Б. Ұзақов «Жантаза». 1-сабақ - 1-
Мәтінді оқы. Оқшау сөздерді сәйкестендір.
Жантаза
бақ
Сәті түсіп, жолаушы ақ үйді көріп қалады. Әдемі ақ үйдің жанына барғанда ішінен сұлу қыз шықты.
Жолаушы, баратын жеріңіз алыс. Бір түн қонақ боп тынығып алыңыз, - деді бойжеткен. Жанқожа қызбен
амандасты. Жасыратыны жоқ, дастархан толып тұр. Батыр алдында тұрған тағамды аузына апарса, белгісіз
күштің әсерімен аузына тек құрма түсе берді. Біраздан соң Жанқожа.
Бойжеткен, алыс жолдан шаршап келемін, тынығып алсам, - деді.
Қыз дастарханды жинап, төсек салды. Шам өшкен соң, Жанқожа қыз екеуінің ортасына қылышын қойып ұйқыға
кетті. Таң атты. Қыздың қасына келген Жанқожа, оған қонақжай- лылығы үшін алғысын білдіріп, кететінін айтты.
Батыр, бір-екі ауыз айтар сөзім бар еді...
Айтыңыз, – деді Жанқожа ат үстінде тұрып. - Расында, мен... перінің қызымын... Сізге көптен бері ғашықпын.
Қасыңызға жақындай алмадым, сізді үнемі періштелер қорғап жүреді. Амалын таппаған соң ауылға барып,
адамдарды қорқыттым.
Менің дастарханымнан тамақ ішкенде мендік болар едіңіз. Бірақ, «Біссіміллә» деп
тамақты іше бастағанда,
менің тағамдарым аузыңызға түспей қойды. Жатқанда ортаға қылышты қойып жаттыңыз. Мен қылышты
күзеткен періштелермен айқастым. Жаныңыздың тазалығын сақтап қалдыңыз.
Енді бүкіл өміріңіз қылыш ұстап еліңіздің жауларымен айқасумен өтеді. Қыз Жанқожаға қимастықпен қиыла
бір қарады да, «қош бол, жаны таза жігіт!» деп көзден ғайып болды. Жанқожа алдыңғы екі аяғын көкке көтере
кісінеген атының тізгінін босатыңқырап, «шүу» деді. Торы ат жүйiтки жөнелді...
Қаратпа сөз
Расында
Қыстырма сөз
Шүy
Одағай
Батыр
Дыбыс үндестігі
Сөзбен сөз арасында, түбір мен қосымша арасындағы дыбыстардың бір-біріне ықпал етіп, өзгеріп, айтылуын немесе жазылуын үндестік заңы дейді. Үндестік заңы 2-ге бөлінеді: буын үндестігі, дыбыс үндестігі. Буын үндестігі сөз ішіндегі дауысты дыбыстардың бірыңғай жуан немесе бірыңғай жіңішке болып келуін айтады. мысалы: Әже, инелік. Ата, инабат, уақыт. Дыбыс үндестігі сөз ішіндегі қатар келген 2 дыбыстың бір-біріне ықпал етуі. Дыбыс үндестігі 3-ке бөлінеді: ілгерінді ықпал, кейінді ықпал, тоғыспалы ықпал.
Жартылай орташа салмақ пен бірінші жартылай орташа салмақта әуесқой бокстан Олимпиада ойындарының чемпионы (2012), Баркер кубогыныңиегері (2012), әлемнің екі дүркін чемпионы (2005, 2007), күміс (2011) және қола (2009) медальдарының иегері, Бейжің және Лондон Олимпиадасында бокстан құрама команданың капитаны.