В казахском языке глаголы образуются путем прибавления к основе разных частей речи глаголообразующих суффиксов. В казахском языке существует 4 типа залогов. Все формы образования нового глагола от глагола в основном сводятся к залоговым формам.Өздік етіс - Возвратные залогиВозвратный залог образуется при суффиксов: -н, -ын, -ін, а возвратно-средний залог русского языка образуется от переходных глаголов действительного залога посредством присоеди-нения суффиксов -ся, -сь. Например: жуын - мойся, таран - расчешись.Правило присоединения всех залоговых суффиксов подчиняется закону сингармонизма и прогрессивной ассимиляции.Ырықсыз етіс - Страдательный залогСтрадательный залог в казахском языке образуется при суффиксов: -л, -ыл, -іл. И в русском, и в казахском языках он указывает на то, что предмет подвергается действию другого предмета или лица. Например: Бір аптадан кейін жұмыс аяқталады. - Через неделю работа будет закончена. Хат ауылға жіберілді. - Письмо отправлено в аул.
Өзгелік етіс - Понудительный залогПонудительный залог образуется при суффиксов -дыр, -дір, -тыр, -тір, -ғыз, -гіз, -қыз, -кіз. Этот залог отсутствует в русском языке. Он обозначает “заставить, понудить, попросить, позволить, совершить какое-либо действие или принять иную форму состояния” и образуется при суффиксов. Например: Біз оған өлең айт-қыздық. - Мы заставили его читать стихи. Мен көйлек сатып ал-ғыз-дым. - Я попросила себе купить платье.
Ортақ етіс - Взаимный залогВзаимный залог - переводится как “совместно, одновременно с кем-то делать что-то” или “одновременно с кем-либо находиться в определенном состоянии”. Он образуется при суффиксов -с, -ыс, -іс. В русском языке подобный залог отсутствует, а взаимно-совместное значение выражается глаголами возвратно-среднего залога. Например: Мен досыммен құшақтастым. - Я обнялся с другом. Олар хат жазысты. - Они переписывались.
(1) Біздің отбасымыз ауылдық жерде тұратындықтан ит асырағанды жөн көреді.Мен дүние есігін ашқаннан бері аулада менімен бірге өскен, отбасымыздың кезекті "күзетшісі" – Саққұлақ болды.Бір білерім ол мен ес білгелі жанымда.Өте ақылды да сақ ит болды.Көп үрмейтін де.Оның сыртқы бейнесіне келсек,ол түгелімен қара түсті болды.Қара болғанымен,өте сүйкімді еді.Оны отбасымызбен жақсы көрдік.
(2) Қыстың бір күні ол үйге ақсақ күйде оралды.Сіңілім екеуміз үйден атып шықтық.Сөйтсе,иттің аяғын жеңіл көлік басып кетіпті.Атам Саққұлақты шөптің үстіне жатқызып,үстіне артылып қалған көрпелерді жауып жатыр екен.Не дегенмен қыс қой,күн суық.Бәріміз Саққұлақ үшін уайымдаған едік.
(3) Көп ұзамай сүйікті итіміз аяғының әсерінен мерт болған еді.Одан кейін екі итті асырадық.Бірақ ешқайсысы Саққұлақтың орнын баса алмаған еді.
Өзгелік етіс - Понудительный залогПонудительный залог образуется при суффиксов -дыр, -дір, -тыр, -тір, -ғыз, -гіз, -қыз, -кіз. Этот залог отсутствует в русском языке. Он обозначает “заставить, понудить, попросить, позволить, совершить какое-либо действие или принять иную форму состояния” и образуется при суффиксов. Например: Біз оған өлең айт-қыздық. - Мы заставили его читать стихи. Мен көйлек сатып ал-ғыз-дым. - Я попросила себе купить платье.
Ортақ етіс - Взаимный залогВзаимный залог - переводится как “совместно, одновременно с кем-то делать что-то” или “одновременно с кем-либо находиться в определенном состоянии”. Он образуется при суффиксов -с, -ыс, -іс. В русском языке подобный залог отсутствует, а взаимно-совместное значение выражается глаголами возвратно-среднего залога. Например: Мен досыммен құшақтастым. - Я обнялся с другом. Олар хат жазысты. - Они переписывались.
Саққұлақ.
(1) Біздің отбасымыз ауылдық жерде тұратындықтан ит асырағанды жөн көреді.Мен дүние есігін ашқаннан бері аулада менімен бірге өскен, отбасымыздың кезекті "күзетшісі" – Саққұлақ болды.Бір білерім ол мен ес білгелі жанымда.Өте ақылды да сақ ит болды.Көп үрмейтін де.Оның сыртқы бейнесіне келсек,ол түгелімен қара түсті болды.Қара болғанымен,өте сүйкімді еді.Оны отбасымызбен жақсы көрдік.
(2) Қыстың бір күні ол үйге ақсақ күйде оралды.Сіңілім екеуміз үйден атып шықтық.Сөйтсе,иттің аяғын жеңіл көлік басып кетіпті.Атам Саққұлақты шөптің үстіне жатқызып,үстіне артылып қалған көрпелерді жауып жатыр екен.Не дегенмен қыс қой,күн суық.Бәріміз Саққұлақ үшін уайымдаған едік.
(3) Көп ұзамай сүйікті итіміз аяғының әсерінен мерт болған еді.Одан кейін екі итті асырадық.Бірақ ешқайсысы Саққұлақтың орнын баса алмаған еді.
(1) – оқиғаның басталуы
(2) – оқиғаның дамуы
(3) – оқиғаның аяқталуы.