Дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, кетерген 1-тапсырма Мәтінді мұқият оқы, мәтінде көтерілген басты мәселені анықтаңыз. Астрономия
мен әлем кеңістігін зерттеген кімдерді білесіз, солардың Галилеймен үндестігін болжамыз.
1609 жылы Галилео Галилей (1564-1642) тұңғыш рет телескопты аспанға бағыттап, Коперниктің
ілімін көрнекті түрде дәлелдейтін жаңалық ашты. Ол ай бетінен тауларды көрді. Юпитердің терт
серігін ашты. Юпитер серіктерінің айнала қозғалуы аспан денелерінің қозғалыс кіндігі Жер болуы
мүмкін деген қате түсінікті жоққа шығарды. Шолпанның да Ай сияқты өз фазаларын өзгертетінін
байкады. Шолпан көрінісі өзгерістерінің ерекшеліктерін зерттей келе, Галилей и ол Жерді ғана емес,
Күнді де айнала қозғалады» деген дұрыс тұжырым жасады. «Аспан тазалығын көрсететін Күн
бетінен Галилей дактарды көрді, оларды бакылай жүріп, Күннің өз осінен айналатынын, « Кас
жолы»- жай көзбен ажыратуға келмейтін сан түрлі көмескі жұлдыздар екенін анықтады.
Галилео Галилей-астраносмияға тендесіз үлес қосқан итальян философы, астраномы және
математигі. Өз өмірі барысында Галилео бірнеше құрал жасап, солармен көптеген жаңалық ашты.
Оның астраномияға қосқан үлесі: Айды картаға түсіру, Күн дақтарын ашуы, Юпитердің терт үлкен
серігін ашуы, Сатурн сақиналары мен Шолпан кезеңдерін бақылауы.
Ат мінгізіп шапан жабу дегеніміз ол қонаққа деген құрметіміз бұрыннан келе жатырған салтымыз.Құрметті қонаққа, ақынға, батырға, палуанға және сол сияқты елге еңбек сіңірген ардақты, айтулы азаматтарға ат мінгізіп, шапан жабу қазақ халқының ертеден келе жатқан аса лайықты, жарасымды ата салты яғни бұл «батыр», «ақын», «палуан» деген құрметті атақтардан кейінгі берілетін құрметтеу, сый-сияпат, марапат, мадақ (награда) белгісінің айғағы, ең жоғары құрметі ретінде беріледі. Ат мінгізу, шапан жабу салты қазіргі күнде де жарасымды жалғасын тауып келеді. Мысалы, Ұлытауға келгенде қазақ елінің тұңғыш президенті Н.Назарбаевқа Торғайда ақын С.Мәуленовке, Шымкентте жазушы Ш.Мұртазаға ат мінгізіп, шапан жабылуы ұлттық мәдениеттімізідің, салт-дәстүріміздің қадір-қасиетін көтере түскені сөзсіз. Әділін айтсақ, мұндай құрмет қазіргі күнгі «машина кілтін тапсырды» дегеннен әлдеқайда абыройлы да асқақ естіледі! [1]
Лайк басып бағалап кетші