«Әдебиеттік оқу» пәнінен 4-тоқсага арналган жиынтық бағалаудың тапсырмалары Тыңдалым және айтылым 1. «Табигатка серуер» әңгімесін мұқият тыңда. Табиғатқа серуен Бір күні Айбар сыныптастарымен таныжорыққа барды. Олар ауыл маңындагы тоғайда біраз серуендеді. Жетекшілері балаларды жолда кездескен өсімдіктер мен жануарлар түрлерімен таныстырды. Түс мезгілінде балалар демалута отырып, үйден атып келген азықтарымен тамақтанды. Балалар құстардың, оның ішінде бұлбұлдың үнін кызыга тыңдады. Үйіrе кайтатын кезде балалар тамақ қалдықтарын жинап алуға ерінді. Алайда жетекшілері тағам қалдықтары мен қоқыстарды тастамай дорбаларына салуды тапсырды. Бұл қалдықты не істейміз, босқа үйіне көтеріп барамыз ба? – деп Ербол ренжіді. Серуенге шыққан әрбір адам осылай қоқыс шашып кете берсе, ондай жерге келесіде демалута кетер ме едің?-деп жауап берді Айбар. Ербол ұялып кацы 1) Мәтінге сүйеніп, берілген сойлемдердщ ретіін аныкта және помірде (1,2,3, 4). Сойлемдер Peri Балалар құстардың, оның ішінде бұлбұлдың үнін қызыға тыңдады. 3 Түс мезгілінде балалар демалуға отырып, үйден алып келген азыктарымен тамақтанды. 1 Бір күні Айбар сыныптастарымен танымжорыққа барды. Ербол ұялып қалды. 4 2) Қай баланың созі дұрыс? Ерболдың ба, әлде Айбардың ба? Неліктен? [5] Оқылым 2. «Жемшашар» әңгімесінің үзіндісін мұқият тыңда. Оқиға қалай аяқталады деп ойлайсың? Жалғастырып жаз. Жемшашар Көктем мезгілі еді. Көркем еңбек сабағынан өткенде мұғалім жемціацар жасап әкелуді тапсырған. Ерден мазасыздана бастады. Әкесінің көмегімен жасаған жемпіанарын таба алмай отыр. Бүгін мектепке әкелген сияқты еді. Сыныптастарының бірі тыгып қойғандай көрінді. Ол ойындағы күдігін мұғалімге айтты. Сыныптастары жемшаппарды кормегенін aiпса да, оларға сенбеді. Ерден көңілі түсіп, сабақтан сұранып үйіне қайтып келді. Киімі шерип жатып, терезе алдында тұрған жеминашарға көзі түсті. Ол жемишаншарды алып, үйден жүгіре шықты.
Қазақ халқында табиғатты құрмет тұтады. Қазақтар жұлдыздарға қарап бағыт бағдарды болжаған. Табиғат біздің сыраушымыз,байлығымыз,күнделікті тынығатын сарайымыз. Табиғат –адамның еңбегінсіз,адам игілігі үшін жаралған жаратылыстың сыйы. Адам табиғаттың патшасы деген ұғым бар. Сондықтан табиғат адам үшін - асыл ана. Өйткені а табиғатта,тіршілікте өсіп-өніп, жетілген.Қажетін алып, өз пайдасына жаратқан. Табиғат –ырыздықтың,ырыс пен мол қазынаның кайнар көзі , адам денсаулығының сенімді сақинасы. Ұрпақтан –ұрпаққа мол мұра ретінде калушы.Табиғаттағы жануарлардың мүйізінен немесе өсімдіктің тамырынан халық емшілері дәрі – дәрмектер жасаган сонымен қатар адам ағзасына дәрінің септігін тиерін анықтаған.Табиғаттың сырын білмей, қалай болса солай пайдалану ойға қонымсыз. Өйткені оның салдарынан табиғат байлықтары кеми түседі. Қазіргі таңда табиғаттың ластануы үлкен , аса зор мәселе. Бұл барлық дүние жүзінде қарастырылуда. Табиғат – сөз жетпес сұлулық , баға жетпес қазына,көз тоймайтын әсемдік ,айтып жеткізе алмайтын қыры мен сыры мол құбылыс болғанымен қазір сол табиғат нашарлап,ластануда соның салдарынан адам өміріне өте қауіпті жағдай тудыруда . Біз табиғаттағы әрбір жайқалып тұрған гүлге,мәуелеп тұрған ағашқа қамқорлық танытуымыз қажет. «Бір тал кессең , он тал ек» демекші, айналамызда табиғаттан лас иісті, ауру тудырушы бактерияларды жоюшы тал,жасыл желек. -тозаң,қатты суық және ыстық желдерден ,микробтар,түтін, улы газдар мен бактериялардан бастау алады. Мен өзімнің туған өлкеме қарағай т.б ағаш түрлерін ексе екен деймін. Табиғаттың зардаптарына төтеп беру үшін табиғатты қорғауымыз керек.
Өз елін, өзінің кіндік кескен туған жерін, ана сүтімен дарыған туған тілін сүймейтін адам жоқ. Менің туған елім – Қазақстан. Даласы, таулары биік өр, халқы мейірімді ғажайып өлке. Республиканың өз алдыма дербес мемлекет болып, тәуелсіздігін алғанына биыл 19 жыл толғалы отыр. Осыны ойласам кеудемді үлкен қуаныш сезімі кернейді. өз еліңде бақытты, тыныш өмір сүргенге не жетсін! Алыс-жақын елдерде соғыс болып жатқанда, біздің аспанымыз ашық, өміріміздің бейбіт болғанына қуанамын. Сол бейбітшіліктің арқасында күліп - ойнап, еркін білім алып жүрген ерікті елдің қызының бірімін. Мен болашаққа нық сеніммен, үлкен үмітпен қараймын. Тәуелсіздіктің алғашқы жетістігі – халқымыз өз таңдауымен ел Президенті сайлады. Оған үлкен сенім артты, міндет жүктеді. Мұның мәнін біз жақсы түсінеміз. Әбішұлы Назарбаев Нұрсұлтан ата – елге, барша әлемге танылған, өмір еңбектің шытырман жолдарынан өткен, шыңдалған, болашақты көрегенділікпен саралап, болжай білетін азамат, өткенінің өзі – көпке үлгі болар.
