. Деңгейлік тапсырманы орындаңдар. 1-деңгей. Мәтіндегі сын есімдерді тауып, тұлғасына қарай талдаңдар.
2-деңгей. Мәтіндегі нақты ақпараттарды анықтап, хронологиялық кесте жасаңдар.
3-деңгей. Бағдаршамның пайдасын «Кластер» әдісімен түсіндіріңдер.
Ең алғашқы бағдаршамды ХІХ ғасырда британдық Джей Найт есімді аза-
мат ойлап тапты. Бұл құрылғы 1868 жылы Лондон парламенті орналасқан
көшеге қойылды. 1869 жылы бағдаршамның шамы жарылып, жақын тұрған полиция сақшысын зақымдаған көрінеді.Содан бағдаршам ұзақ жылдар бойы ұмыт қалған.1914 жылы тамыз айының 5-і күні Американың Кливленд қаласында заманауи бағдаршамның алғашқы нұсқасы шықты.Бастапқыда құрылғы тек екі түсті шамнан тұрды.Ол бір түстен екіншіге ауысқанда дыбыс шығаратын болған.Халықаралық бағдаршам күні осы оқиға байланысты тойланады.Ал біз күнде көріп жүрген үш түсті бағдаршам Ню-Юрк қаласында 1920 жылы пайда болды.Жылдар өте бұл құрылғы тиімділігін көрсетіп, әлемнің өзге де елдерінде кенінен қолданыла бастады.Көмектескендерге подписатся етемін
Ораз Қаңлыбаев – Қазақстан конькишілері арасынан шыққан тұңғыш спорт шебері, конькимен алыс қашықтыққа жүгіруден Қазақстанның 12 дүркін чемпионы және ел рекордын 7 мәрте жаңартқан. Әрі Кеңес Одағы құрамасына енген тұңғыш қазақ спортшысы (1952-53 жылдары өнер көрсетті).
Ораз Мұсағалиұлы 1931 жылы 7 мамырда қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданында дүниеге келген. 1963 жылы Мәскеу мемлекеттік орталық дене тәрбиесі институтын (қазіргі Ресей мемлекеттік дене шынықтыру және спорт университеті) бітірген. Жеңіл атлетика, велосипед, волейбол, допты хоккей, бокс, коньки сынды спорт түрлерімен айналысқан. Алайда бұлардың арасында Ораз Қаңлыбаевтың атын шығарған және тарихта есімін қалдырған коньки спорты еді.
Однажды весной оба друга выехали на охоту и, отъехав от своих аулов не далее, как на полдня езды, увидели на небольшом острове марала. Подъехав на расстояние выстрела из лука, Карабай уже приготовился пустить в зверя свою стрелу, когда Сарыбай вдруг остановил своего друга:
— Не стреляй, брат и я тоже не буду: ведь это самка марала, и она вот-вот должна оягниться, Если мы убьем ее, то погубим вместе и ягненка. Вспомни, что у нас с тобой дома остались жены, беременные последние дни. И, быть может, пощадив неповинное животное, мы сделаем доброе дело, и аллах нашим женам в минуту родов.
Послушался Карабай совета верного друга и, опустив лук, закинул его за плечо, а стрелу положил обратно в колчан, и поехали друзья дальше в поисках добычи.
Весь день проездили они, но зверя нигде не нашли, и к вечеру остановились на отдых у небольшого ручья. Тут, разговаривая о приключениях этого дня, они вспомнили о марале, и опять Сарыбай сказал другу:
— Послушай, друг, в этой встрече с маралом я вижу что-то недоброе. Когда хотел ты стрелять, вдруг почуяло мое сердце, что и мне недолго жить, что семья моя скоро осиротеет. Если случится со мной какая беда тебя, в память нашей дружбы, не оставь мою семью без и совета.
Карабай утешал как мог своего друга, стараясь рассеять его мрачные предчувствия, но Сарыбай все время был грустен и наконец предложил Карабаю в ознаменование долголетней дружбы дать друг другу обет и скрепить его клятвой. Обет этот заключался в том, что если жены их разрешатся от бремени сыновьями, то чтобы сыновья эти жили между собой, как родные братья; если же родятся дочери, то и дочерям быть сестрами. А если у одного родится сын, а у другого дочь, то считать их со дня рождения женихом и невестой.
— Мы же, породнившись таким образом,— прибавил Сарыбай,— до самой смерти уже не будем разлучаться, все добро наше будем делить пополам, и со смертью одного из нас другой будет считать семью умершего друга своей собственной семьей.
И поклялись друзья друг другу в исполнении этого обета и объявили о нем всем слугам и гостям, бывшим с ними на охоте. И вот в то время, как они произносили обычную в этих случаях клятву, прилетел откуда-то сверху черный скворец и опустился на голову Сарыбая, потом скворец с громким щебетаньем начал прыгать то на одного, то на другого из друзей.