Сыйластық дегеніміз – басқа адамдарға құметпен қарау, түсінушілік таныту. Бұл орайда есіме «Сыйласқанның құлы бол» мақалы түседі. Қазақ халқы тіпті танымайтын адамды үйіне қонақ қылып, төрге шығарып, сыйлаған. Жалпы адамдар арасында түрлі қарым – қатынаста сыйластық орнайды: достар арасында, туысқандар арасында, құрмет қылуға лайықты адамдар арасында. Қазақ қоғамындағы сыйластықтың бір мысалы ретінде жеңге мен өзінен кіші қайындары мен қайынсіңілдерінің қарым – қатынасын келтіруге болады. «Қызы бар үйдің жеңгесі сүйкімді» деп айтылғандай, әсіресе қайынсіңілсінің тәрбиесінде ерекше орын алатын, сырласатын осы жеңге болған. Жақсы жеңге кенжелерді атын атамай, оларды еркелетіп қайындарына «төре бала», «ерке бала», «төрем», «еркем», «кенже бала», «мырза жігіт», «төре жігіт», «мырзатай», ал қайынсіңілдеріне «шырайлым», «кекілдім», «арайлым», «сырғалым», «шашбаулым», «күлімкөз», «шашбаулым», «еркем», «ерке қыз» деп ат қояды. Менің жеңгем мені еркелетіп «Сырғалым» деп атайды.
Бұл дәстүр бүгінгі күні де жалғасын тауып келеді. Бұл сыйластық пен құрметтің ерекше белгісі. Ер адамдар ақсақалдар мен өзінен үлкенді «ата», «әке», «ереке», «жәке» деп құрмет көрсету осы дәстүрден туындаған. Осы бір әдет — ғұрыптан жасы үлкен адамды сыйлаудың озық мәдениетін көруге болады.
Сондықтан отбасы тәрбие бастауы болғандықтан, әрбір отбасы бала тәрбиесіне ерекше мән беріп, жас ұрпақтың бойында тек жағымды қасиеттер қалыптастыра білсе екен дегім келеді.
1)"Қырық мысал"еңбегі 1909 жылы Санкт-Петербургте жарық көрді.
Енген өлеңдері:
__
1)Қарға мен түлкі.
2)Қартайған арыстан
3)Қарашекпен қой.
4)Қайыршы мен Қыдыр
5)Шымшық пен көгершін.
6)Шал мен жұмыскер.
7)Шал мен ажал
8)Сары шымшық
9)Үлес
10)Малшы мен маса
11)Маймыл мен көзілдірік
12)Маймыл
13)Кісі мен көлеңке
14)Кісі мен аю
15)Иттің достығы
16)Жүргіншілер мен иттер
17)Жас ағаш
18)Жарлы бай
19)Еменнің түбіндегі шошқа
20)Емен мен қамыс
21)Екі шыбын
22)Екі бөшке
23)Егіннің бастары
24)Бұлбұл мен есек
25)Аңдарға келген індет
26)Аққу, шортан һәм шаян
27)Ат пен есек
28)Ала қойлар
29)Арыстан, киік һәм түлкі
30)Айна мен маймыл
және т. б
2)"Маса" кітабы:1911 жылы Орынборда жарық көрді, бұл кітапта надандық, қараңғылық секілді кемшіліктер сыналды. Негізгі идеясы:саяси бағыт, қазақ халқын орыс отарға қарсы ояту, халықты рухани көтерілуге, оқуға, білімге, ел қылуға және еңбекке үндейді.
Отбасындағы сыйластық.
Дәстүрлі қазақ қоғамында сыйластықтың маңызы зор.
Сыйластық дегеніміз – басқа адамдарға құметпен қарау, түсінушілік таныту. Бұл орайда есіме «Сыйласқанның құлы бол» мақалы түседі. Қазақ халқы тіпті танымайтын адамды үйіне қонақ қылып, төрге шығарып, сыйлаған. Жалпы адамдар арасында түрлі қарым – қатынаста сыйластық орнайды: достар арасында, туысқандар арасында, құрмет қылуға лайықты адамдар арасында. Қазақ қоғамындағы сыйластықтың бір мысалы ретінде жеңге мен өзінен кіші қайындары мен қайынсіңілдерінің қарым – қатынасын келтіруге болады. «Қызы бар үйдің жеңгесі сүйкімді» деп айтылғандай, әсіресе қайынсіңілсінің тәрбиесінде ерекше орын алатын, сырласатын осы жеңге болған. Жақсы жеңге кенжелерді атын атамай, оларды еркелетіп қайындарына «төре бала», «ерке бала», «төрем», «еркем», «кенже бала», «мырза жігіт», «төре жігіт», «мырзатай», ал қайынсіңілдеріне «шырайлым», «кекілдім», «арайлым», «сырғалым», «шашбаулым», «күлімкөз», «шашбаулым», «еркем», «ерке қыз» деп ат қояды. Менің жеңгем мені еркелетіп «Сырғалым» деп атайды.
Бұл дәстүр бүгінгі күні де жалғасын тауып келеді. Бұл сыйластық пен құрметтің ерекше белгісі. Ер адамдар ақсақалдар мен өзінен үлкенді «ата», «әке», «ереке», «жәке» деп құрмет көрсету осы дәстүрден туындаған. Осы бір әдет — ғұрыптан жасы үлкен адамды сыйлаудың озық мәдениетін көруге болады.
Сондықтан отбасы тәрбие бастауы болғандықтан, әрбір отбасы бала тәрбиесіне ерекше мән беріп, жас ұрпақтың бойында тек жағымды қасиеттер қалыптастыра білсе екен дегім келеді.
Жауаптары:
1)"Қырық мысал"еңбегі 1909 жылы Санкт-Петербургте жарық көрді.
Енген өлеңдері:
__
1)Қарға мен түлкі.
2)Қартайған арыстан
3)Қарашекпен қой.
4)Қайыршы мен Қыдыр
5)Шымшық пен көгершін.
6)Шал мен жұмыскер.
7)Шал мен ажал
8)Сары шымшық
9)Үлес
10)Малшы мен маса
11)Маймыл мен көзілдірік
12)Маймыл
13)Кісі мен көлеңке
14)Кісі мен аю
15)Иттің достығы
16)Жүргіншілер мен иттер
17)Жас ағаш
18)Жарлы бай
19)Еменнің түбіндегі шошқа
20)Емен мен қамыс
21)Екі шыбын
22)Екі бөшке
23)Егіннің бастары
24)Бұлбұл мен есек
25)Аңдарға келген індет
26)Аққу, шортан һәм шаян
27)Ат пен есек
28)Ала қойлар
29)Арыстан, киік һәм түлкі
30)Айна мен маймыл
және т. б
2)"Маса" кітабы:1911 жылы Орынборда жарық көрді, бұл кітапта надандық, қараңғылық секілді кемшіліктер сыналды. Негізгі идеясы:саяси бағыт, қазақ халқын орыс отарға қарсы ояту, халықты рухани көтерілуге, оқуға, білімге, ел қылуға және еңбекке үндейді.