Энергетикалық дағдарыс
қытай ғалымдарының айтуынша, айдан табылған гелий-3 элементі жердегі
энергетикалық дағдарыстың алдын алуға көмектеседі. егер айдан бұл элементті
өндіріп алатын болса, одан алынатын энергия он мың жылға жетеді, - деп хабарлайды
huffington post.
қытай ғалымдары осылай әлемге жар салудан бұрын айды мұқият зерттеген. жер
серігінің беткі қатпарында термоядролық реакторға шикі өнім бола алатын пайдалы
қң көп екендігі белгілі болды. гелий-3 – жерде өте сирек кездесетін элемент,
себебі күн сәулесінің атмосфера қабаттарынан өтуі кезінде аталған элементтің изотоптары
тыста қалып қояды. ал айда ешқандай ауа қабаты болмағандықтан, гелий-3 ол жақта өте
көп. қытай ғалымдары гелий-3 элементін ай бетін 600 градусқа ысыту арқылы бөліп алуды
жоспарлап отыр. содан соң шикі материалдар жерге жіберілетін болады. mail online
газетінің сараптамалық жұмысында небары 40 тонна гелий-3 элементі бүкіл ақш
территориясын бір жыл энергиямен қамтамасыз ете алады делінген. ал айда бұл элементтің
10 миллион тонна қоры бар екені анықталды.
әзірге қытай айдағы табиғи байлықты игеру мақсатындағы қазба жұмыстарын бастау
уақыты туралы ештеңе айтқан жоқ. ал америкалық зерттеушілер бұл жобаның қанша
қаржыны қажет етеніні туралы сараптамалық талдау жасауда. huffington post газеті айдан
қазып алынған әрбір тонна гелий-3 элементінің құны орташа есеппен 3 миллиард ақш
долларына тең болатынын жазады. бұл – жердегі мұнайды қолданғаннан әлдеқайда арзан әрі
жер үшін өте пайдалы болады.
1. сөйлемдердің «шын, жалған» екенін белгілеңіз.
тұжырымды сөйлемдер ш/ж
аталған элемент біздің планетамызда өте аз кездеседі.
қытай ғалымдары айдан гелий-3 элементін тапқандығын айтып, дүние
жүзіне жар салған.
2. мәтіннен мына сөздің синонимін табыңыз.
жария ету -
3. мәтіннен мына сөздің антонимін табыңыз.
қымбат -

4. берілген сөйлемді өз сөзіңізбен қайта жазыңыз (перифраза).
40 тонна гелий-3 элементі бүкіл ақш-ты бір жыл энергиямен қамтамасыз етеді.
ақ
5. берілген сұраққа өз ойыңызды білдіріп, жауап беріңіз.
гелий-3 элементінің артықшылығы неде?

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды, Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды. Үсті-басы ақ қырау, түсі суық, Басқан жері сықырлап, келіп қалды. Дем алысы - үскірік, аяз бен қар, Кәрі құдаң - қыс келіп, әлек салды. Ұшпадай бөркін киген оқшырайтып, Аязбенен қызарып ажарланды. Бұлттай қасы жауып екі көзін, Басын сіліксе, қар жауып, мазаңды алды. Борандай бұрқ-сарқ етіп долданғанда, Алты қанат ақ орда үй шайқалды. Әуес көріп жүгірген жас балалар, Беті-қолы домбығып, үсік шалды. Шидем мен тон қабаттап киген малшы Бет қарауға шыдамай теріс айналды. Қар тепкенге қажымыс қайран жылқы Титығы құруына аз-ақ қалды. Қыспен бірге тұмсығын салды қасқыр, Малшыларым, қор қылма итке малды. Соныға малды жайып, күзетіңдер, Ұйқы өлтірмес, қайрат қыл, бұз қамалды! Ит жегенше Қондыбай, Қанай жесін, Құр жібер мына антұрған кәрі шалды.

Дүниедегі ең ұлы сезімдердің бірі – достық. Әр адам дүниеге келгеннен кейін, ес білгеннен-ақ жан дүниесіндегі сырын, мұң-шерін тарқатып, қуанышы мен қайғысын бөлісетін дос іздейді. Қандай да бір қиындыққа тап болсаң, оны досыңмен бөлісіп, досыңның  ақылын тыңдап, шешім таба аласың. Менің ойымша, басқаға жақсы да адал дос болу үшін, ең алдымен, түсінік, адамды тыңдай білу, ақыл бере білу қабілеті жоғары болуы тиіс. Достық адамдардың ең алдымен бір-біріне сенуінен басталады. Ол артқан сайын, достық та қатая түседі. Ал бір-біріне сенімі жоқ, дегенмен өздерін  дос санайтындар да бар, ол жалған достық – бірде бар, бірде жоқ.

«Достық» туралы  нақты ой айтқан философ А.Шопенгауэр өзінің  «Өмірлік данышпандықтың афоризмдері» деген  еңбегінде: «Нағыз шынайы достық адамдардың бір-бірімен терең, таза және адал қарым-қатынасын қажет етеді. Бұл дегеніміз – досыңыздың қайғысы мен қуанышына ортақтаса білу  деген сөз.  Осының бәрі адамның табиғи өзімшілдік, өркөкіректік қасиеттерін жояды» деген. Күнделікті өмірде көңіліңе шапа­ғат сәулесін шашып, сенің төрт құбы­лаң­ды тең ететін айналаңдағы доста­рың­ның басы бұзылмағаны қандай жақсы.

Парсы жазушысы Кабустың әйгілі «Қабуснама» кітабында былай делінген екен: «Ей, перзентім! Мынаны білгейсің: адамға тірісінде доссыз болмайды. Адамның доссыз болғанынан ағайынсыз болғаны жақсы. Бір данышпаннан: «Дос пен ағайынның қайсысы жақсы?» – деп сұрапты. Данышпан «Дос жақсы»,- депті. Сол үшін достарыңның ісі жайында ойла, оларға сәлем-сауқат жіберіп тұр және қамқор бол. Себебі, әркім өз досын жадында тұтпаса, достары да оны есінде сақтамайды, ақырында ол доссыз қалатын болады». Және халықта «Алтын берген – дос емес, ақыл берген – дос» деген мақал бар. Достық – бұл өмірдегі еш нәрсемен бағаланбайтын құндылық.

Дос табу оңай, ал оны сақтау  қиын. Сенім мен жарқын көңіл – достықты берік ететін тірек саналады. Өзі шынайы дос бола білген адамның достары да көп болады және жер бетінде өзін жалғыз сезінбейді. Күнделікті өмірде көңіліңе шапа­ғат сәулесін шашып, сенің төрт құбы­лаң­ды тең ететін айналаңдағы доста­рың­ның басы бұзылмағаны қандай жақсы.  

Объяснение: