Әкесі: балам шыға бер бірақ абай болғаның жөн дейді
Ұлы: әке мен кішкентай бала емеспін абай боламын.
Сонда баласы аң аулауға шығып жайылып жүрген бір топ құланға кезігеді.
Ханның ұлы: осы құландардың біреуін атайын әкем үлкен жігіт болып өскенімді түсінсін дейді
Сонда біреуін атады жараланған құлан ханның ұлын тұяғымен теуіп өлтіреді
Әкесі: баласы бірнеше күн аңшыдан оралмаған соң бір сұмдықтың болғанын сезіп хан кімде кім ұлым туралы жаман қайғылы хабар жеткізсе көмейіне қорғасын ерітіп құямын дейді.
Бұл хабарды естіген халық ұлы қайтыс болғанын айтуға қорқып,күйшіден көмек сұрайды.Күйші қолына домбыра алып,бір күйді ойнайды. Күңіренген күйдің сазымен аңшылық көрініс ашулы құландардың тұяқтарының дүрсілі жалғыз ұлының қаза тапқаны ханның көз алдына елестеп еңіреп жылайды. Есін жиғаннан кейін
Көксерек» повесі 1929 жылы жазылған. Ал фильмы 1974 жылы жарыққа шыққан. «Көксерек» әңгімесі мажар, поляк, монғол, неміс, эстон, голланд тілдеріне аударылған.
М. Әуезовтің «Көксерек» повесі – өзінің проблемалық өзектілігі жағынан, тақырыптық ерекшелігі жағынан бітімі бөлек шығарма. Әңгіме сол дәуірде үлкен бағыт алған адам-табиғат тақырыбына құрыла білген. Бұл, расымен де ұзын сонар тақырып екені белгілі. Және де дәл сол шығармаларды оқу арқылы да жазушы шабыт алғанын көреміз.
Дж. Лондонның «Ақ азу» романындағы көптеген детальдың «Көксеректе» де кездесуі кездейсоқтық емес. Қасқырдың «өзінше ойлауы, өзіндік менінің» болуы да дәл сол «Ақ азудан» алынған бөліктер еді. Шығарманың көркемдік деңгейі аса жоғары болмаса да, типтік образ жасау, қазақтың қарапайым қойшы баласын – Құрмашты жасауы үлкен құбылыс десек болады. Ал табиғаттың рөліне көшкен Көксерек ше? Көксерек десе кез келген қазақтың тітіренетінін, қозатынын жақсы білеміз. Мұндай ірі образ жасаудың өзі – шеберлік. Шығарма тақырыбы мен тематикалық проблематикасы және оның қазақы таным-ұғымға ыңғайлана құрылуы үлкен жетістік деп білеміз.
Ханның ұлы: әке мен аң аулауға шығамын дейді
Әкесі: балам шыға бер бірақ абай болғаның жөн дейді
Ұлы: әке мен кішкентай бала емеспін абай боламын.
Сонда баласы аң аулауға шығып жайылып жүрген бір топ құланға кезігеді.
Ханның ұлы: осы құландардың біреуін атайын әкем үлкен жігіт болып өскенімді түсінсін дейді
Сонда біреуін атады жараланған құлан ханның ұлын тұяғымен теуіп өлтіреді
Әкесі: баласы бірнеше күн аңшыдан оралмаған соң бір сұмдықтың болғанын сезіп хан кімде кім ұлым туралы жаман қайғылы хабар жеткізсе көмейіне қорғасын ерітіп құямын дейді.
Бұл хабарды естіген халық ұлы қайтыс болғанын айтуға қорқып,күйшіден көмек сұрайды.Күйші қолына домбыра алып,бір күйді ойнайды. Күңіренген күйдің сазымен аңшылық көрініс ашулы құландардың тұяқтарының дүрсілі жалғыз ұлының қаза тапқаны ханның көз алдына елестеп еңіреп жылайды. Есін жиғаннан кейін
Хан: ұстаңдар мына күйшіні дейді
Күйші: мен емес мына домбыра ғой сізге ескерткен.
Хан:олай боса домбыраның шанағына құйыңдар қорғасынды
Міне содан бері қазақ домбырасының шанағында тесік пайда болыпты
Көксерек» повесі 1929 жылы жазылған. Ал фильмы 1974 жылы жарыққа шыққан. «Көксерек» әңгімесі мажар, поляк, монғол, неміс, эстон, голланд тілдеріне аударылған.
М. Әуезовтің «Көксерек» повесі – өзінің проблемалық өзектілігі жағынан, тақырыптық ерекшелігі жағынан бітімі бөлек шығарма. Әңгіме сол дәуірде үлкен бағыт алған адам-табиғат тақырыбына құрыла білген. Бұл, расымен де ұзын сонар тақырып екені белгілі. Және де дәл сол шығармаларды оқу арқылы да жазушы шабыт алғанын көреміз.
Дж. Лондонның «Ақ азу» романындағы көптеген детальдың «Көксеректе» де кездесуі кездейсоқтық емес. Қасқырдың «өзінше ойлауы, өзіндік менінің» болуы да дәл сол «Ақ азудан» алынған бөліктер еді. Шығарманың көркемдік деңгейі аса жоғары болмаса да, типтік образ жасау, қазақтың қарапайым қойшы баласын – Құрмашты жасауы үлкен құбылыс десек болады. Ал табиғаттың рөліне көшкен Көксерек ше? Көксерек десе кез келген қазақтың тітіренетінін, қозатынын жақсы білеміз. Мұндай ірі образ жасаудың өзі – шеберлік. Шығарма тақырыбы мен тематикалық проблематикасы және оның қазақы таным-ұғымға ыңғайлана құрылуы үлкен жетістік деп білеміз.