І.Есенберлин. «Көшпенділер» кітабынан 1-тапсырма. Мәтінді оқыңдар.
расын анықтаңдар.
Осынау ұшы-қиыры жоқ кең даланың ортасында төңкерілген
күміс кеседей жарқырап, ақ айдын Ақкөл жатыр. Жан-жағы
сонау көкжиекке дейін мидай дала. Ұшқан құстан, жүгірген
аңнан бөтен тірі жан көрінбейді. Тек көлдің батыс жағында
көгілдір белес бар. Белестің үстінде сұрғылт оба тас пен бірнеше
балбал тұр. Оба тас - мұрты салбыраған, оң қолына қымыз ішетін
тостаған тәрізді ыдыс ұстаған келсаптай шомбал ғажайып бір
бейне. Бұл тастар жөнінде халық арасында екі аңыз бар. Бірі
көне қыпшақтарда өлген адамды жерлегенде не жетісін, қырқын,
асын бергенде, оның бейнесіне сәйкестендіріп қуыршақ ойып,
үстіне бұрынғы киімдерін кигізіп, өздерінің ортасына отырғыза-
тын дәстүр болған. Өйткені көне қыпшақтардың түсінігінше, адам
жаны өлмейді, үнемі туыс-туғандарымен бірге жүреді. Жоқтау-
ға жиналған кісілердің бәрінің денесінде өз жаны болғандық
тан, өліктің жаны өзінің қуыршақ бейнесіне барып орналасуға
тиіс. Қуыршақ боп ол өзінің жерлеу рәсіміне, жетісіне, асына
қатысуы керек.
ответ: қазақтың ұлттық киімдерінде, оның этникалық тарихы мен қ, әлеуметтік және табиғи ортаның ерекшеліктерінен туындайтын көне дәстүрлері бой көрсетеді. қазақтың қандай киімі болмасын, онда халықтың әсемдік талғамы, өмір салты, өткендегі хал-ахуалы да суреттеледі. олар пайдаланылуы мен қолданылу ерекшеліктеріне де байланысты топталып отырды. қазақ киімдерінің практикалық, эстетикалық, ғұрыптық және магиялық маңызы болумен қатар жас ерекшеліктері мен кәсіби деңгейіне қарай этноәсер етуші белгілерді де ұстанды. киімдердің мұндай қызметтері дәстүрлі далалық этикалық нормалармен де байланыстырылып, әлеуметтік-тұрмыс мәселесі шеңберінде қарастырылды. қазақтың дәстүрлі киімдерінің ішінде жас ерекшеліктеріне байланысты киімі ерекше саналды. дүниеге келгенде, ол жолдасында туса, онда онымен бірге бақ-дәулет, бақыт келді, - деп сол кезде «көйлегінде туған» деп айтқан. туғаннан кейін, жолдасын алып кептіріп, бақыт үшін сандықта сақтаған. бұл әдет сібірдегі түркі халықтарының арасында да кездеседі [1]. ал тұзды суға шомылдырып, денесі жара болмас үшін және жылы, әрі жұмсақ болсын деген ниетпен қойдың жабағы жүніне аунатып алатын салт болған. сондай-ақ нәрестенің ең алғаш киетін киімдерінің бірі – иткөйлек. ол жұмсақ сисадан не жұқа бәтестен жеңі мен бойын тұтас пішіп, жағасын ойып алатын да, шет-шетін бүкпей, екі жанын қолмен тепшіп жас ң нәзік етіне тігістің батпауы үшін дайындалатын. иткөйлектің етегін бүкпеу әдеті – ң жақсы өсіп, жасының ұзақ болуын тілеген ырымнан туындады. әдетте, иткөйлекті қырқынан шығарғанша кигізген. содан соң оны тәтті дәмге толтырып, ауыл шақырып, иттің басына іліп жіберетін болған. бұл қауіп қатерден сақтаудың және ит тиюден сақтаудың бірден-бір жолы деп білген. ал кейбір өңірлерде, иткөйлектегі тәтті дәмдерді бөліп алғаннан кейін, ол иткөйлектен үш бұрышты бойтұмарлар жасап мойындарына іліп жүретін болған. ең алғашқы қырқын шашты домалақтап, оны көз тимесін деген ниетпен ң киіміне тағып қоятын болған. сондай-ақ бесікке әр түрлі қорғап қолдаушы саналған – үкі аяқ, жылан бас сияқты бойтұмарларды іліп қоятын болған. ң өмірін сақтау үшін, оның киімдеріне де әр түрлі амулеттер тағылды. олардың қатарында үш бұрышты матамен сырты қапталған құран аяттары жазылған бойтұмар, үкі қауырсындары мен тұяғы, сердолик және ақық сияқты асыл тастары бар әшекейлер мен қолына ақ-қара моншақ араласқан көзді білезік тақты. мұндай қасиетті бұйымдар сыртқы тіл-көздің энергиясын қабылдайтын магиялық қасиеті болды деп түсінді. әдетте, 1 жастан 3 жасқа дейінгі ң киімінде ерекшелік болмады.
объяснение:
Қазақстанның шебер теннисшісі әрі жеке разряд бойынша ITF-тің бес турнирінің жеңімпазы Зарина WTA рейтингінің 3-ші тамыздағы жаңа көрсеткіші бойынша 32-ші орынға тұрақтаған.
Зарина Дияс теннисте өз шеберлігін дәлелдеп, Қазақстанның бірінші ракеткасы атағын иеленді. Ол өз шеберлігімен бір жыл ішінде 500 мың доллардан астам қаражат ұтқан. Жалпы алғанда өз мансабында спортшы 700 мың доллар табыс түсірді.
Объяснение:
Жансая Әбдімәлік – шахматтан еліміздің намысын абыроймен қорғап жүрген қазақ қызы. Ол небәрі он төрт жасында гроссмейстер атанған.
Гроссмейстер – шахматшылар арасындағы ең жоғарғы дәреже.
2012 жылғы жастар арасындағы әлем чемпионатының күміс жүлдегері. 2011 жылы 20 жасқа дейінгілер санатында Азия чемпионатында екінші орынға тұрақтады.
2000 жылы 12 қаңтарда дүниеге келген Жансая өз жасына сәйкес қыз балалар арасында екі дүркін чемпион атанған.
3. Сұлтан Сармырзаев
Сұлтан Сармырзаев – бейбіт күннің батыры атанған қазақ сарбазы. Оның досын құтқарған ерлігі видеоға түсіп қалып, ел назарына іліккен болатын.
Қорғаныс министрлігі сарбазды "Жауынгерлік ерлігі үшін" мемлекеттік наградасымен марапаттады.
Еске салсақ, 2014 жылдың қыркүйек айында Қапшағайдағы 28079 әскери бөлімінің қызметкері Сұлтан Сармырзаев кезекті оқу-жаттығу кезінде батыл әрекет жасап, өзінің және қарулас досының өмірін сақтап қалған.
https://youtu.be/E1oelfQYI_I
Кезекті секіру кезінде екі жауынгердің парашюттері айқасып қалады. Ал секундына 100 метр жылдамдықпен құлап келе жатқан Сармырзаев жедел әрекет етіп, жерге 200 метр қалғанда қосалқы парашютін ашып, жерге аман қонады.
Айта кетерлігі, қосалқы парашют тек бір адамның салмағын көтере алады. Соған қарамастан, жігіт тәуекелге барып, досын да аман алып қалған.
Сұлтан 1994 жылдың 25 наурызында Шымкентте дүниеге келген.