Мәдени өсімдіктер [1](plantae cultae) – адамдар өздерінің әр түрлі қажеттілігін (азықтық, талшықты, дәрілік, бояғыш, эфир майы, мал-азықтық, т.б.) қанағаттандыру мақсатында өсіретін өсімдіктер. Мәдени өсімдіктердің пайда болуы адамзат мәдениетінің қалыптасуымен тығыз байланысты. Қытай мен Жапониядан күріш,қонақ тары, қытай капустасы, бұршақ түрлері, құрма, апельсин, мандарин, шай, т.б. өсімдік түрлері; Индонезия менҮндіқытайдан нан ағашы, манго, лимон, банан, қант пальмасы, эвкалипт, темекі,мақта; Австралиядан қант қамысы, қияр,кенеп, кокос пальмасы, күріштің 2 түрі, қара бұрыш; Орталық Үндістаннан қара бидайдың 2 түрі, бұршақтың 5 түрі, зығыр, мақсары,қарбыз, сәбіз, алма, алмұрт, өрік, шие, бадан, жеміс ағашы; Орта Азиядан бидай, қара бидай, арпа, сұлы, бұршақ, жоңышқа, қант қызылшасы, алма, жүзім, анар; Алдыңғы Азиядан зәйтүн, лавр, жеміс ағашы, т.б.;Африкадан мақтаның 4 түрі, қарбыз, кофе;Америкадан жүгері, картоп, қызанақ,асқабақтың бірнеше түрі, какао, арахис,топинамбур, т.б. мәдени өсімдіктер таралған. Адамзат үшін мәдени өсімдіктердің маңызы зор. Бау-бақшадағы, егін алқабындағы өсіп тұрған өсімдіктер азық-түліктің, дәрі-дәрмектің, мал азығының негізгі көзі болып табылады. Қазақстанда мәдени өсімдіктердің түрі көп және олар әр түрлі. Олар – бидай, сұлы, жүгері, күріш, тары, арпа, түйебұршақ, соя, асбұршақ, жержаңғақ, жасымық, картоп,күнбағыс, мақта, қызылша, қарбыз, таңқурай, жүзім, т.б. Мәдени өсімдіктердің жаңа сорттарын шығарумен селекционер ғалымдар айналысады.[2]
Адамға екі нәрсе тірек тегі. Бірі – тіл, бірі ділің жүректегі»- де Баласағұн дәл тауып айтқандай . Ана тілі біз үшін ана сүтімен тең. Анасын құрмет тұтқан адам ғана ана тілін сүйе алады деп ойлаймын. Қазақтан жаралған әр перзент санасымен, жүрегімен тілді мойындап сүю керек. Әр ұлттың кемел келешегі тілінің дамуы. Қазіргі кезде дамып жатқан тіліміз басқа ұлт тілдерінің көлеңкесінде қалып қоймаса екен деп тілейміз. Ана тіліміз арқылы ғана біз Отанымызды ,халқымызды ,тарихымызды басқа ұлт өкілдеріне таныта аламыз. Тіл халықпен бірге өмір сүріп дамиды, себебі әр ұлттың тілі-оның бақыты, тірегі. Әрине заман талабына сай әр азамат бірнеше ұлттың тілін білу керек ,бірақ үйренем деп жүріп , өз ана тілін ұмытып кетуден сақтану керек
