу орындарына дәріс беруге ,шебер-сыныптар өткізуге шақырса болады. Жоғарғы оқу орындары мен колледждерде "Ұллтық қолөнерді зерттеу" факультеттері ашылып,арнайы мұғалімдер сабақ берсе нұр үстіне нұр болар еді.
Объяснение: