Берілген сұрақтардың дұрыс жауабын табыңыз. 1. Ежелгі қытай жылнамаларында оғыздар қандай атпен белгілі бола бастайды? 2. М. Қашқаридын "Диуани ат-түрікн атты еңбегінде оғыздардың қанша тайпадан тұрғандығы жазылады? 3. Оғыздарда мемлекет басшысы қалай аталады? Солтүстік, Шығыс және Орталық Қазақстанның далалық енірлерін мекендеген қағанат? 5. 5. Кімнің еңбегінде қимақтарда 16 қала болғандығы туралы жазылған

Басқадан артың көруші, көкеміз Қайыпбек, қалай аман-есен жүрсің бе? Фашистерді шетінен

қырып жатырсыңдар ма? Сенің солай болуыңа бұл жақтан апам - Төржан, сонан соң біз

Сауыт екеуміз тілентеспіз. Көне, хатыңды алдық. Көке, хатты неге жиі жазбайсың? Апам тәуір

болып келе жатыр. Айтпаңшы, мен бүгін сағаның түбіндегі көтермені қайта соқтым. Ертең

тарының бірінші суын беріп боламын.

Сауыт та аман-сау жүр. Бетімен ойнап кетпейді. Апам екеуімізге шай қойып, көне істеп

береді. Күбіні де өзі пісіре беретін болды.

Көке, өздеріңнің жағдайларың қалай? Фашистерді біраз қырған шығарсыңдар. … Айтпақшы,

Саянның ағасы - Жанарбекті жау өлтіріп кетіпті ғой. Көке… Қалайша байқамай қалдыңдар, а?!

Көке Саянның өзі: «жақында соғысқа барамын», - деп жүр. Жібермесе - қашып кетемін,

әйтеуір, кетемін дейді. Ол бар ғой, көке… Ол барады. Сонан соң немістерге көресіні көрсетеді. Ол

бар ғой, ол жеңіп келеді.

Көне, біз сені әбден сағындың, Қалайда аман-есен келші! Көке, мен хат жазып отырғанда

мына Сауыттың сушашып жібергенін қарашы!

Нәне, ертеңнен бастап жұмысқа сенің кетпеніңді алып шығамын.

Қош бол, көке! Мен, Сауыт және адам.

(Т. Нұрмағамбетов «Он төрт жасар жігіт» повесінен)

Бір мақсат, бір мүдде үшін адам­дар­дың бірлесіп өмір сүруі, яғни қоғам болып үйлесуі рухани және мате­риалдық құн­ды­лықтарға негізделеді. Адам­гершіліктің өлшемі саналатын рухани құндылықтарға отбасы, махаббат, достық, өзін өзі тану, дін, дәстүр жатады. Ал үй, жақсы жұмыс, қаржылық ер­кіндік сияқты материалдық игі­ліктер тұлғаның әлеуметтік мәр­тебесін қа­лыптастырады. Сон­дай-ақ бостандық, адамның қа­дір-қасиеті, теңдік және ынты­мақтастық, демократия және заңның үстемдігі – қо­ғамның маңызды құндылықтары.

Адамдардың құндылықтары мен сенімдерін, тұрақтылығы мен уақыт өткен сайынғы өзге­ріс­­терін және олар­дың әлемнің түр­лі елдеріндегі қоғамның әлеу­меттік және саяси дамуына ық­палын зерттейтін «Әлемдік құн­дылықтарға шолу» (World Values Sur­vey) атты жаһандық жоба бар. Бұл – әлеу­меттік ғы­­лым­дар бойынша әлем­дегі ең ау­қымқы зерттеу бағдар­­лама­сы. Жоба бо­йынша дүние жүзі­­нің 110 елінде орналас­қан 200-ден аса ғылыми және зерт­теу ұйымдары­ның әлеу­мет­та­­нушылары, саясат­тану­шылары, зерттеушілері және ға­лым­дары жұ­мыс істейді. Бағдар­лама шең­берінде 1981 жылдан бас­­тап әлем халқының 92%-ы тұ­ратын 110 елде жаппай сауал­дама жүргізі­ліп келеді. Атал­ған жаһандық жоба­ның аясында Қазақстанда екі рет сауал­­дама жүргізілген. Соның бірін «Қоғам­дық пікір» зерт­теу инс­титуты ұйым­дастыр­ды. Бұл ту­ралы бізге аталған инс­титут­тың директоры, әлеу­мет­тану ғы­лым­дарының кандидаты Ботагөз Рақышева айтып берді.