Әке мен бала Бір а ертіп, егіннен жаяу келе жатса, жолда аттың ескі тағасын көріп, баласына: — Балам, анау тағаны, ала жүр! — дейді. Бала әкесіне: — Әке, сынып қалған ескі таға ғой, пайдасы жоқ, не қыламыз оны, — дейді. Әкесі үндемейді. Тағаны өзі иіліп жерден алады да, жүре береді. Олар қалаға жақындайды. Қаланың шетінде темірші ұсталар бар екен, әкесі жолда тапқан ескі тағаны сол ұсталарға үш тиынға сатады. Одан біраз жер өткен соң, саудагерлерден үш тиынға шие сатып алады. Әкесі шиені орамалына түйіп, шетінен өзі бір-бірден жеп, баласына қарамай, жүре береді. Біраз жер өткен соң, әкесінің қолынан бір шие жерге түседі. Соңынан ілесіп келе жатқан бала жерге түскен шиені жерден алып, аузына салады. Біраздан соң әкесінің қолынан тағы бір шие түсіп кетеді. Содан кейін тағы бір шие жерге түседі. Сонымен бала әржерде әкесінің қолынан түскен шиені он рет иіліп, жерден алып жейді. Ең соңында әкесі тұрып: — Көрдің бе, тағаны жарамсыз деп жерден бір ғана иіліп көтеріп алуға ерініп едің, енді сол тағаға алған шиенің жерге түскенін аламын деп бір еңкеюдің орнына он еңкейдің. Бұдан былай есіңде болсын: аз жұмысты қиынсынсаң — к мысқа тап боласың, азға қанағат ете алмасаң — көптен де құр қаласың, — дейді. Бала ұялып, әкесінің сөзін түсініп, өмір бойы ұмытпапты.
1.Есімдік сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр. Батырлар есімі ешқашан ұмытылмайды.
С) пысықтауыш.
2. Болымсыздық есімдігін табыңыз.
А) дәнеме.
3. Толықтауыш қызметін атқарып тұрған есімдікті көрсетіңіз Ол бізбен үнемі ақылдасады, кеңеседі.
В) бізбен.
4. Қате тәуелденген есімдікті табыңыз,
Е) біздің олымыз.
5. Дұрыс септелген есімдікті табыңыз.
Д) бұдан.
6. Есімдіктің неше түрі бар?
А) 7.
7. Сілтеу есімдігін көрсетіңіз?
А)анау.
8. Сөйлемде есімдіктің қай түрі кездеседі? Бүкіл сынып оқушылары кешкі сағат беске жиналды.
С) жалпылық.
9. Септеліп тұрған есімдікті көрсетіңіз.
С) маған.
10. Төрт түрлі жалғау жалғанған өздік есімдігін табыңыз.
Е) өздерімізденсің.
11.Шығыс септігінде тұрған есімдікті көрсет.
Д) сендерден.
12. Өздік есімдікті тіркесті көрсетіңіз.
В) өзің кел.
13. Көп мағыналы сөзді белгілеңіз.
Е) ер.
14. Тура мағыналы тіркесті белгіле.
С) ыстық сүт.
15. сілтеу есімдігінің үшінші жағында тұрған сөзді көрсет.
Е) осылармен.
16. Мына сөйлемде есімдіктің қай түрі кездеседі? Ол ешқашан жаман баға алған емес.
А) болымсыздық.
17. Есімдік сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр? «Сіз» деген - әдеп, «біз» деген – көмек.
А) бастауыш.
18. Жазылуы дұрыс есімдіктер қатарын көрсетіңіз.
С) әркім, ешқайда.
19. Есімдік сөйлемде қандай жағдайда анықтауыш болады?
В) сын есім, сан есім орнына қолданылса.
20. «Бұлармен» қай есімдік түріне жатады?
В) сілтеу.
21. Күрделі есімдіктер қатарын табыңыз.
Е) әркім, қайсыбір.
22. Жалпылау есімдігі қатысқан сөйлемді табыңыз.
А) бүкіл.
23. Қандай есімдік қатысқан сөйлем? Олар сабаққа дайындалып отыр.
С) жіктік.
24. Ілік септігі тұлғасындағы сұрау есімдігін табыңыз.
Д) нешеуінің?
25. Асты сызылған есімдік сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр? Сендер нешеусіңдер?
А) бастауыш.
Бір а ертіп, егіннен жаяу келе жатса, жолда аттың ескі тағасын көріп, баласына:
— Балам, анау тағаны, ала жүр! — дейді. Бала әкесіне:
— Әке, сынып қалған ескі таға ғой, пайдасы жоқ, не қыламыз оны, — дейді. Әкесі үндемейді. Тағаны өзі иіліп жерден алады да, жүре береді.
Олар қалаға жақындайды. Қаланың шетінде темірші ұсталар бар екен, әкесі жолда тапқан ескі тағаны сол ұсталарға үш тиынға сатады.
Одан біраз жер өткен соң, саудагерлерден үш тиынға шие сатып алады. Әкесі шиені орамалына түйіп, шетінен өзі бір-бірден жеп, баласына қарамай, жүре береді. Біраз жер өткен соң, әкесінің қолынан бір шие жерге түседі. Соңынан ілесіп келе жатқан бала жерге түскен шиені жерден алып, аузына салады. Біраздан соң әкесінің қолынан тағы бір шие түсіп кетеді. Содан кейін тағы бір шие жерге түседі. Сонымен бала әржерде әкесінің қолынан түскен шиені он рет иіліп, жерден алып жейді. Ең соңында әкесі тұрып:
— Көрдің бе, тағаны жарамсыз деп жерден бір ғана иіліп көтеріп алуға ерініп едің, енді сол тағаға алған шиенің жерге түскенін аламын деп бір еңкеюдің орнына он еңкейдің. Бұдан былай есіңде болсын: аз жұмысты қиынсынсаң — к мысқа тап боласың, азға қанағат ете алмасаң — көптен де құр қаласың, — дейді.
Бала ұялып, әкесінің сөзін түсініп, өмір бойы ұмытпапты.