Деп уә де бер гем. Со ған ба рам. – Кей ін-ақ бар май сың ба, не ме не, ол бір жақ қа ке тіп қа лар деп пе едің? – де ген әке сө зі не: – Уә де ай тып, ар ты нан ал да сам, ұят бо ла ды ғой. Бұ дан бы лай ол ме нің сө зі ме сен бей ді ғой, – де ді. Шың ғыс Шо қан ға ой ла на қа ра ды да: – Ә, жа рай ды, бар. Екі айт па ған жақ сы, – де ді. Шың ғыс тың өңін де ба ла сы на іш тей ра зы лан ған ажар бар еді. ІІ Шо қан құй ғы та шау ып құ дық ба сы на кел ген де, Мы сық ал ды нан қар сы шық ты. Ол қо лы на ұс та ған жа ңа мү сін де рін жо ға ры кө те ре көр сет ті: – Мі не, Шо қан, іс теп қой дым. Мен се ні кел мей қа лар деп ем!.. – Жоқ, мен айт тым ғой «ке ле мін» деп, не ге кел мей мін?! Уә де ет пеу ке рек, уә де ет тің – орын да. Мі не, сен де ке ше уә де ет тің, айт тың, орын дап, то сып отыр сың, – деп, Шо қан до сы на өзі нің әде тін тү сін дір ді. Мы сық бұл жо лы құс тың (қар шы ға ның) тұл ға сын бей не леп ті жә не пәуес ке ар ба ның бей не сін жа сап ты. Жа ңа дан көр ге нін, жа ңа нәр се ні тез тан ы ғыш Мы сық тың зе рек ті гі Шо қан ға сон дай ұна ды. (Сапарали Бе га лин)
1. Ба ла Шо қан ның бой ын да ғы қан дай қа си ет ұна ды? Не ге?
2. «Уә де ге адал дық» де ген ді қа лай тү сі не сің дер? Осын дай қа си ет ті қай сы нып тас тарың ның бой ынан бай қа дың дар? Әң гі ме леп бе рің дер.
Жинақтық сан есім зат тың жи нақ тал ған са нын біл ді ріп, неш еу? де ген сұ рақ қа жа уап бе ре ді. Жи нақ тық сан есім бір ден же ті ге дей ін гі есепт ік сан есім дер ге -ау,-еу жұр нақ та ры жал ға ну ар қыл ы жа са ла ды: бір еу,екеу,үшеу,төртеу,бесеу, алтау,жетеу. Жи нақ тық сан есімд ер әдет те зат есім дер мен тір кес пей же ке қол да ны ла ды да, зат та нып тұр а ды. Әрі сан дық, әрі зат тық мағ ын а бе реді. Мы са лы: Алтауалаболса,ауыздағыкетеді.Төрт еутүгелболса,төбедегікеледі.
4. Жи нақ тық сан есімд ер ді қа тыс ты ра оты рып, тыңд а лым мә ті ні нің қыс қа ша маз мұмазмұ нын жа зың дар. Жи нақ тық сан есім дер ге сұ рақ тар қой ың дар.
5. Оқы лым ма те ри алын не гіз ге ала оты рып, «Уә де ге адал дық» та қы ры бын да шы ғар ма жа зың дар. Ең үз дік жұ мыс ты «Басбар мақ» әді сі мен ба ға лаң дар. хелп
Отбасы – сенің туғандарың,ең жақын жандарың.Отбасыда қанша адам бары маңызды емес.Маңыздысы отбасы ішіндегі қарым-қатынас."Отбасының өнегесі – Отан өнегесі" демекші,отбасындағы тәрбие ертең ел болашағында үлкен рөл атқарады.Сондықтан да,отбасының бақытты болуы аса маңызды.Осы кезде "бақытты отбасы қандай болуы керек?" деген сұрақ туындайды.
Бақытты отбасында,ең алдымен,түсіністік пен сыйластық болуы керек.Отбасындағы адамдар бір-бірімен түсініспесе жанжалдар тууы мүмкін.
Екіншіден,әрине,отбасы мүшелері бір-біріне қол ұшын созуға,қолдауға дайын болуы қажет.Бала сабақ оқудан қиналса,барынша көмектес,түсіндір.Ана жұмыстан шаршап келіп,үй шаруасына кірісіп жатса,оған да қол ұшын соз.Және отбасы мүшесі алысқа кетсе,хабарлап,жағдайын сұрасып тұру керек.
Үшіншіден,отбасында үндестік орнаса,ол отбасы бақытты саналмақ.Яғни,жағдайлары жақсы болса және жоғарыда аталып кеткендей қағидалардың бәрі сақталып,үндессе отбасы нағыз бақытты отбасы болады деп білемін.
Оқушы бойында адамзаттық қндылықтарды қалай қалыптастырамыз?
Әрбір қазақ отбасында ата – ана қашанда балаларына ізгі де өнегелі тәрбие беріп, жамандықтан аулақ болуды айтып отырады.
Қазақ халқында «Отан отбасынан басталады» деген терең мағыналы сөз бар. Шындап келгенде, әрбір отбасы қоғамның бір бөлшегі, шағын Отан. Отбасы – әрқайсымыз үшін сүйіспеншілік, сыйластық, жарастық, татулық орнаған қасиетті мекен. Осы кішігірім «Отанымызда» бойымызға дарыған тәлім – тәрбие, елімізге, жерімізге деген сүйіспеншілік, ар – намыс қағидалары өмір бойы бізді жетелеп жүреді. Себебі, отбасының бала тәрбиесінде алар орны ерекше, баланың қалыптасуы отбасынан бастау алады, сондықтан да туған үйдің жылуы – оның көкірегінде көп жылдар бойы сақталып, мәңгі есінде жүреді. Ата мен ананың тәрбиесі қатар жүрген жерде жақсы азамат қалыптасатыны сөзсіз.
Сондықтан да оқушы бойында адамзаттық құндылықтарды қалыптастыруда отбасының алар орны ерекше. Сонымен қатар оқушылар көп уақытын мектепте өткізетіндіктен отбасы мен мұғалімнің қарым-қатынасы да маңызды. Бала ортасына қарап өсетіндіктен баланың кіммен дос болып, бос уақытын қалай өткізетінін де жіті қадағалап отырған абзал.
Отбасында жылулық пен сүйіспеншілікке оранып өскен баланың бойында адамгершілік пен жағымды қасиеттер басым болары анық. Адамгершілік басқа сөзбен айтқанда, адамшылдық дегенді білдіреді, яғни бұл қасиет адам бойында ең алдымен отбасында, атап айтқанда ата – ананың үлгісі мен тәлім – тәрбиесінің арқасында қалыптасады.
Объяснение: