Бу – менің отбасым. Менің отбасым да басқа қазақ отбасылары секілді үлкен. Менің, Салем достар! Менің атым - алібен. Мен сендерге өз отбасымды таныстырамын.
В
artасымда агам, әкем, акем, анам, ағам, інім, қарындасым бар. Бәріміз бірге тұрамы
Қазақ отбасының жақсы дәстүрі неп. Олар: жасы үлкен адамға жол беру, терге
отырғызу, қарсы сайлемеу, қызды сыйлау. Үлкендер жасы кішілерге қамқоршы
болады, кеңес береді, ақылды болуды үйретеді.
Назақ отбасында жасы үлкен адамды ерекше құрметтейді. Әкем маған: «Үлкенді
курметте, кішіге қамқор бол!» - дейді. Мен де атам мен әжемді, әкем мен анамды,
ағамды құрметтеймін. Ал ініме, қарындасыма кемектесемін.
Қазақ халқы ежелден ұл бала мен қыз баланың тәрбиесін беліп қараған. Ұлды
мал бағуға, қаланерrе, ақша табуға, қыз баланы ас пісіруге, кесте тігуге, ермек
тоқуға үйреткен.
Қазақ дестрі бойынша, үйде, нешеде ер адамдар бір-біріне қол беріп аманда-
сады. Жасы кіші адам үлкенге «Ассалаумағалейкум!» - деп амандасса, үлкендер:
Уағалейкумсалам!» - деп жауап береді. Ал мектепте, қоғамдық орындарда ер ада
мен де айел адамдармен де «Сәлеметсіз бе!» - деп амандасады.
Адамдарды таныстырғанда үлкенге кішіні, айел адамға ер адамды бірінші таны-
отырады. Ондай кезде: «Танысып қойыңыздар», «Таныстыруға рұқсат етіңіздер!» — Д
айтады.
Мен аз отбасымды жақсы неремін, қазақ отбасының дәстүрлерін құрметтеймін,
сақтаймын.
Метiндегi карамен жазылған сөздерді сездік дәптеріңе аудармасымен жазып ал
Тәуелдік жалғау, әдетте, бір заттың басқа бір затқа тәуелді екенін білдіретін қосымша. Негізінде зат есімге тән қосымша бола тұрса да, зат есім қызметін атқаратын, демек, субстантивтенетін (заттанатын) сөздердің барлығына да жалғана береді. Мысалы: әкем, дәптерім деген сөздер зат болса, Түйенің үлкені өткелде таяқ жейді (мақал) деген сөйлемдегі үлкені сын есімі субстантивтеніп тұр. Ердің екі сөйлегені - өлгені; еменнің иілгені - сынғаны (мақал) дегендегі сөйлегені, өлгені, иілгені, сынғаны деген сөздер - зат есім орнына қолданылып тұрған есімше формалар
Ұстаның өрісі көрігінен төсіне дейін.
Алтын менен күмістіЗергер үшін жаратқан.
Арқар менен құлжаныМерген үшін жаратқан.
Шебердің инесі де алтын,Соққан күймесі де алтын.
Шеберді саусағы асырайды.
Еріншектің ертеңі бітпес.
Жатқанға жан жуымас,Жалқауға мал құралмас.
Еңбек, еңбекқорлық
Құс қонбаған көл жетім,
Ел қонбаған жер жетім.
Еңбексіз өмір жоқ,Ауырсыз жеңіл жоқ.
Қойшыны таяғы асырайды,Қасқырды аяғы асырайды.
Атан түйе жүк астында қартаяр.
Түйір нан – тамшы тер.
Сен істі сүйсең, іс саған бас