Қысқа ғана ғұмырында артына өлшеусіз мұра қалдырған, қазақ әдебиетінде өзіндік қолтаңбасымен дараланған ақын Сұлтанмахмұт Торайғыровтың саналы ғұмыры білім алуға деген ұмтылыспен, талаптанып ізденумен өткен. Елінің келешегі өнер мен білімде деп білген ақынның мақсаты оқу оқып адам болу, туған халқына пайдасын тигізіп, жарық күні болу, надандықпен күресіп, еліне білімнің сәулесін шашу болатын. Сондықтан да ақынның мұндай тақырыптағы өлеңдері өткір, өр рухты болып келеді. Ізденіс, ұмтылыс сарынындағы «Шығамын тірі болсам адам болып» өлеңінде ақынның лирикалық кейіпкері жалынды сөздерімен өжет мінез көрсетеді. Бұл өлеңдегі лирикалық кейіпкер – ақынның өзі. Өлеңде адам болу, толыққанды азамат болу мақсатын, ақындық ұстанымын танытады. Танытып қана қоймай, өзіне-өзі серт береді. Надандықпен ая күреске түсіп, жарығы көмескі жұлдыз емес, сәулелі толған айдай болу мақсатын білдіреді. Бұл оның өміріндегі басты мақсаты болатын. Ал оның кілті – білімде деп ұғатын ақын, осы сертте орындамай, «елдің бетін көрмен» деп өзіне қатал үкім де шығарады.
Қысқа ғана ғұмырында артына өлшеусіз мұра қалдырған, қазақ әдебиетінде өзіндік қолтаңбасымен дараланған ақын Сұлтанмахмұт Торайғыровтың саналы ғұмыры білім алуға деген ұмтылыспен, талаптанып ізденумен өткен. Елінің келешегі өнер мен білімде деп білген ақынның мақсаты оқу оқып адам болу, туған халқына пайдасын тигізіп, жарық күні болу, надандықпен күресіп, еліне білімнің сәулесін шашу болатын. Сондықтан да ақынның мұндай тақырыптағы өлеңдері өткір, өр рухты болып келеді. Ізденіс, ұмтылыс сарынындағы «Шығамын тірі болсам адам болып» өлеңінде ақынның лирикалық кейіпкері жалынды сөздерімен өжет мінез көрсетеді. Бұл өлеңдегі лирикалық кейіпкер – ақынның өзі. Өлеңде адам болу, толыққанды азамат болу мақсатын, ақындық ұстанымын танытады. Танытып қана қоймай, өзіне-өзі серт береді. Надандықпен ая күреске түсіп, жарығы көмескі жұлдыз емес, сәулелі толған айдай болу мақсатын білдіреді. Бұл оның өміріндегі басты мақсаты болатын. Ал оның кілті – білімде деп ұғатын ақын, осы сертте орындамай, «елдің бетін көрмен» деп өзіне қатал үкім де шығарады.
Объяснение:
Басқадан артың көруші, көкеміз Қайыпбек, қалай аман-есен жүрсің бе? Фашистерді шетінен
қырып жатырсыңдар ма? Сенің солай болуыңа бұл жақтан апам - Төржан, сонан соң біз
Сауыт екеуміз тілентеспіз. Көне, хатыңды алдық. Көке, хатты неге жиі жазбайсың? Апам тәуір
болып келе жатыр. Айтпаңшы, мен бүгін сағаның түбіндегі көтермені қайта соқтым. Ертең
тарының бірінші суын беріп боламын.
Сауыт та аман-сау жүр. Бетімен ойнап кетпейді. Апам екеуімізге шай қойып, көне істеп
береді. Күбіні де өзі пісіре беретін болды.
Көке, өздеріңнің жағдайларың қалай? Фашистерді біраз қырған шығарсыңдар. … Айтпақшы,
Саянның ағасы - Жанарбекті жау өлтіріп кетіпті ғой. Көке… Қалайша байқамай қалдыңдар, а?!
Көке Саянның өзі: «жақында соғысқа барамын», - деп жүр. Жібермесе - қашып кетемін,
әйтеуір, кетемін дейді. Ол бар ғой, көке… Ол барады. Сонан соң немістерге көресіні көрсетеді. Ол
бар ғой, ол жеңіп келеді.
Көне, біз сені әбден сағындың, Қалайда аман-есен келші! Көке, мен хат жазып отырғанда
мына Сауыттың сушашып жібергенін қарашы!
Нәне, ертеңнен бастап жұмысқа сенің кетпеніңді алып шығамын.
Қош бол, көке! Мен, Сауыт және адам.
(Т. Нұрмағамбетов «Он төрт жасар жігіт» повесінен)