ОбъяснӨмірде шынайы дос ,өзіңе серік болатын дос табу қиын.
Достыққа жүрмін, достыққа жүрмін құмартып,
Өлгелі жүрмін өзіме-өзім мін артып.
М.Мақатаев.
Ойлап қараңызшы...Достықсыз адамдар арасындағы қарым-қатынасты елестету мүмкін бе?Әрине,жоқ.Достық ол адамдардың бір-бірімен ұқсастығы,талғамдарының сәйкес келуі ғана емес.Достық деген адамдардың бір-біріне қиын кезде де,қуанышта да бірге болуы,арадағы қатынасқа адалдықпен,ақ ниетпен қарауы.Былайша айтқанда,адал дос та,амал дос та бұл өмірде кездеседі.Тек олардың ара жігін айыра білу керек.
Қай адам болмасын жанынан әркез табылар шынайы досты іздейді.Әрі досына қарап адамды бағалайтынымыз тағы бар.Осыларды ескере отыра ондай адал достарды табу қиын істердің бірі екендігін білуге болады.Алайда,өзгеден мін іздеместен бұрын өзіңізге назар салып,баға беруіңіз қажет.Шын досқа лайықты болмасаңыз кемелденіңіз,ойларыңыз бен пікірлеріңізді өзгертуге тура келеді. Дана халқымыз «дос жылатып айтады,дұшпан күлдіріп айтады» демекші,өтірік дос кейпін танытып,екіжүзділікке баратындарға сенгіш аңқау болмауыңыз керек.
Бір дос бар мұрныңнан қан кеткенше, Бір дос бар астыңнан тақ кеткенше,
Бір дос бар басыңнан бақ кеткенше,
Бір дос бар қораңнан мал кеткенше,
Бір дос бар кеудеңнен жан кеткенше,- дегендей,қазір осындай достардың түрі көбеюде.Оларды ажырата алу үшін ақылдылық пен көрегенділік керек.
Бұл өмірде шексіз ешнәрсе жоқ дейді ғой.Бір қаламмен мәңгілікке жаза бермейсіз,себебы сиясы бітеді.Адам да мәңгі өмір сүрмейді.Ал осылайша екі адам арасындағы достық жібінің мәңгілікке үзілуі – ол ешқандай достықтың болмағанының белгісі.Бұл сөзіме Марк Твеннің:“Достық үзілмейді, үзілсе ол достықтың болмағаны,”-деген сөзі дәлел.
Қорытындылай келе,бұл өмірде нағыз досты табу – қиынның қиыны.Алайда адал достық бұл қиындықтарға тұратын қатынас.Жоғарыдағы аталған шарттар орындалса,өзің шынайы бола білсең ғана шынайы досыңды іздемей-ақ табасың дегім келеді.Ал сол бір нағыз досыңды тапсаң,арадағы алып күштен айырылып қалмауға тырыс.ение:
Жылқыны ердің қанатына балаған қазақта төрт тұяғын тең басқан толағай тұлпарлар аз болмаған. Солардың ішінде бүгінге аңыз болып жеткен әйгілі Қобыландының Тайбурылы, Қамбар батырдың Қарақасқасы, Төлегеннің Бозжорғасы. Сондай – ақ жазушы Ілияс Жансүгіровтей тұлғаның поэмасына арқау болған Ақан серінің жан серігі, айтулы тұлпар – Құлагердің орны бір бөлек. Ақан серінің «Құлагер» өлеңінен тұлпарыдың ақын өміріндегі орнын ерекше болған.
Әнші ақын, сал сері Ақан жан-жануарға тым жақын болған. Оның Қараторғай атты қыран құсы, Базаралы атты құмай тазысы, Құлагердей сәйгүлігі болған. Бірнеше мәрте аламан бәйгенің алдын бермей, даңқы күллі жұртқа белгілі болған Құлагер Сағынайдың асында Жүсіптің жандайшаптарының қастандық қылуымен өлтіріледі. Осы бір жасалған қастандық ақынға ауыр соққы болып тиеді. Бәйгені қарап отырып, алда өзге аттың келе жатқанын байқаған ақын, іші бір жамандықты сезеді. Ал Құлагердің өлгенін естігенде есінен адасатындай күй кешеді. Дүбірлі бәйгелерде озып шығып, Ақанның да, елінің де намысын асқақтатып жүрген сәйгүліктен айырылу тек Ақанға ғана емес, дүйім жұртшылыққа да қиын болды. Өлеңнің әрбір шумағы өкінішке, қайғыға толы. Жан серігі асыл тұлпарынан қапияда айырылып қалған Ақан қатты күйзеліске ұшырайды. Себебі нағашысының үйінен кетерде алған бар байлығы осы бір пырағы еді. Ақынның өленіңен адам мен жануар арасындағы достықты көре аламыз.
Қас қылған жануарым Құлагерге,
Жауызға бар тілегім өлім берсін, - деген өлең жолдарынан қызғаныштан көкірегінде ашу оты кенеген, қараниет қарақшылардың зұлымдығына айтылған лағынеті тек Ақанның ғана емес, қара ниет жауға деген бүкіл халық қарғысы деп ұқсақ болады.
Қорыта келе, Ақанның «Құлагер» өлеңінде суреттелген Құлагер бейнесінен оның ақын өмірінде ойып тұрып орын алғанын көре аламыз. Небір ақын-жазушылардың шығармаларына арқау болған Құлагер - қазақ даласындағы еркіндік пен бостандықтың, тектілік пен табандылықтың, жүйріктік пен сұлулықтың символы деп білемін.
