Belзаманына қарай рет санын дұрыс қой. 1. Ермұқан Бекмаханов – белгілі тарихшы. Қазақстанның әлеу-
меттік-экономикалық, саяси өмірін жан-жақты зерттеген ғалым.
2. Әлкей Марғұлан еліміздің аса көрнекті ғалымы. Қазақстан
Республикасы Ұлттық Ғылым академиясының академигі, профессор.
3. Санжар Асфендияров көрнекті мемлекет және қоғам қай-
раткері, тарихшы-ғалым. Петербургтегі әскери-дәрігерлік акаде-
мияны бітірген.
4. Ахмет Байтұрсынұлы көрнекті тілші-ғалым, дарынды аудар-
машы, ағартушы, оқу құралдарының авторы.
5. Шоқан Уәлиханов – зерттеуші, тарихшы, ғалым, этнограф. Ол
қазақ, қырғыз, ноғай әдебиетінің жазба мұраларын ғылыми тұрғыдан
Өтінем көмектесіндерші я я
Белгілі жыршы-термеші Сүгір Бегендікұлын кім білмейді? Оның орындауындағы шығармалар мәдениетіміздің ұлттық қазынасына айналды. Әсіресе, батыс өңірінің, соның ішінде Маңғыстаудың дәстүрлі ән, жыр мектебін қалыптастыруда оның өзіндік үлесі мен қолтаңбасы бар. Бүгінде Сүгірдің сазы, Сүгірдің термесі кең-байтақ қазақ елін шарлап кетті. Шет елдерде де орындалып, қазақ деген халықтың терме өнерінің құдіретін әлемге таратып, паш етті. Оның шығармасын орындаушылардың бүтін бір тобы қалыптасты.
С.Бегендікұлы жақсы орындаушы болумен бірге, өзі ән-терме шығарып, өзіндік мектеп қалыптастырған белгілі сазгер де. Мәселен, қазіргі күнде сахнадан түспей орындалып жүрген «Сүгірдің термесі» соның бір мысалы. Оның қайталанбас, өзіндік мақамын айтыс ақындары да пайдаланып жүр. Осындай тума талантқа өзінің кіндік қаны тамған жерінде құрмет те аз көрсетіліп жатқан жоқ. Кызылсай ауылындағы орта мектеп оның атымен аталады. Мектеп алдына келісті ескерткіші де қойылды. Осының барлығы белгілі өнер иесіне деген халықтың ыстық ықыласы деп білген жөн.
Қашан да тума таланттар мен шығармашылық азаматтарға қамқор болып, қолдап жүретін Жаңаөзен қаласының әкімдігі өнер сүйер қауымның өтініші мен тілегін ескере отырып, термеші сазгердің Қызылсай ауылынан жеке мұражайын ашуға мұрындық болды. Және осы игілікті істің басы-қасында жүрген ауыл әкімдігі мен ақсақалдар кеңесінің еңбегін де ұмытуға болмайды.
Жаңа мұражайдың ашылуы ауылда үлкен той ретінде өтті. Ақындар айтысы мен мүшәйрасы, түрлі спорттық шаралар ұйымдастырылды. Сүгірдің шығармаларын қазіргі жас өнерпаздар келстіре орындады. Салтанатқа Жаңаөзен қаласы әкімінің орынбасары Исахан Сағынбаев қатысып, жаңа нысанның ашылуымен ауыл тұрғындарын құттықтап, Сүгірдің ізбасарлары жас толқынға дәстүрлі халық өнерін дамытып, насихаттауда ақ жол тіледі. Шараны ұйымдастырып, өткізуге атсалысқан бір топ азаматтарды марапаттады.
Осы арада айрықша бір айта кетер мәселе, соңғы жылдары аймақтың шығармашылық азаматтары мен жастарын көтермелеп, қолдау білдіру де жақсы бір дәстүрдің қалыптасып келе жатқандығы. Бұған бірнеше жергілікті авторлардың кітабының шығып, шығармашылық кештерінің өтуі куә. Соның бір мысалы ретінде жақында ғана елімізге белгілі дүлдүл күйші Сержан Шакраттың 75 жылдық мерейтойының аймақ көлемінде аталып өтуі.
Қазір Маңғыстауда рухани түлеу мен жаңару бар. Халықтық дәстүр мен өнерді құрметтеп, көкке көтеру бар. Бұл аймақтың жан- жақты кемелдене түскендігін көрсетеді. Жерлесіміз Сүгір Бегендікұлына көрсетілген құрмет соның бір мысалы.
1-деңгей:
Дара сөздер:мақтаныш,айтыс,сезім,көрме,тасқын,өрмек,жеңіс,егін,қуаныш,тұрақтылық
Күрделі сөздер:Теміртау,туған-туыс,Алтынай,Жасұлан,Атбасар,кемпірқосақ,оқу орны,ақындар айтысы,Ақтабан,теңбілкөк,ата-ана.
2-деңгей:
1)Жасұлан жүзу жарысынан жеңіске жетті!2)Алтынайды Ақтабан деген иті бар.3)Аспанда жаңбырдан кейін кемпірқосақ шықты.4)Біз бүгін отбасымызбен бірге көрмеге барамыз.
3-деңгей:
Мен үлгі тұтанын адамдар
Мен үлгі тұтатын адамдар ата-анам,әжем,атам,туған-туыстарым,Себебі олар маған кішкентайымнан жақсы тәрбие беріп,жақсы жерлерге апарып,маған бәрін көрсетіп,танытты,Мен олармен мақтанамын.Менің ағаларым қиын жағдайда көмек беріп,әрқашанда қасымызда болды.Ал анам мені кішкентайымнан ақ сүтін беріп,мені еркелетіп,түн ұйқысын төрт бөліп,мен үшін бәріне барды.Әкем менің асқар тауым,әкем мен үшін бәріне дайын болды,әрқашанда артық болсын алып беріп жүрді.
Мен өзімнің отбасыммен мақтанамын!