Қазақтың ауыз әдебиетінде ерте заманнан келе жатқан айтыс жанрының туу негіздері мен өзіне тән ерекшеліктері, даму тарихы бар. Айтыс – халық ауыз әдебиетінің ерекше бір түрі. Кейбір зерттеушілер айтыстың алғашқы шығу тегі өте ерте заманнан келе жатқанын айтады. Оның әуелгі элементі көркемөнердің түрлері сараланып, бір-бірінен әлі ажырамай, бәрі бірігіп бір бүтін өнер саналып, әні де, өлеңі де, оны шығару да, орындау да, қимыл, бет құбылысы, тағы басқалары да қосыла жүрген дәуірде туса керек деп топшылайды. Айтыстың алғашқы адымы осы кезеңде басталса керек.
Айтыстың ескі түрі деп есептелетін бәдік айтысының негізінде а ң табиғатқа әсер ету мақсаты жатса, басқа айтыстардың ішінде қайсысы ерте, қайсысы кеш туды, оны айту қиын. Дегенмен, кейбір айтыстардың мазмұнына, лексикасына, сөйлем құрылыстарына қарап, қай заманда пайда болғанын топшылауға болады. Мысалы, жануарлар айтысына, өлі мен тірінің айтысына қарағаңда, жұмбақ айтысының анағұрлым кеш туғандығы анық.
Мәтін бойынша 5 сұрақ құрастырыңыз
Қойнауқаттарды байқап (сынап) көру. Мұнайлыгазды қойнауқаттарды тесіп өту, мұнай және газ ағымын қамтамасыз ету, қойнауқаттың мұнаймен, газбен, сумен, солардың қосындыларымен қанығу сипатын бағалау, қадағалау тексермелерін және қойнауқаттың сұйық және газ тексермелерін алу, олардың шығымын анықтау, қойнауқаттың қысым мен температура мөлшерлерін анықтау, қойнауқаттың бастыбасты гидродинамикалық параметрлерін есептеуге керекті өзге де көрсеткіштерді нақтылау мақсаттарында ұңғымада жүргізілетін жұмыстар кешені.
Талап
Жоспар
1. Ауладағы құм төбелер
2. Нұрталап пен Задагүл
3. Оқуға баратын уақыт
Аулаға мәшинемен құм төгілді. Сол құмдарға екі кеме орналастырылды. Біріншісінде «Сұңқар» және екіншісінде «Аққу» деген жазу бар. Сол құмтөбелерде Нұрталап пен Задагүл ойын ойнады.
Задагүл дәрігер болып, Нұрталаптың ғарыш кемесіне ұшуға дайындығын тексерді. Нұрталап дәрігердің ақыл – кеңесіне дән риза болып тұрғанда апасының дауысы естілді. Апасы балконнан мектепке баратын уақыт болғандығын ескертті. Бірден көңлі түсіп кетті. Ғарышқа ұша алмай қалатынына ренжіді.
Задагүл оған бүгін сабаққа барып кел, ертең ғарышқа ұшамыз деді. Нұрталап кәдімгідей қуанып кетті.
Объяснение: