Біржан мен Сара айтысы — айтыс өнерінің озық үлгілерінің бірі. Айтыс 1871 жылы қазіргі Алматы облысының Қапал-Ақсу өңірінде Біржан Қожағұлұлы мен Сара Тастанбекқызы арасында өтеді. Бұл айтысты
ең алғаш 1898 жылы Қазанда «Қисса Біржан сал менен Сара қыздың айтысқаны» деген атпен Жүсіпбек
Қожа Шайхисламұлы жариялады. Біржан мен Сара айтысы сол тұстағы қазақ әйелдерінің бас бостандығы
мәселесін, адамгершілік пен әділдікті, шындықты өзекті тақырып етіп көтереді. Екі ақын өздері тұрған екі
өңірдің жақсы-жайсаңдарының сан алуан адамгершілік қасиеттері мен келеңсіз іс-әрекеттерін жайып
салып, оларға халық талабына сай келетіндей баға беріп отырады. Сарыарқадан Сараны жеңемін деп
Жетісуға келген Біржан сал басынан амандасу рәсімін өз бойында дос тұрмақ дұшпан кемiтер бір міні жоқ
сұлудың, шебер ақын, шешен қыздың бетін қайырып, жігерін жасытып алуға пайдаланбақ болады. Айтыс
алғашында рулық бағыт алса да, кейін дәстүрлі арнадан ауытқып, жүйелі өнер сайысына, көркем де кестелі
сөз жарысына айналады. Айтыста халқымыздың әдептілік пен әсемдік туралы пікірлері, эстетикалық
талғам-талаптары кең көрініс тапқан. Осының бәрі Біржан мен Сараның 19 ғасырдағы қазақ халқының
болмыс-тіршілігін жан-жақты суреттейтін көркем туынды екенін айқын аңғартады. Айтыс негізіндегі Қ.
Жұмалиевтің либреттосы бойынша 1946 жылы М. Төлебаев «Біржан — Сара» операсын жазды.

Берілген сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша жауап беріңіз.
1.Айтыс қандай мәселелерді қозғады?
2.Айтыс негізінде қазақ әдебиетінде қандай
туындылар дүниеге келді?
3.Екі ақынның арасындағы айтыс қағаз
бетіне қашан түсірілді?
4.Біржан Жетісу жеріне қандай мақсатпен
келді?

Показать ответ

Ответ:

додо7

07.11.2021 06:41

Әркімнің туған жері –Мысыр шаһары деп,бекер айтылмаса керек.Қасиетті де киелі, қазыналы өлке, ару қалам Атырау – менің ата-бабамның мекені.Атырау қаласы – облыс орталығы. Тарихы сырға толы қалам Каспий теңізінің жағасынан қырық километр жерде Жайық өзенінің тармақтала біткен атырауын алып жатыр. Бүгінгі күні сүйікті қалам адам танымастай өзгеріп, а таңқалдыруда.Кейде өзімде қаламның көркіне сүйсініп риза боламын.Әсіресе мереке кездері гүлдермен , жалаушалармен, шамдармен безендіргенде:

Ер еңбегі шалқып, тасқан,

Ел еркіндей бақыт тапқан.

Неткен сұлу, неткен көркем,

Осы менің туған өлкем! –деген өлең жолдары ойыма түсіп, туған жерімнің көркіне риза боламын. Себебі туған жердің әрбір тасына дейін қасиетті,киелі.Атырау қаласының бет-бейнесі өзгеріп, көше мен жолдар жаңартылды.Көптеген құрылыстар салынып, тұрғындар жаңа пәтерлерге қоныстанды.Атырау халқы Атырау облысының әкімі Бергей Сәулебайұлы Рысқалиевқа дән риза.Оны мен теледидардан көріп, ба өз бетінен оқыдым. Осындай елін ойлайтын ағаларым көп болса ғой,шіркін!

Менің туған жерімнің халқы да өз елін сүйеді, оның дәлелі үш жарым ғасырдан астам болған туған қаласын аялап, оның өркендеуіне, көркеюіне қолдан келгенін аямай қызмет жасап келеді.Құтты мекен Атырау аймағының гүлденіп, жасаруына сексен төрт ұлттың өкілі тату өмір сүріп, еңбек етуде.Біздің халық – қонақжай, бауырмал,ақ көңіл халық.Біздің бауырмалдығымызға сенген алыс –жақын шетелдің адамдары менің өлкеме келіп, жұмыс жасауда. Талай қиыншылық кезінде де біздің халқымыз өзге ұлт өкілдеріне көмектескен.Менің нағашы әжем : «Ұлы Отан соғысы кезінеде ата қонысынан қуылған шешендерді паналаттық.Біздің үйде шешен қызы болды.Өзі сондай өнерлі. Біздерге шәлі тоқуды ,әдемі өрнектерді салуды үйретті.Өзі ақылды,сабырлы болатын,қолынан келмейтіні жоқ.Соғыс біткен соң еліне кетті,»- деп айтып отыратын.

А ң татулығына ұмтылу әр халықтың қанында бар, әсіресе ол қазақстандықтарда ерекше дамыған. Бұл қазақ жерінің жомарттығынан, осы өлкелерге тағдыр алып келген барлығына құшағын кең жайып, пейілін кеңге салатын қазақ халқының мінезінен жаралған.Осында тұрушылардың барлығы қазақ халқының тілін, тарихы мен салт-дәстүрін білуі келек. Қазақстанда тұратын барлық халықтың татулығы мен бірлігінің мәні осында. Ол байырғы көркем Қазақстан жерінде бейбітшілікті сақтауға көмектеседі. Ал татулық – болашақта гүлденудің маңызды талабы.

Объяснение:

0,0(0 оценок)

Ответ: