Жабайы ара — шаншартұмсық жарғақ қанаттылар тұқымдасына жататын жәндіктер тобы. Олардың 22 мыңнан аса түрлері белгілі. Жабайы араға жалтырауық жабайы ара, тескіш жабайы ара, қатпарқанатты жабайы ара, тағы басқа жатады. Жабайы араның көбі жеке, тек қатпарқанатты жабайы ара мен тескіш жабайы араның кейбір түрлері қауымдасып тіршілік етеді. Ересек жабайы ара гүл шырынымен қоректенеді. Кейбір қауымдасып тіршілік ететін жабайы ара, мысалға, гүлдің жабайы арасы гүл шырынымен және тозаңымен өз дернәсілдерін қоректендіреді. Жабайы араның көбісінің дернәсілдері ұяшықта аналық аралар жинаған қорекпен (жәндіктер, өрмекшілер) қоректеніп, дамиды. Жабайы араның көпшілігі пайдалы: зиянды жәндіктерді жояды және өсімдіктерді тозаңдандырады. Тек кейбір түрлері бал араларына шабуыл жасап, ауыл шаруашылығына зиян келтіреді.
Казак тауелсиздигин ансаган коптеген зиялылар бар олардын бири - Алихан Бокейханов.Ол казак халкы ушин коп жаксылык жасап, оз есимин тарихта калдырды.Алихан атамыз "Алаш" партиясынын редакторы, кайраткери . ол1905 жылы Әлихан Бөкейхан Семей облысы қазақтарының атынан 1-ші Мемлекеттік думаға депутат болып сайланды. Бірақ ол 1-ші Мемлекеттік дума жұмысына қатыса алмады. Өйткені Ә.Н. Бөкейхан өз жұмысын бастаған кезде Дала өлкесі генерал-губернаторының негізсіз жарлығымен, соттың тергеуінсіз, 3 ай Павлодар абақтысында отырды.Бүкіл мағыналы өмірін халқының азаттық алып, еркін ел болуына арнаған аяулы азаматтың соңғы демі біткенше сол мақсат жолында жасаған қызметі сан қилы. Ол Ресей жергілікті және қалалық қоғам қайраткерлері съезінің делегаты, Ресейдің I Мемлекеттік думасының және мұсылман халықтары съезінің депутаты, IV Мемлекеттік Думаның мұсылмандар фракциясының Бюро мүшесі болды.