ОбъяснӨмірде шынайы дос ,өзіңе серік болатын дос табу қиын.
Достыққа жүрмін, достыққа жүрмін құмартып,
Өлгелі жүрмін өзіме-өзім мін артып.
М.Мақатаев.
Ойлап қараңызшы...Достықсыз адамдар арасындағы қарым-қатынасты елестету мүмкін бе?Әрине,жоқ.Достық ол адамдардың бір-бірімен ұқсастығы,талғамдарының сәйкес келуі ғана емес.Достық деген адамдардың бір-біріне қиын кезде де,қуанышта да бірге болуы,арадағы қатынасқа адалдықпен,ақ ниетпен қарауы.Былайша айтқанда,адал дос та,амал дос та бұл өмірде кездеседі.Тек олардың ара жігін айыра білу керек.
Қай адам болмасын жанынан әркез табылар шынайы досты іздейді.Әрі досына қарап адамды бағалайтынымыз тағы бар.Осыларды ескере отыра ондай адал достарды табу қиын істердің бірі екендігін білуге болады.Алайда,өзгеден мін іздеместен бұрын өзіңізге назар салып,баға беруіңіз қажет.Шын досқа лайықты болмасаңыз кемелденіңіз,ойларыңыз бен пікірлеріңізді өзгертуге тура келеді. Дана халқымыз «дос жылатып айтады,дұшпан күлдіріп айтады» демекші,өтірік дос кейпін танытып,екіжүзділікке баратындарға сенгіш аңқау болмауыңыз керек.
Бір дос бар мұрныңнан қан кеткенше, Бір дос бар астыңнан тақ кеткенше,
Бір дос бар басыңнан бақ кеткенше,
Бір дос бар қораңнан мал кеткенше,
Бір дос бар кеудеңнен жан кеткенше,- дегендей,қазір осындай достардың түрі көбеюде.Оларды ажырата алу үшін ақылдылық пен көрегенділік керек.
Бұл өмірде шексіз ешнәрсе жоқ дейді ғой.Бір қаламмен мәңгілікке жаза бермейсіз,себебы сиясы бітеді.Адам да мәңгі өмір сүрмейді.Ал осылайша екі адам арасындағы достық жібінің мәңгілікке үзілуі – ол ешқандай достықтың болмағанының белгісі.Бұл сөзіме Марк Твеннің:“Достық үзілмейді, үзілсе ол достықтың болмағаны,”-деген сөзі дәлел.
Қорытындылай келе,бұл өмірде нағыз досты табу – қиынның қиыны.Алайда адал достық бұл қиындықтарға тұратын қатынас.Жоғарыдағы аталған шарттар орындалса,өзің шынайы бола білсең ғана шынайы досыңды іздемей-ақ табасың дегім келеді.Ал сол бір нағыз досыңды тапсаң,арадағы алып күштен айырылып қалмауға тырыс.ение:
Объяснение:
Жылқыны ердің қанатына балаған қазақта төрт тұяғын тең басқан толағай тұлпарлар аз болмаған. Солардың ішінде бүгінге аңыз болып жеткен әйгілі Қобыландының Тайбурылы, Қамбар батырдың Қарақасқасы, Төлегеннің Бозжорғасы. Сондай – ақ жазушы Ілияс Жансүгіровтей тұлғаның поэмасына арқау болған Ақан серінің жан серігі, айтулы тұлпар – Құлагердің орны бір бөлек. Ақан серінің «Құлагер» өлеңінен тұлпарыдың ақын өміріндегі орнын ерекше болған.
Әнші ақын, сал сері Ақан жан-жануарға тым жақын болған. Оның Қараторғай атты қыран құсы, Базаралы атты құмай тазысы, Құлагердей сәйгүлігі болған. Бірнеше мәрте аламан бәйгенің алдын бермей, даңқы күллі жұртқа белгілі болған Құлагер Сағынайдың асында Жүсіптің жандайшаптарының қастандық қылуымен өлтіріледі. Осы бір жасалған қастандық ақынға ауыр соққы болып тиеді. Бәйгені қарап отырып, алда өзге аттың келе жатқанын байқаған ақын, іші бір жамандықты сезеді. Ал Құлагердің өлгенін естігенде есінен адасатындай күй кешеді. Дүбірлі бәйгелерде озып шығып, Ақанның да, елінің де намысын асқақтатып жүрген сәйгүліктен айырылу тек Ақанға ғана емес, дүйім жұртшылыққа да қиын болды. Өлеңнің әрбір шумағы өкінішке, қайғыға толы. Жан серігі асыл тұлпарынан қапияда айырылып қалған Ақан қатты күйзеліске ұшырайды. Себебі нағашысының үйінен кетерде алған бар байлығы осы бір пырағы еді. Ақынның өленіңен адам мен жануар арасындағы достықты көре аламыз.
Қас қылған жануарым Құлагерге,
Жауызға бар тілегім өлім берсін, - деген өлең жолдарынан қызғаныштан көкірегінде ашу оты кенеген, қараниет қарақшылардың зұлымдығына айтылған лағынеті тек Ақанның ғана емес, қара ниет жауға деген бүкіл халық қарғысы деп ұқсақ болады.
Қорыта келе, Ақанның «Құлагер» өлеңінде суреттелген Құлагер бейнесінен оның ақын өмірінде ойып тұрып орын алғанын көре аламыз. Небір ақын-жазушылардың шығармаларына арқау болған Құлагер - қазақ даласындағы еркіндік пен бостандықтың, тектілік пен табандылықтың, жүйріктік пен сұлулықтың символы деп білемін.