Кто может решить по быстрому на казахском
1941-1945 жылдары болған Кеңес Одағы мен фашистік Германия
арасындағы соғыста талай жан қыршынынан қиылды.
Міне, осы соғыста ерен ерлігімен көзге түсіп, мерт болғаннан кейін
Кеңес Одағы батыры атанған қаршадай қазақ қызы Әлия
Молдағұлова 1924 жылы Ақтөбе облысының Қобда ауданында
дүниеге келген. 1943 жылдың қарашасында Әлия Холм түбінде
немістерден «тіл» алу мақсатында жүргізілген барлау соғысына
қатысқан. Қаңтардың қақаған аязында қырғын шайқаста 19 жастағы
өрімдей қыз жаңбырша жауған оқтың астында сиреп сиреп қалған
қаруластарын 6 рет шайқасқа өзі бастап шыққан. 1944 жылы 14
қаңтарда Новосокольники ауданына қарасты Казачиха деревнясын
азат етуде Әлия Молдағұлова ғасырларға жалғасқан аңыз қалдырды.
Ерен ерлігімен тарих беттеріне есімі алтын әріппен өрілген
тағы бір қазақ қызы – Мәншүк Мәметова. Ол 1922 жылы Орал
облысы ,Орда ауданы. Жасқұс ауылында дүниеге келген.
Соғыс басталғанда ол медицина институтында оқып жүреді.
1942 жылы өзі сұранып майданға кетіп, 21-атқыштар дивизиясында
болады. Әскери өмірге Мәншүк тез үйреніп, пулемет атуға
машықтанады. Қарудың тілін жетік меңгерген Мәншүк 21-
гвардиялық атқыштар дивизиясының «ең жақсы пулемет атқышы»
атағына да ие болады. Невель қаласын қорғау кезінде Мәншүк
ақырғы оғы таусылғанша жауды жер жастандырып, ерлікпен қаза
табады.
1-тапсырма. Мәтін мазмұнына сай мақалды белгілеңіз. [1]
A. Батырға оқ дарымайды, батылға жау жоламайды.
B. Ерлік білектен емес, жүректен
C. Ер салмағын ел көтереді, ел салмағын жер көтереді.
2-тапсырма
Төмендегі тұжырымдарды мәтін мазмұны бойынша қойыңыз [2]
Тұжырымдар Реті
Мәншүк Невель қаласын қорғауда қаза табады.
Өрімдей жас қыз қаруластарын шайқасқа өзі бастап шығады.
Мәншүк 1942 жылы майданға аттанып, атқыштар дивизиясында
пулемет атуға машықтанады.
Әлия Холм түбінде барлау жұмыстарына қатысқан.
Отанға, сол Отанның жүрегі — Москваға, қатерлі, қатал жау суық қолын созған кезде, сіздің атыңыз қараңғы түнде тұнық аспанға атылған жай оғындай жарқ ете қалды. Майдандағы әскерлерге нұрын шашты.
Ол — мың басы. Мың қолды бастаған отыз бір жастағы Момышұлы — Намысұлы боп шыға келді. Отанның әрбір адым жері үшін табан тіреп, қайсарланып, өжеттеніп тұрып алды. Қоршаудың өзін ерлікпен, өжеттікпен қаймықпай бұзып өтті.
Сол шақта астананы қорғаған мыңдар мен миллиондар арасынан «Момышұлының батальоны» өзгеше аталды, ерекше көзге түсті.
Оны генерал И.В.Панфилов мақтады. Газеттер жазып жатты. Ер еліне еткен еңбегін ерекшелігім демей, еліріп мақтан етпей, сол бір табиғи қалыпта қала білді. Мұнда ерлікке тән азаматтық көрінді. Сөйтіп, Бауыржан бастаған батальон Москва түбіндегі шайқаста асқан ерлік көрсетті. (113 сөз)
Аққу құсы әдемі құс болғандықтан, жалпы ақ түсті болып келеді - сұлулыққа теңеген. Қазақтың әдемі қыздарын аққуға теңеген.
Құстардың ішінен жұптасып өмір сүретін бірден-бір құс.
Егер Жұбынан айырылып қалса, не біреуі қаза болса, екіншісі адамша қайғырып,ауырып өлуге барған. Осы жағдайдан кейін екінші аққуға қосылмайтын болған.
Осыдан қазақ халқы "Аққуды атуға болмайды", "Махаббаттарың айдында жүзген қос аққудай болсын" -деген дана сөздер қалдырған.
Аққулар (лат. Cygnus) — қазтәрізділер отряды, үйрек тұқымдасының жеке туысына жататын өте сымбатты құстар. Қазақстанда аққудың (Cugnus) үш түрі: сұңқылдақ аққу, сыбырлақ аққу, кіші аққу кездеседі. Мойны мен денесінің ұзындығы тең әрі иіліп келген. Денесі созылыңқы, басы онша үлкен емес, тұмсығы тік әрі жалпақтау келеді. Қысқа сирағы денесінің арт жағында орналасқан. Қауырсыны тығыз әрі үлпілдек мамықты шымқай ақ түсті (тек Австралия мен Тасманияда кездесетін бір түрі ғана шымқай қара). Салмағы 5 – 10 кг, ең ірісі 13 кг-ға жетеді. Қанатының ұзындығы 150 – 180 см. Тіршілігінің көп уақытын суда өткізеді, жақсы жүзеді, бірақ сүңги алмайды, құрлыққа сирек шығады. Аққу – жұп құрып тіршілік етеді. Ұясына (су жағалауындағы өсімдіктердің арасындағы) 3 – 7-ге дейін жұмыртқа салады, оны көбіне аналығы басады. 29 – 40 күнде ширақ балапандар шығады, оларға жұптасып қамқорлық жасайды. Жылына бір рет түлейді. Ересектері су өсімдіктерімен, кейде судағы омыртқасыз жәндіктермен, ал балапандары су жәндіктерімен қоректенеді. Аққу – жыл құсы. Қыс жылы кезде аққудың біраз тобы Каспий теңізінің солтүстік-шығыс жағалауында – Ақтау қаласының маңында қыстап шығады.[1]