- де Сақ патшайымы — Тұмардың (ж.ж.с.д 570 — 520) есімі ежелгі жаз- баларда «Томирис» деп көрсетілген, Тұмар массагеттердің патшайымы, скиф халқының көсемі — Ишпақайдың ұрпағы, скифтердің патшасы Мадийдің шөбересі, массагеттердің патшасы Сыпырдың қызы Патшайымның анасы Томиристің сәби шағында қайтыс болады. Кішкентай қызды әкесі тәрбиелейді. Томирис бала кезінен әскери іс-қимыл мен қару-жарақ пайдаланылатын ортада өскен. Әкесімен бірге жаулардан бірнеше рет қашып құтылған Ал бес жасынан бастап асау атқа мініп жүрген. Алты жасында колы ақинаң қысқа семсер ұстап, соғыс өнеріне жаттыға бастаған. Парсылардың Кир патшасын жеңген соң Томиристің аты тарихта қалған. Кир патша шығыстағы массагеттерді жаулап алуды көздеген Алдымен, Кир көшпенділер еліне елші аттандырады. Олардың патшайымы өзіне тұрмысқа шығуын сұрайды. Осылайша Кир массагеттермен соғысуға сылтау іздейді. Тіреу Кир патшаның (ж.жсд 558 — 530) ұсынысын қабылдамайды. Осыны сылтау еткен Кир герлерін шығысқа қарай аттандырады. Аранс дариясына жетіп, үстінен қалқыма на құруға, кемелердің кермесінде мұнара қамалдар тұрғызуға әмір етеді
тақырыбы: сақ патшайымы тұмар