Бегабат ұзақов
«жантаза» (әңгімеден үзінді)
екі күннен бері орта бойлы, төртбақ денелі, қалың қабақты, қарасұр жігіт торы
атпен желдіртіп келеді. бес қаруын түгел асынған. қызылқұмның жұмақ көркіне қызыға
көз тастап келе жатқан жасы әлі жиырмаға тола қоймаған жігіттің кеудесіндегі елдің
тірлігі де үнемі осындай мамыражай кеше берсе ғой деген арман ұлғая түсті.
«тіршілік неткен тұрлаусыз еді! - деген ой келді оның қиялына. — айналаны
көріктендіріп тұрған мына pаң, қызғалдақтар құралайдың салқыны өткен соң күнге
күйіп, желге ұшарын білмейді-ау! солай, тайталасып өтеді. күреспесең,
ғұмырың қамшының сабындай қысқа. тосынан келген дүлей күш сындырып кеткенін
байқамай да қ»
болатын он төртінде бас болар. кеудеде жолбарыс жүрек соғып тұрған кезде
ер жігіт үйінде бұғып жата алмас. сыр бойындағы қалың елдің қамын жеп, жас күнінен
атқа қонып, ақ найза ұстады. он жетіге толар-толмас кезінде айрандай ұйып отырған елге
оңтүстіктегі ала шапандылардың әскері киліге кіріп, ойран салды. жекпе-жекте бас
батырына найза қадап, аттан аударды. ел тізгінін ұстағандар екі тарапқа жалтаңдап
ашырқаған халқын тойдырудың орнына, алқымын толтыруымен әлек. жағдай бұлай
жалғаса берсе, тұлымды ұл - құлға, бұрымды қыз - күңге айналарын сезген бұл жігіт
араздасқан ағайынды жарастырып, елді біріктіруімен әуре. арал, сырдың кейбір
салаларына бөген құрып, егіншілікпен айналысуға үндеді.
ка, яка егіншілікті үйретудегі мақсат – шашыраңқы елді жинау. біріккен жұртты жау жеңе
алмайды. мұны түсінгендер сырды сағалағанымен, малына малданып, қырды жағалап
ва але кететіндер де бар. қай-қайсы да басына іс түскенде әскері бар болғандықтан бұған
келеді. оның самсаған қалың қолы бар, жүздеген жігітті машықтандырып, жау шапса,
лап қоюға дайындап қойған. таса жердегі әскери жаттығуларда шыңдалған жігіттер
былайғы кезде өз тірлігімен айналыса береді.
1. мәтіннен сын есімдерді теріп жаз.
2. басты кейіпкердің халыққа егіншілікті үйретудегі басты мақсаты не?
3. басты кейіпкер халқы үшін қандай ерлік жасағанын мәтіннен тауып жаз.
4. кейіпкерлердің мінезі, қылығы, ішкі жан дүниесін жаз.
Следуйте за главным.
С восходом выйдет солнце правды,
Лентяйство, ленивость уйдите с привычек.
Хитрость, подлость уничтожайте по корни,
Перестаньте говорить ложь и сплетни.
Соберите в себе силы
И всегда будьте на стороне правды.
Единство вложите в труд,
Берите пример с трудолюбивых народов.
Не думайте всегда о себе
Всегда оставайтесь народом.
Совесть исправит человеческую душу,
Светлое в человеке победит темное.
Честный труд, светлое сердце
Здравый разум, решат любой вопрос.
Все люди одинаковы, нету плохих,
Их портит похоть
Но где правит совесть
Там все будут трудиться.
Если не дерясь поделят богатство природы.
То земля накормит всех.
Тот кто работает с любовью,
Тот увидет много счастья.
Как то так, как смогла перевела.
Но главная идея в том, что нужн отрудиться и всегда всем вместе, всегда быть едиными. Ведь хорошее всегда побеждает. Никогда не лениться и не сдаваться, ведь всегда приходит новый день.
2.Дамытушылық:сөйлемдерді сауатты жаза білу қабілеттерін дамыту; сөйлем мүшелерін ажырата білу қабілеттерін дамыту;
3.Тәрбиелік:ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу;
Сабақ түрі :жаңа сабақ
Көрнекіліктер:кесте;, суреттер, қималы карточкалар., сызбалар.
Әдіс-тәсілдер:жұптық, топтық, өзіндік
Сабақ барысы
1.Оқыту үрдісінің маңыздылығы: Сабаққа дайындықтарын тексеруҮй тапсырмасын тексеру.
2.Жаңа тапсырмаларды қалыптастыру:
Дәптермен жұмыс
Каллиографиялық минут: әріп элеметтерін жазу.
Балам-ау, күні бойы қайда жүрсің? Бері жүр, Аян ,мына жақта жидек бар.
Айдын, кітапты берші.
-Сөйлемдерді тақтаға жазу, назар аудару ,тыныс белгілерін қою.
Осы сөйлемдердің ұқсастығы неде? Қандай ерекшеліктері бар?
1 жаттығу оқу, талдау.
2жаттығудағы сөйлемдерді салыстыр:
Арайлым, сен кітапханаға бардың ба?- Арайлым кітапханаға барды.
Тілде біреудің назарын аудару үшін қолданылатын сөздерді қаратпа сөз дейді. Қаратпа сөз үтір арқылы ажыратылады.
Суреттер бойынша қаратпа сөзі бар сөйлемдер ойла, тыныс белгілерін қой.
Қаратпа сөз сөйлем мүшесі бола алмайды, оған сұрақ қойылмайды. Қаратпа сөзді бастауыштан ажырата білу керек.
Сергіту сәті:
3.Жаңа білімді бекіту:
Ата, туған өлкем сөздерді бірде қаратпа сөз, екінші жағдайда бастауыш болатындай сөйлем құрап жаз.
Ата, үйге қайтайық.- Ата ауылға келді.
Туған өлкем, неткен сұлу едің.- Менің туған өлкем тамаша!
13 жаттығу өлеңді оқы. Өлең мазмұнына сәйкес келетін қаратпа сөзі бар сөйлем сызбасын тап.
Балақай
-Бүлдірген тереміз, балақай.
-Алақай!
-Ат жарыс көреміз, балақай.
-Алақай!
-Айғаұшып барамыз, балақай.
-Кел ,ағаш жарамыз, балақай.