Ключевые слова в стихе абая "жаз" жаздыгүн шілде болғанда, көгорай шалғын, бәйшешек ұзарып өсіп толғанда, күркіреп жатқан өзенге көшіп ауыл қонғанда. шұрқырап жатқан жылқының шалғыннан жоны қылтылдап, ат, айғырлар, биелер бүйірі шығып, ыңқылдап, суда тұрып шыбындап, құйрығымен шылпылдап, арасында құлын-тай айнала шауып бұлтылдап, жоғары-төмен үйрек, қаз ұшып тұрса сымпылдап. қыз-келіншек үй тігер, бұрала басып былқылдап, ақ білегін сыбанып, әзілдесіп сыңқылдап. сабадан қымыз құйдырып, ортасына қойдырып жасы үлкендер бір бөлек әзілдесіп сылқылдап. көлеңке қылып басына, кілем төсеп астына, салтанатты байлардың самаурыны бұрқылдап. мылтық атқан, құс салған. жас бір бөлек су жағалап қутыңдап.
Романның басты батыры -, қазақ жазба әдебиеттің бастаушысы, ағартушы Абай Құнанбаев шынайы тарихи бет, ұлы ақын. ара романда жай- панорама толық драматизм және қайшылық халықтың өмірінің, тұрмыс және XIX ғасырдың адақтың кочевых және отырықшы степняков табиғат, в толық күш көрсетілген кеңдік және қазақ халық вольнолюбивой жан көрік, туралы алды ол арман, ол үміт және чаяния, ол біртүрлі рухани уклад, ұлттық мінез.
Жыл мезгілдері.
Жылдың төрт мезгілі бар: қыс, көктем, жаз және күз. Қыста қатты аяз, жазда ыстық, күзде қоңыр салқын күндер жиі болады. көктемде күн жылынады. Жазда желсіз, аспан көбінесе бұлтсыз ашық болады. Жаңбыр онша көп жаумайды. Жазда күн ұзақ, түн қысқа болады. жаз айында адамдар ерте тұрып, кеш жатады. Жаздан кейін қоңыр салқын күз де келіп жетеді. Бұл кезде енді күн қысқа, түн ұзақ болады. қарңғылық ерте түседі. Аспанда қара бұлт қаптап, жауын да жиі-жиі жауады. Күз айлары – жыл мезгілдерінің ең молшылық айлары. Күзде адамдар қысқа әзірлік жасайды. Осындай кезде қыс та келіп қалады. Бұл кезде дала, орман, үйлер ақ қар жамылады. өзендер мен көлдердің бетін көгілдір мұз жабады. Қыс – жыл мезгілдерінің ең суық айлары. Қыстан кейін көптен күткен көктем де келеді. Бұл кезде күн жылына бастайды. Түн қысқарып, күн ұзарады. Күннің көзі жарқырайды. Кейде жылы жаңбыр жауып, оңтүстіктен жылы жел еседі. Енді көктем жазға өз орнын береді.