Шернияз Жарылғасұлы (1817-1881) – халық ақыны, Кіші жүз қазақтарының Исатай, Махамбет бастаған ұлт-азаттық көтерілісіне (1836-1837) қатысушы және оның жалынды жыршыларының бірі. Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған шаруалар көтерілісінің бел ортасында жүрген Шернияз бұл қозғалыстың ұраншысы әрі ақыны болды. Көтерілісшілер жеңіліске ұшыраған соң, Шернияз қуғындалды және оған қатаң бақылау қойылды. Осыдан кейін ол Баймағамбет сұлтанның қол астынан пана тауып, қалған ғұмырын осында өткізді. Ақын азаттық, бостандық тақырыбын асқақ үнмен жырлады, сол арқылы Исатайдың батырлық бейнесін жасады: «Па, шіркін, Исатайдай сабаз тумас», «Ақ алмас, алтын сапты қылышым-ай», «Исатай ел еркесі, ел серкесі», т.б. жырларын шығарды. Шернияздың «Ай, Қазы би, Қазы би», «Тостағанды қолға алып», «Ай жігіттер», «Сөз сөйлеймін бөлмелеп», «Көл қылып құдайым талай судай ағын», т.б. өлеңдерінде өзі өмір сүрген қоғамның әділетсіздігі, өмірдің өзгермелілігі мен оның мән-мағынасы үлкен ой елегінен өткізіле жырланады. «Шернияздың Баймағамбет сұлтанға айтқаны» көркемдігі аса жоғары туынды болып саналады. Жалпы Шернияз поэзиясы мазмұндық сипатымен, стильдік айқындығымен, көркемдік бейнелеу нақыштарының шеберлігімен ерекшеленеді.
Бастауыш пен Баяндакышты табу керек.
Қасқырды киелі деп табыну қазақ халқына тән нәрсе қазақ руларының туында бәрінің
алтын басы бейнеленген. Жоңғарларға қарсы жорықта даңқы шыққан Жәнібек батырдың бөрі
басы салынған туы жау келер алдында дүрілдеп, немесе ерекше дыбыс шығарып, алда болар
айқасты білдіріп отырған.
Қасқыр - өте ақылды жыртқыш Ол ашық алаңқайларды ұнатады, себебі онда жемтігін
ұстау жеңіл. Әдемі және тез жүгіреді, бейне бір жерге бауырымен төселіп жатқандай әсер береді.
Қасқыр жемтігін екеулеп аулайды. Есту қабілеті ерекше жетілген. Қасқырдың өзге хайуандардан
дара, олардың ешқайсысына ұқсамайтын қасиеттері көп. Қасқырлардың ішіндегі көк аспан түстес
келетіндері мен ақ қасқырлар аса киелі деп есептеледі. Олардың адамға көрінуі де сирек. Мұндай
Көк бөрімен кезіккен адам да «тегін адам емес, киелі қасиеттерге ие кісі» болып табылады.
Қасқыр қайсар хайуан. Қайсарлығы оның кез-келген айқаста жеңіске жеткенше, не
жеңіліп демі үзілгенше шайқасуынан көрінеді. Қасқыр бір ғана отбасына ие және бөлтірік
тәрбиесін толықтай өз мойнына алған хайуан. Ауыздандыру, бөлтіріпін көкжалға айналдыру
бәрі-бәрі осы ата қасқырдың құзырындағы міндет. Өзге хайуандарда жоқ осы қасиеттер киелі
жаратылыс иесін әр кез даралап тұрады. «Қасқыр да қас қылмайды жолдасына» деген жолдардан
бауырмалдықты және мәрттікті ұғуға болады. Ал, мәрттік тек бөрirе ғана тән.