Әдеби жанрлар (фр. genre - түр, тек, жанр) – ауызша және жазбаша шығармалардың көркем даму процесінде қалыптасады. Шығарма жанры дәстүрлі түрде мынадай негізгі белгісі бойынша анықталады - бір жанрдағы шығармаларды біріктіретін және айтарлықтай тұрақты, әрі тарихи қайталанатын сипаттағы мазмұнына, құрылысы мен түріне қарай.
Көркем шығарманы кеңінен танып білу жанрлар сериясын тудырады. Атап айтар болсақ, тарихи, отбасылық-тұрмыстық, детективтік, ғылыми-фантастикалық және т.б. келтіруге болады. Мұның барлығы көркем шығарманы кеңінен таңып білудің жемісі. Шығарманың танымдық мазмұны көбінесе романның, повестің және әңгіменің немесе пьеса мен көріністің, өлеңнің жеке немесе топтық портреттің жанрлық ерекшеліктерін айқындайды. Суреткердің идеялық-психологиялық бағалау ұстанымы апологиялық және сырттай объективті, ирониялық болуы мүмкін болғандықтан, бірқатар жанр түрлері туындайды. Оларға тоқталар болсақ, әдебиеттегі ода – баллада – эпиграмма – памфлет осының нәтижесі. Сонымен қатар, олардың әрқайсысында өнердің басқа түрлеріне қарағанда жанрлық мүшелену қатынасында өзгешелік бар, яғни өнердің түрі (мысалы, фольклорлық поэзия және әдебиет, поэзия және проза) мен тегіне (мысалы, әдебиеттегі эпос, лирика, драма) қарай бөлінісінде. Көркем шығарма дифференциясындағы олардың қарым-қатынасын зерделеу тұйыққа тірелуде. Өйткені, «Жанр», «Түр», «Тек», «Әр түрлілік» терминдері осыған байланысты нақты анықтамасын тапқан жоқ. Осының салдарынан, оларды қолданыста бірінің орнына бірін пайдалану жалғасуда.
1 Өмір мынау, өмір сонау ағаш қой, Өмір мынау, өмір бітпес ағыс қой. Қайта өрлеп, өзге сеніп қатадан, Өмір мынау кім озады жарыс қой. Өмір мынау кімге тозақ, кімге шөл, Өмір мынау кімге жұмақ...
2 Менің болашағым! Осы адамдар болашак десе менің ойыма бірден қандай мамандық иесі болатыным сап ете қалады.Болашакта мен омиримды озымнын кызыккан мамандагымды тандап жумысымды алга карай дамытамын.
3 омир соншалыкты судай агып барады . Адамдар тусынбей калады. Уш айлык демалыста бытып мектепке шыктык. Бырыншы ай бытып екыншы айды окып жатырмыз. Уакыт калай откенын тусынбей каламын
Көркем шығарманы кеңінен танып білу жанрлар сериясын тудырады. Атап айтар болсақ, тарихи, отбасылық-тұрмыстық, детективтік, ғылыми-фантастикалық және т.б. келтіруге болады. Мұның барлығы көркем шығарманы кеңінен таңып білудің жемісі. Шығарманың танымдық мазмұны көбінесе романның, повестің және әңгіменің немесе пьеса мен көріністің, өлеңнің жеке немесе топтық портреттің жанрлық ерекшеліктерін айқындайды. Суреткердің идеялық-психологиялық бағалау ұстанымы апологиялық және сырттай объективті, ирониялық болуы мүмкін болғандықтан, бірқатар жанр түрлері туындайды. Оларға тоқталар болсақ, әдебиеттегі ода – баллада – эпиграмма – памфлет осының нәтижесі. Сонымен қатар, олардың әрқайсысында өнердің басқа түрлеріне қарағанда жанрлық мүшелену қатынасында өзгешелік бар, яғни өнердің түрі (мысалы, фольклорлық поэзия және әдебиет, поэзия және проза) мен тегіне (мысалы, әдебиеттегі эпос, лирика, драма) қарай бөлінісінде. Көркем шығарма дифференциясындағы олардың қарым-қатынасын зерделеу тұйыққа тірелуде. Өйткені, «Жанр», «Түр», «Тек», «Әр түрлілік» терминдері осыған байланысты нақты анықтамасын тапқан жоқ. Осының салдарынан, оларды қолданыста бірінің орнына бірін пайдалану жалғасуда.
1 Өмір мынау, өмір сонау ағаш қой, Өмір мынау, өмір бітпес ағыс қой. Қайта өрлеп, өзге сеніп қатадан, Өмір мынау кім озады жарыс қой. Өмір мынау кімге тозақ, кімге шөл, Өмір мынау кімге жұмақ...
2 Менің болашағым! Осы адамдар болашак десе менің ойыма бірден қандай мамандық иесі болатыным сап ете қалады.Болашакта мен омиримды озымнын кызыккан мамандагымды тандап жумысымды алга карай дамытамын.
3 омир соншалыкты судай агып барады . Адамдар тусынбей калады. Уш айлык демалыста бытып мектепке шыктык. Бырыншы ай бытып екыншы айды окып жатырмыз. Уакыт калай откенын тусынбей каламын