КТО ТАМУ РЕСПЕКТ ПОМАГИТЕ ЧРЧН 9. Ауыспалы мағынада қолданылған сөзді көрсетіңіз.
Ниетің қисық болса, ағайынға өкпелеме.
A) Ниетің.
B) Қисық.
C) Болса.
D) Ағайынға.
10. Ауыспалы мағынада тұрған сөзді көрсетіңіз.
Бұлақтың көзін ашу – игі іс.
A) Бұлақтың.
B) Көзін.
C) Ашу.
D) Игі.
11. Омоним бола алатын сөздерді көрсетіңіз.
A) Гүлнәр мектепке барды.
B) Ол ақылды бала.
C) Айт болды.
D) Уақытты бағала.
12. Омоним бола алатын сөздерді көрсетіңіз.
A) Шапан, келін.
B) Алты, жеті.
C) Арықтан суару.
D) Кел, оқып отыр.
13. Көп мағынаға ие болатын сөзді табыңыз
Ол пышақтың жүзін қайрап әкелді.
3 из 5
А) ол
В) пышақтың
С) жүзін
Д) қайрап
14. Көп мағыналы сөздердің омонимн айырмашылығы қандай?
А) Бір сөз табынан болып, мағына жағынан ұқсас болады.
В) Бір сөйлем мүшесінің қызметін атқарады.
С) Әр қайсысы әр сөз табынан болады.
Д) Дыбысталуында өзгешелік болады.
15. Лексика нені зерттейді?
А) сөйлем мүшелерін
В) сөз құрамын
С) сөз тіркесін
Д) сөз мағынасын
16. Омоним дегеніміз не?
А) Тұлғасы әр түрлі, мағыналары бір-біріне жақын сөздер
В) Жазылуы, дыбысталуы бір, бірақ мағынасы бір-бірінен алшақ.
С) Сөзге грамматикалық мағына үстейтін,сөз бен сөзді байланыстыратын.
Д) Бір-біріне қарама –қарсы мағынада айтылатын сөздер
17. Зат есімдерден болған омонимдерді тап
А) амандасу, тез, жылдам
В) салмақты, сабырлы, тез
С) өң, түр, түс, келбет, пішін
Д) амандасу, сәлемдесу, еселдесу
18. Омоним болатын сөз қайсы?
А) тәрбие
В) кемпір
4 из 5
С) мін
Д) неге?
19. Омоним сөз қатысқан сөйлемді табыңыз
А) Сүтсіз сиыр сүзеген
В) Атты адам аңды атты
С) Азғын бұзау – жүдеу бұзау
Д) Мал баққанға бітеді
20. Омоним бола алмайтын сөзді тап.
А) Енші
В) Кітап
С) Жарық
Д) Жай
1 В.В. Радлов— D) «Қазақ сөзінің мағынасы тәуелсіз, ерікті адамдар» деген пікірі қазақ халқының еркін өмір сүріп , көшпелі өмір салтын ұстанатындығын көрсетеді. (Қазақ халқының тәуелсіздігі туралы)
2 Ш.Ш.Уалиханов— A) «қазақ күшті, мықты, шабытты дегенді білдіреді» деген пікірінде қазақ халқының әскери өнері туралы, жауынгер халық екендігін көрсетеді. (Қазақтардың жануынгер халық екені туралы)
3 Ш.Құдайбердіұлы— G) «қазақ өз алдына ел болып жүрген халық» деген пікірінде егемен тәуелсіз өмір сүруі, жеке мемлекет құруын айтады. (Қазақ халқының тәуелсіздігі)
4 Б.Кәрібаев— B) Пікірінше қазақ – түркi сөзi. Бастапқыда ол ерiктi, еркiн деген бостандықты бағалайтын, ешкімге бас имеген халық екендігін көрсетеді.себебі: бостандығы, өмір сүру салты. Қазақ халқының бостандықты бағалайтын, ешкімге бас имеген халық екендігін көрсетеді. (Қазақ сөзінің мағынасы)
Бүгінгі қазақ киносында актерлердің арасынан өнеріне көңілім толатын, ойнаған рөлдерін, сомдаған кейіпкерлерін керемет ойнап шығатын Берік Айтжанов туралы сөз қозғасам. Қызылорда өңірінің тумасы Берік Айтжанов 1979 жылы 11 наурызда дүниеге келген. 