Казак тили созине дыбыстык талдау жасау

Еркетай сайты ең алдымен балалар мен ата-аналарға және балабақша тәрбиешілері мен бастауыш сынып ұстаздарына керекті мақалалар берілген. Сайтта мақалалар қазақ және орыс тілдерінде жарияланады.Еркетай сайтында сіздер ана мен бала денсаулығына қатысты әр түрлі керекті ақпараттар таба аласыздар. Сайтта сіздер қазақ халық ертегілері мен мақал-мәтелдерін,нақыл сөздерін, балаларға арналған тақпақтар мен балаларға арналған өлеңдер оқып, балалар әндерінің минусовкаларын көшіріп,балабақшада ойналатын балаларға арналған ойындар туралы және дебалалар туралы қызықты ақпараттар оқып, мультфильмдер көріп, балаларға арналған көрнекіліктерге тапсырыс беруіңізге болады. Мұнымен қоса сайтта бастауыш сынып ұстаздары және балабақша тәрбиешілері сабақ жоспарларын немесе ашық сабақтары мен сценарийлерін жариялап тегін сертификат алуына болады. Сондай ақ сіздер осы сайттың тақырыбына сәйкес өз мақалаларыңызды сайтта жариялай аласыздар.Көріңіздер, оқыңыздар сайттың кемшілік тұстарымен ой пікірлеріңіз болса ұсыныс пікірлеріңізбен, сындарыңызды аямаңыздар.Бізге сіздердің барлық ой пікірлеріңіз маңызды.

Дыбыстық талдау.

Дыбыстық (фонетикалық талдау) - сөздерді дыбыс, буын түрлеріне қарай талдау.

1. Дауысты дыбыстарға арналған фонетикалық талдаудың үлгісі:

а - жуан, ашық, езулік дауысты;

ә - жіңішке, ашық, езулік дауысты;

о – жуан, ашық, еріндік дауысты;

ө - жіңішке, ашық, еріндік дауысты;

е - жіңішке, ашық, езулік дауысты;

ұ – жуан, қысаң, еріндік дауысты;

ү - жіңішке, қысаң, еріндік дауысты;

ы - жуан, қысаң, езулік дауысты;

і - жіңішке, қысаң, езулік дауысты;

у - жуан, қысаң, еріндік дауысты;

и - жіңішке, қысаң, езулік дауысты;

э – ашық, езулік дауысты; (орыс тілінен енген сөздерде ғана кездеседі).

2. Дауыссыз дыбыстарға арналған фонетикалық талдаудың үлгісі:

б – ұяң дауыссыз;

в - ұяң дауыссыз;

ғ - ұяң дауыссыз;

д - ұяң дауыссыз;

ж - ұяң дауыссыз;

з - ұяң дауыссыз;

й – үнді дауыссыз;

к – қатаң  дауыссыз;

л – үнді дауыссыз;

м - үнді дауыссыз;

н - үнді дауыссыз;

ң - үнді дауыссыз;

п - қатаң  дауыссыз;

р - үнді дауыссыз;

с - қатаң  дауыссыз;

т - қатаң  дауыссыз;

у - үнді дауыссыз;

ф - қатаң  дауыссыз;

х - қатаң  дауыссыз;

ц - қатаң  дауыссыз;

ш - қатаң  дауыссыз;

щ - қатаң  дауыссыз (орыс тілінен енген сөздерде  кездеседі, бірді – екілі қазақ сөздерінде ұшырайды. Ащы, тұщы)

Мысалы, "шығарма" сөзіне фонетикалық талдау жасап көрейік:

Ең алдымен дауысты дыбыстарды тауып, астын бір сызады, содан кейін дауыссыздарын тауып, астын екі сызу керек. Осыдан соң оларды бір дыбыс екі қайталанбайтын етіп, жеке – жеке тізіп жазамыз:  

шығарма:  шы – ашық буын,   ғар – бітеу буын,  ма - ашық буын.

ш –  қатаң  дауыссыз;

ы – жуан, қысаң, езулік дауысты;

ғ – ұяң дауыссыз;

а – жуан, ашық, езулік дауысты;

р – үнді дауыссыз;

м – үнді дауыссыз;

а – жуан, ашық, езулік дауысты;

7 әріп,  7 дыбыс бар.

Объяснение: