Қандай да болмасын коғам тәртіпті қажет етеді, оған мүдделі болады. Сондықтан да тәртіп орнауға тиіс. Ал тәртіптің бастауы — әдеп. Өйткені әдебі жоқ қоғамда тәртіптің орнауы екі талай. Ал, тәртібі жоқ қоғамның ыдырамауы да мүмкін емес. Сол себепті де "Адам әдепті болуға тиіс" деген сөз тәртіпті болуы керек дегенді де ұқгырады. Өйткені тәртіп — әдептің бір түрі. Қоғамдағы ең бағалы адам — әдепті адам. Әдепті адамдар - коғамның баға жетпес байлығы, әрі мәртебесі. Қай қоғамда әдеп жоғары қойылса, сол қоғамның абыройы жоғары, түрмысы да бақуатты болады. Бір адамның қандай да бір әдепсіздік ісі міндетті түрде айналасына күйедей жүғып, қоғамға зор зиянын келтіреді. Халыктың: "Бір қарын майды бір күмалақ шірітеді",- дейтіні сондықтан болса керек. Әдеп белгілі бір коғамның рухани кажеттігі негізінде пайда болып, өзіндік белгілері, сипаттары арқылы сол қоғамды құрайтын адамдарды біріктірудің куатты құралы қызметін атқарады. Демек, әдеп - қоғамдағы келісімді іс-қимылды ажарландыратын тетік, адамдар арасын адамгершілік негізде байланыстыратын қоғамдық. құрал. Сондыктан да адамның әдептілігі оның адамдар арасындағы жүріс-тұрысынан, басқалармен қарым-қатынасынан көрінеді. Халық: "Жақсы-жақсы дерсің, ісің түссе білерсің",— деп бекерге айтпаған ғой. Әдептілік заңы салтанат құрған қоғамның абыройы жоғары, тұрмысы сәнді, тіршілігі шуақты болмақ.
Прозашы әрі балалар әдебиетінің белді өкілі Тынымбай Нұрмағамбеттің қаламынан талай шығармалар жарық көрді.“Он төрт жасар жігіт” әңгімесінде Саян арқылы Ұлы Отан соғысы жылдарындағы жігерлі де қайсарлы балалардың мінез ерекшелігіне ерекше көңіл бөледі.Саянның соғысқа барам деп сұрануы,әкесі майданға кеткен соң,ауру ана,іні-қарындасқа қамқор,бір отбасының арқа сүйері болған, ерте есейген ұрпақ өкілінің типтік бейнесі.Саянмен қатар Қияс атты баланың да әңгімеде алар орны зор.
Қиястың әкесі майданға кеткен.Анасы болса сыртқаттанып жатыр.Осыны ойлап бала уайымдайды.Алайда,бір күрсініп қояды да,анасына арқау болып,еңбекқорлығын көрсетеді.
Олар "алты гектар" жерге әр жыл сайыын тары егіп,колхозға жинап,нандарын табады.Кішкентай Қияс әкесінің жанында жоқтығына қарамастан,әкесінің үйреткен нәрселерін қолданған еді."Алдымен құлақ арықтың шығыс бетіндегі атыздарды суарамын,сонан соң суды батыс,ылди беттерге жыға салу оңай" деген сөздерінен-ақ Қиястың ақылды әрі іске шебер екендігін көреміз.
Қорытындылай келе,еңбекқорлылық - мақсатқа апарар "кілттердің" бірі."Еңбек қылмай ер оңбас" демекші,Қияс секілді балалар көбейе берсе деймін...
Прозашы әрі балалар әдебиетінің белді өкілі Тынымбай Нұрмағамбеттің қаламынан талай шығармалар жарық көрді.“Он төрт жасар жігіт” әңгімесінде Саян арқылы Ұлы Отан соғысы жылдарындағы жігерлі де қайсарлы балалардың мінез ерекшелігіне ерекше көңіл бөледі.Саянның соғысқа барам деп сұрануы,әкесі майданға кеткен соң,ауру ана,іні-қарындасқа қамқор,бір отбасының арқа сүйері болған, ерте есейген ұрпақ өкілінің типтік бейнесі.Саянмен қатар Қияс атты баланың да әңгімеде алар орны зор.
Қиястың әкесі майданға кеткен.Анасы болса сыртқаттанып жатыр.Осыны ойлап бала уайымдайды.Алайда,бір күрсініп қояды да,анасына арқау болып,еңбекқорлығын көрсетеді.
Олар "алты гектар" жерге әр жыл сайыын тары егіп,колхозға жинап,нандарын табады.Кішкентай Қияс әкесінің жанында жоқтығына қарамастан,әкесінің үйреткен нәрселерін қолданған еді."Алдымен құлақ арықтың шығыс бетіндегі атыздарды суарамын,сонан соң суды батыс,ылди беттерге жыға салу оңай" деген сөздерінен-ақ Қиястың ақылды әрі іске шебер екендігін көреміз.
Қорытындылай келе,еңбекқорлылық - мақсатқа апарар "кілттердің" бірі."Еңбек қылмай ер оңбас" демекші,Қияс секілді балалар көбейе берсе деймін...