«Өлсем, орным қара жер, сыз болмай ма?..» - Абайдың 1898 ж. жазған өлеңі
Жалпы алғанда, бұл жырдың тақырыбы - ойшыл адамның, әсіресе сыршыл ақындардың анық тоқтайтын тақырыбы. Өмірдің өріне жетіп, оның ішінде талай қиыр кезең жолдарын басып өтіп, енді тірлік сапарын таусарманға келгенде айтатын шерлі сыр болады. Бұл өлеңде көп жайдың түйіні бар. Кеше ғана көрген соққының салдары ғана емес, өмірінің ұзын бойын шолып келіп, дәл осы жылда өлімді айтып отырған Абай аса қымбат қасиет табады. Ол келешекпен тілдеседі. Өз халқының кейінгі ұзақ тарихына өлместік із қалдырып отырғанына сенім артады. Қасиет дейтініміз - елім жайынан бастап, өлместің сырына ауысады. В. Г. Белинскийдің А. С. Пушкин жайында айтқан бір пікірінде: «Ақын - данышпанның қайсысы болса да алдыңғы заманды аша алмайды, бірақ әр кезде ол келешектің, көпшілік көзіне көрінбестің мазмұн мен мәнін болжай біледі», - деген. Әрине, Абай да өз халқының болашағын сол Белинский айтқандай болжаған. Халқының келешегіне, тарихына айқын етіп айтқан шешуі жоқ, ол, Белинский айтқандай, мүмкін де емес. Бірақ, сонымен қатар, Абай өзі өмір кешкен заманнан басқаша, артық заман болатынын болжайды. Сол заманның адамымен сөйлескендей болады.
1) Қазақтар қанынан өнерлі халық. Жастайынан ат құлағында ойнағандықтан, ат әбзелдерін, ер тұрмандарын өз қолдарынан мыстан соғып,алтынмен аптап,күміспен қаптап ықтиярлықпен ұстаған халық.
Қазақ арасында қолөнер ерте дамып,атадан-балаға мұра ретінде қалған. Күнделікті тұрмыс-тіршілікке пайдаланатын дүниелерді қолдан жасаған. Олар: құрамалы-жиылмалы киіз үй, сандық, ыдыс-аяқ,арба сыпды заттар.
2) Сонымен қатар, заттарды талғаммен әшекейлеп,ою-өрнекпен әсемдеген.Оның үлгілерін, алтын адам киіміндегі аңдардың алтын бейнесі мен, кез-келген жаттағы қошқар мүйіз сынды бейнелерден кездестіреміз .
3)Геродот атамыз қазақ жерінде мекен еткен массагет тайпаларының соғысқа болсын күнделікті өмірде болсын, әр заты алтын, мыс,күміспен әшекейленетінін қалдырған.
«Өлсем, орным қара жер, сыз болмай ма?..» - Абайдың 1898 ж. жазған өлеңі
Жалпы алғанда, бұл жырдың тақырыбы - ойшыл адамның, әсіресе сыршыл ақындардың анық тоқтайтын тақырыбы. Өмірдің өріне жетіп, оның ішінде талай қиыр кезең жолдарын басып өтіп, енді тірлік сапарын таусарманға келгенде айтатын шерлі сыр болады. Бұл өлеңде көп жайдың түйіні бар. Кеше ғана көрген соққының салдары ғана емес, өмірінің ұзын бойын шолып келіп, дәл осы жылда өлімді айтып отырған Абай аса қымбат қасиет табады. Ол келешекпен тілдеседі. Өз халқының кейінгі ұзақ тарихына өлместік із қалдырып отырғанына сенім артады. Қасиет дейтініміз - елім жайынан бастап, өлместің сырына ауысады. В. Г. Белинскийдің А. С. Пушкин жайында айтқан бір пікірінде: «Ақын - данышпанның қайсысы болса да алдыңғы заманды аша алмайды, бірақ әр кезде ол келешектің, көпшілік көзіне көрінбестің мазмұн мен мәнін болжай біледі», - деген. Әрине, Абай да өз халқының болашағын сол Белинский айтқандай болжаған. Халқының келешегіне, тарихына айқын етіп айтқан шешуі жоқ, ол, Белинский айтқандай, мүмкін де емес. Бірақ, сонымен қатар, Абай өзі өмір кешкен заманнан басқаша, артық заман болатынын болжайды. Сол заманның адамымен сөйлескендей болады.
Объяснение:
1) Қазақтар қанынан өнерлі халық. Жастайынан ат құлағында ойнағандықтан, ат әбзелдерін, ер тұрмандарын өз қолдарынан мыстан соғып,алтынмен аптап,күміспен қаптап ықтиярлықпен ұстаған халық.
Қазақ арасында қолөнер ерте дамып,атадан-балаға мұра ретінде қалған. Күнделікті тұрмыс-тіршілікке пайдаланатын дүниелерді қолдан жасаған. Олар: құрамалы-жиылмалы киіз үй, сандық, ыдыс-аяқ,арба сыпды заттар.
2) Сонымен қатар, заттарды талғаммен әшекейлеп,ою-өрнекпен әсемдеген.Оның үлгілерін, алтын адам киіміндегі аңдардың алтын бейнесі мен, кез-келген жаттағы қошқар мүйіз сынды бейнелерден кездестіреміз .
3)Геродот атамыз қазақ жерінде мекен еткен массагет тайпаларының соғысқа болсын күнделікті өмірде болсын, әр заты алтын, мыс,күміспен әшекейленетінін қалдырған.