Деңгейлік тапсырмаларды орындаңдар. 1-деңгей. Тыңдалым мәтінінде кездесетін есімдіктерді теріп жа-
зып, қандай сөздің орнына қолданылып тұрғанын анықтаңдар.
2-деңгей. Оқылым мәтініндегі зат есімдерді есімдіктермен ауысты-
рып жазыңдар.
3-деңгей. «Су сұрағанға су беру – парыз» тақырыбына ойтолғау жа-
Зындар.
V5. Мәтінге есімдіктерді қосып, қайта жазыңдар.
Қазақстан бойынша жиырма мыңнан астам, ал тек Маң-
ғыстау өлкесінде 4168 құдық болған екен. Олар көшпелі хал-
қымыздың өмір тіршілігінің көзі болып саналғанмен, бүгінде
олардың көпшілігінің күтімі болмағандықтан көзі бітіп, суы
тартылып, істен шыққан.
Жеті қабат жер астындағы судың ащы-тұщысын тап басып
E
тойм тн білгір
Зат есім - заттың, құбылыстың атын білдіріп, кім? не? деген сұраққа жауап беретін сөз табы. Күнделікті өмірде кездесетін, әдеттегі жай нәрселерді ғана емес, табиғат пен қоғамдық өмірдегі ұшырасатын әр алуан құбылыстар мен уақиғаларды, ұғымдар мен түсініктерді де қамтиды.
Мысалы:құс, тас, су, шыны, адам, қол деген сөздермен қатар, жаңбыр, найзағай, сайлау, жүріс, капитализм, эволюция, ұғым, ақыл, сана деген сөздер де зат есімге жатады.
Сын есім деп заттың сапасын, сипатын, қасиетін, көлемін, салмағын, түсін (түр-реңін), дәмін және басқа сол сияқты сыр-сипаттарын білдіретін лексика-грамматикалық сөз табын айтамыз.
Гендік (генетикалық) инженерия —молекулалық және клеткалық инженерия белгілі бір мақсатпен жасанды айқын қасиеттері бар генетикалық материалдарды алдын ала құрастырып, оларды басқа клеткаға енгізіп, көбейтіп, зат алмасу процесін өзгеше жүргізу. Бұл әдіспен организмдердегі тұқым қуалайтын информацияны көздеген мақсатқа сай өзгертіп, олардың геномдарын белгілеген жоспармен қайта құруға болады.
Гендік инженерия ол функциональдық активті генетикалық құрылымдарды рекомбинаттық (ата-ана екі ДНК молекулалары арасынан пайда болған будан) ДНК молекулалары түрінде қолдан құрастыру. Гендік инженерияның мәні жеке гендерді бір организмнен алып, басқа организмге көшіріп орналастыру.
Бұл рестриктаза деген фермент пен лигаза ферментінің ашылуы негізінде мүмкін болды. Рестриктаза ферменті ДНК молекуласын нақты белгіленген жерлерін кесіп алады да, осылай фрагменттерді (рестрикция сайттарын) түзеді. Ал лигаза ферменті гетерогендік ДНК-ның фрагменттерін бүтін тігеді. Құрамында шығу тегі әр түрлі ДНК-лары бар молекуланы рекомбинаттық молекула деп атайды.