3 жасында өнер ордасы Алматыға көшіп, балалық шағы мен жастық шағын оңтүстік астананың Іле ауданында өткізеді. Әкесі агроном, анасы бала-бақша қызметкері болған. Ата-анасының «жүз қайнаса да, сорпасы қосылмайтын» шығармашылыққа қатысы жоқ баланың актер болуы қызықты тарихқа байлаулы. Салмақ жетіспеушілігіне байланысты әскерге қабылданбаған болашақ актер көптеген мамандықтардың дәмін татып, сынап көрген. Алайда, жүрегіне жақын мамандықты таппаған соң, уақытша мейрамханада бармен болып қызмет атқарып жүрген. Мейрамханада сән агенттігінің өкілі Беріктің киноға сай сұлбасын көріп, кастингтен өтуге шақырады. Түсірілген суреттер киногерлердің қолдарына тиіп, Сатыбалды Нарымбетовтың «Қыз жылаған» фильмінің кастингісіне қатысады, бірақ жолы болмай фильмнен шет қалады. Осы алғашқы сәтсіздіктен кейін Берікті кино әлемі қызықтырып, Т.Жүргенов атындағы өнер академиясына түсуге бел буады. Осылай өнер саласына бағын байлап, болашаққа нық қадамдармен аяқ басады. Алғашқы кинодағы дебюты әйгілі «Біржан Салдың» режиссері Рымбек Әлпиевтің «Қасқыр уақыты» атты фильмінде Қалтай рөлін сомдаумен басталады. Бұл фильмде Берік Ақан байдың күңі рөлін сомдайды. Бұдан кейін актер өз шеберлігін Сламбек Тәуекелдің «Махамбет» фильмінде атақты батыр Махамбеттің рөлін сомдайды. Фильмде озбырлық пен отаршылдықты, әлеуметтік ортадағы әділетсіздік пен тұлғалар қайшылықтарын, олардың бітіспес бұралаң жолдарын суреттеп қана қоймай, Махамбет батырдың Айғаным сұлу арасындағы ғашықтық сезімдерін көрсетеді. Шығыс жекпе-жегімен айналысатын қазақ жігітін көрші Ташкент елінің режиссерлеріде байқап қалып, 12 сериядан тұратын «Застава» сериалына шақырту жібереді. Бұдан кейінгі кино өнерінде шет елде жүріп қазақтың қамын ойлаған Мұстафаға арналған, 2006 жылы түсірілген «Мұстафа Шоқай» фильмінде, Байдрахманды ойнайды(інісі). Берікті халыққа танымал еткен фильмді атамау кету, оның жасаған еңбегінің тең жартысын ұмыту дегенге саяды. Сондықтан, 2008жылы түсірілген Ақан Сатаевтің «Ағайынды» көпсериялы драмасын атамасқа амал жоқ. Себебі, Айтжановқа үлкен беделдікті әкелген Шыңғыс рөлі еді. Бұл көпсериялы драма ауылда тұратын үш ағайынды туралы. Басты кейіпкерлер - ағайынды үш жігіттің өмірі арқылы қала мен ауылдың тіршілігін: әке мен бала, жастар тәрбиесі проблемаларын, бүгінгі таңдағы қазақ ділінің ерекшелігін ашып көрсетеді. Бұл хикаяның сюжеті нағыз шынайы өмірден алынған. Күнделікті күйбең тіршілікте орын алатын әртүрлі жағдайлар, қала мен қала маңындағы ауыл адамдарының өмірі негізге алынған. Осы хикаяда басты рөлдің бірін Берік сомдап шығады. Айтжанов Шыңғыс есімді ынжықтығы бар, қайынжұртқа жалтақтығы бар азаматты сомдайды. Дәл осы сериал арқылы Берікті халық таниды. Бұл хикаяның халықтан алған алғысы мен құрметі шексіз болды. Осындай фильмнің жетістікке жетуі Беріктің актерлік шеберлегінің арқасы деп те айтуғ болады. Бұдан кейін тағы да 2010 жылы Ақан Сатаевтың қазақ кино тарихында алғаш рет «экшн» жанрында түсірілген «Ликвидатор» фильмінде басты рөлді Айтжановқа тапсырады. Фильмге жасақталған әртістік құрама мықты, өйткені мұнда отандық кино және театр өнерінің қаймақтары жиналған(бір эпизодта есіктен басын қылтитатын ит екеш иттің рөлін де 3 бірдей үміткер таңдалғанына не дерсіз). Бұндай сыннан өте алған актердің, көкжиегі кеңейіп өзіне деген сенімі артатыны белгілі. Жалпы бюджеті 2миллион доллар құраған фильмде Берік Айтжанов, Арсен есімді оққағар жігіттің рөлін атқарады. Арсен өзінің журналист ағасының кісі қолынан өлгендігін сезіп, кек қайтармаққа бел буады.