Баяғыда бір адам бірнеше бөлмелі жарық, биік, өте əсем үйде тұрыпты. Үйдің айналасы бау-бақша екен. Бір күні оның кішкентай қызы бақшаны, барлық бөлмелерді аралайды. Кірмеген жалғыз ғана бөлме қалыпты. Ол ылғи да жабық тұрады екен. Сонда əкесіне қызы:
- Əке, маған жабық тұрған бөлмеге кіруге рұқсат етіңіз. Осы бөлме басқа бөлмелерге қарағанда жақсы ғой деп ойлаймын, - дейді.
- Оның дұрыс, қызым. Жақсылардың ең жақсысы сонда. Бірақ сен əлі жассың, өскенде бұл бөлмені саған берем. Сен оған өмір бойы риза боласың,- деп жауап қайтарады əкесі.
Қыз есейіп, бойжеткен атанады. Əкесі қызына жабық бөлменің кілтін береді. Қыз есікті ашқанда, тек ұршық пен кітапты көреді. Қыз əкесіне:
- Əке, сен жабық бөлмеде «жақсылардың жақсысы бар» деген едің. Мен ұршық пен кітаптан басқа ештеңе таппадым,- дейді.
- Міне, жақсылардың жақсысы деген – осылар, қызым! Ұршық болса, өнерің жанады. Ал кітап оқысаң, білімің артады. Жарық дүниеде бұлардан жақсы нəрсе жоқ. Дүниедегі мүліктің бəрі еңбекпен, өнермен, біліммен табылады,- деп түсіндірді əкесі.
Мəтін қай үлгіде жазылған?
А) мақала В) хат С) ертегі D) эссе
Кейіпкердің назарын өзіне аудару мақсатында қолданылған сөзі бар нұсқа
A) Қыз есейіп, бойжеткен атанады.
B) Сен оған өмір бойы риза боласың,- деп жауап қайтарады əкесі.
C) Ал кітап оқысаң, білімің артады.
D) - Міне, жақсылардың жақсысы деген – осылар.
Мəтінге сəйкес мақалды белгілеңіз.
А) Үйің жаман болса, күйің жаман В) Жалқауда күнде той
С) Отан от басынан басталады. D)Еңбек адамның көркі, адам заманның көркі.
,
Таулар сыры.
"Талай да талай шыңды астым,
Тастағы гүлмен мұңдастым.
Қарағайлармен құрдаспын,
Қайыңдармен сырласпын.
Тайсалмай өзім тауда өстім,
Таласар, қане, бар ма ешкім?!" деп ақиық ақын Мұқағали Мақатаев жырлағандай мен Қазығұрт тауының етегінде туып - өстім.
Таулардың, шынымен де, бір беймәлім сыры бар сияқты. Осынау асқар тау, тау басынан сылдырап аққан су, жайқала өскен жасыл желек, жарқыраған күн мен көк аспан - мұның бәрі туған жерімнің әсем табиғатының тек бір көрінісі ғана.
Тауда бір рет болған адам оны мәңгілік жүрегінде сақтап қалады. Таудан қуат алып, оның алыбы мен сұлулығына тәнті болары сөзсіз.
Тау етегінде орналасқан ауылымыздың табиғаты да ерекше. Жылдың қай мезгілі болмасын тауға шығып, шынығып, қуат алғанды ұнатамын. Таудан сылдырап аққан мұздай суды ішіп, шөлімді бір қандырамын.
Мен тұратын қала өте көркем табиғатпен қоршалған. Көптеген табиғи ескерткіштер мен қорықтар айналасында. Егер жаяу қол жетімсіз болса, онда оларға екі сағаттан артық емес. Егер менің қалада электричкаға отырып, 4 станцияны жүріп өтсеңіз, онда менің еліміздің ең үлкен тау биіктігіне әкелетін станцияға шығуға болады. Мен бірінші рет Говерланы көргенде, мен оның ұлы және монументалдылығынан үлкен әсерде болдым,оған қарап, өзінің тең еместігін сезінесің және қанша қысқа адам ғасырын түсінесің.Ал егер бұрын 2 станцияға шығсаңыз, жасыл тостаған және ілгіш жолдары бар тамаша жерге барасың. Олардың бір-екі километрден өткен соң, сіздің алдыңызда жылдам тау сарқырамасы ашылады, оның жанында кристалды таза су бар көптеген жер асты кілттері бар.Сондай-ақ, оның көк және ежелгі аңыздарымен танымал атақты көл жақын орналасқан.Бұл жерлерде жабайы жануарлар өмір сүреді және олардың көпшілігі зиянсыз емес. Жергілікті фаунаның қауіпсіз өкілдері-бұл еліктер, түрлі құстар мен ұсақ кеміргіштер. Ал жыртқыштардан түлкі, жабайы қабандар мен қасқырлар бар. Жыртқыштар мекендейтін жерлерге тек аңшыларға ғана және аңшылық маусымы басталғаннан кейін ғана жүруге рұқсат етіледі.Менің туған өлкемнің табиғаты өзінің алуан түрлілігімен және сұлулығымен таң қалдырады.