Әңгіменің фабуласы: асыл туған ер - Махамбетті өз туысы
сатқындықпен өлтіреді.
Әңгіменің қысқаша желісі: Махамбеттің Исатайдан айырылға-
нына – сегіз жыл үш ай. Махамбеттің елден аулақ, Қараойда
жалғыз отырғанына да – үш ай. Екі көзі ауылдан келетін жолда.
Осыдан біраз бұрын туысы — Ықылас сенімді кісілерді ертіп келетінін айтып кеткен. Махамбет оған не сенерін, не сенбесін білмей қатты алаңдаулы. Баймағамбет сұлтанның жансыздарын Ықылас бастап ақынның жалғыз үйіне алып келеді. Ақынды жабылып, ұрып өлтіреді.
Махамбеттің өлеңі өсиетті, өмірі тағылымды. Ол дұшпанға бас имей кетті...
Махамбеттің үй іші шулап қалды.
Махамбет тілге келмей кетті. Бірақ талайға дейін жүрегі дүрсілдеп,
миы шыңылдап, бүкіл өмірі көз алдынан өтіп жатты. Ақырғы сөзі «Әуес» болса, ақырғы ойы «Қайран халқым!» деген екі сөзге сыйды. Жан тәсілім қыларда қанталаған қой көзін кең ашты. Жарық дүниемен қоштасып,
Қараоймен арыздасты. Ұзақ жолдың түйіні қысқа екенін бірінші рет
біліп бара жатты...
Жаңаберген би байлаулы аттарына келе жатты. Түсі өрт сөн- діргендей. Тісі опырылып қалған Ықылас:
- Жақа, боталы түйені сіз жетектеңіз! – деп еді, ашулы би:
- Бүлінгеннен бүлдіргі алма! Менің ісім бітті, - деді.
Ықылас Махамбеттің атын мінгенде би тағы ашу шақырды:
- Е, немене, қолыңдағы бастың құны аз ба?! Жетiмектеріне қалдыр!
- Сұлтанның әмірі осылай, биеке!
Жаңаберген би жым болды. Махамбеттің жүйрік аты қарабеттің
астында кетіп барады.
7-тапсырма. Мәтіннің стилін анықта. Кестені толтыр. Сөзіңді дәлелде.
Снизу слова на которые нужно дать ответ с текста.Текст в самом начале.
1. мақсаты, қолданылатын орны, сипаты, тілдік құралдары.
Ұнағанын ал
Ғалымдар арасында климаттың өзгеру барысы туралы ортақ пікірлер жоқтығына қарамастан, сарапшылардың жалпы пікірі климаттық өзгерістің салдары жағымсыз болуы мүмкін дегенге келіп саяды. Мысалы, 1980 жылдан 2011 жылға дейін Еуроодақ елдерінің экономикасына тигізген тасқынның жалпы шығынын саралаған сарапшылар келген зиянды 90 миллиард еуроға тең деп бағамдады.
Осыған байланысты әлемдік ғылымда зерттеудің басым бағытын қоршаған орта климатына бейімдеуге назар аудару болып отыр. Ең бастысы, бұл басқа салаларға қарағанда, табиғи-климаттық жағдайларға және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуші ауыл шаруашылығына тікелей байланысты.
Климаттық өзгеру
Халықаралық зерттеулер көрсеткіші бойынша, әлемнің кейбір аймақтары, сонымен қоса Орталық Азия, басқаларға қарағанда, климаттық өзгерістерге ұшырауы әбден ықтимал. Оның ішінде, Қазақстанның климатына әсер етіп, онсыз да толыққанды қолдауды қажет етіп отырған ауыл шаруашылығын күнкөріске айналдырған аймақтарға үлкен зиян келтіруі әбден мүмкін. Бұл аймақтардағы өнімнің босқа ысырап болуының 70 пайызы тікелей ауа райымен байланысты Ал, кейбір аймақтарда жағымсыз ауа райы салдарынан алынған өнімнің 50-70%-ға дейіні қолдануға жарамсыз болып қалып отыр.
Дене сымбаты
Қазақ тағамтану академиясының өткізген зерттеулері Қазақстандағы ересек тұрғындардың жартысынан астамы (52,4%) артық дене салмағына немесе семіздікке шалдыққандығын көрсетеді. Толықтық – көптеген аурулардың себебі екендігі анықталған. Сондықтан денсаулықты сақтау үшін дене салмағын бақылауға алу аса маңызды.
Денсаулық Денсаулық - зор байлық деп ата бабаларымыз босқа айтпаған . Денсаулығы бар адам бай адам , денсаулығы жоқ адам - құр адам . Əр бір адам өзінің əрбір қадамымен күн сайын өзінің денсаулығына зиян келтіруде . Мысалы : темекі шегу - бұдан біздің бауырымызға , тістерімізге , денсаулығымызға зиян келеді ; минералды сусындар - coca cola сияқты құрамында зиянды ашытқылары бар соктар асқазанымызға зиян ; ғаламтор - ғаламторда отқан кезде біздің денемізге ультра күлгін сəулелер түседі . Ал біз денсаулығымызды сақтауымыз үшін - таза ауамен тыныс алуымыз керек , көп тамақ жемеуіміз керек , спортпен шынығуымыз керек . Денсаулық баға жнтпес байлық , сен қанша жерден бай болсан да , денсаулықты ақшана сатып ала алмайсын !