МІНІ
уаnсырма. Мәтінді оқы. Тақырып қой. Мәтін бойынша жоспар құр.
Абайдың аtеd 1(унанбай оқуды, білімді бағалаған. Ол өзінің балала-
рын цалага ніберіп оқытқан. Атасы — Үлкан сабырлы, тапқыр адам болған,
Абай өлеңді он екі анасынан бастап шыгарган. Окесі Абайды он жасында
оқуға берген. Ол Ахмет Риза медресесінде үш жыл оқиды. Кітапты бір рет
оңып, екінші рет кітапқа қарамай, Латқа айтып шыгатындай зерек, ұғымтал
бала болған. Ол көп талаптанган. Абай медреседе Науаи, Сағди, Физули
сияқты ақындардың шығармаларымен танысқан. Ол мұсылманша оқумен
шектелмей, Семей қаласындагы Приходская школаға түсіп, орысша да оқи
бастаған,
Сабақтарды оқып, білу Абайға оңай болған. Сондықтан барлық уақытты
01 бетімен кітап оқуға мүмсаган,
Мұхтар Әуезов негізгі ойын анықта 1 сөйлем жаз

​

(1845-1904)

Абай қазақтың ұлы ақыны, композитор, философ, қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаушы, оның алғашқы классигі.

Әкесі Құнанбай Өскенбайұлы бай, би және қазақ руларының ішіндегі беделді адамдардың бірі болған. Құнанбай Қарқаралы дуанының аға сұлтаны болған.

Құнанбай діншіл болған. Мұсылман дінінің ықпалын күшейту мақсатын көздеп Орта Азияның діндар қожаларын, татар молдаларын қарамағындағы ауылдарға таратқан. Олардың балаларын мұсылманша оқытқан. Өз ауылында Ғабитқан деген молданы ұстап, Абайды да оқытқан. Абайдың сабаққа зеректігін байқаған соң, әкесі Семей қаласындағы мұсылман имамы Ахмет Ризаның медресесіне берген. Ол дін сабақтарына тарих, поэзия, математика, философия сияқты дүние тану пәндерін араластыра оқытуды қажет көретін ағымның бағытын ұстаған адам болған. Абай бұл медреседе 4 жыл оқыған кезінде араб, иран және Орта Азия әдебиеті классиктерінің шығармаларымен жақсы танысады. Өзі үлгілерінен үйренген. Абайдың жазу жұмысында үлгі еткені 19-шы ғасырдағы орыс әдебиеті болған. Абай Семейдегі медреседен кетер алдында үш айдай орысша оқыған, осы тілде аздап жаза және сөйлей білген. Еліне қайтқаннан кейін де Семеймен қатынасын үзбеген. Семейге саяси көзқарастары үшін жер аударылған, орыс оқымыстылары Н.И.Долгополов және Е.П.Михаэлиспен танысып, орысша білімін терендете түсуге жәрдем алған. Абай Семейге келіп, айлап жатып Гоголь атындағы кітапханадан көп кітаптар оқыған және ауылына да алып кетіп оқитын болған.

Абай дүние жүзінің басқа да ғалымдары мен жазушыларының еңбектерін оқиды. Мысалы, Ежелгі Грецияның атақты ғалымы Аристотельдің философиялық және әдеби шығармаларымен толық танысқан. Атақты данышпан Сократтың да шығармасын бәлген.

Абай В.Г.Белинскийдің еңбектерін ұнатып оқыған. А.С.Пушкин шығармаларын оқып, үлгіге тартқан.

«Евгений Онегин» романынан үзінділер аударды «Амал жоқ, қайттым білдірмей» / «Татьяна хатына»/ әнін шығарды. Сондай-ақ И.А.Крылов, М.Ю.Лермонтов, И.Гете шығармаларынан да аударды.

Абай қазақтың ән-күй творчествосын жете білген. Біржан сал, Ақан сері, Тәттімбет, Жаяу Мұса сынды халық композиторларын ерекше бағалаған. Өзі «Айттым сәлем қаламқас», «Сұрғылт тұман», «Қараңғы түнде тау қалғып» тағы басқа әндер шығарған.

Абай «Атаның баласы болма, а бол» деп, жалпы адамзатты түгел сүйетін, гуманизм биігіне шақырады.

Тіл – ұлттың ұлттылығын білдіреті көрсеткіштердің ең бастысы болуымен бірге, ол – ұлттың мандаты. «Анаңды жоғалтсаң да, ана тіліңді жоғалтпа» деген мәуелі сөз кімді болсын тебірентері белгілі.Ана тілін білмеген қазақ, қазақжанды болуы мүмкін, бірақ қазақтың қазақ қана түсіне білетін көп жәйттерін ешқашан жөндеп игере алмайды ғой деп ойлаймын. Ал қазақ халқы – өз тілін аса ардақ тұтып, өнердің ең жоғарғы сатысына қоя білген халық. Халқымыз ерте заманнан тіл шеберлігіне, сөйлеу мәдениетіне айрықша мән беріп, ұқыпты қараған. Сөз қадірін білуге баланы тілі шыққан кезден – ақ тәрбиелеген. Сондықтан да бала кезден-ақ жұмбақ айту, оны шешу ой – өрісін дамытатын ойынның түрі болған. Балаларды ерте кезден – ақ ертегі тыңдауға баулыған. Аталар мен әжелер немерелерін жанына топтап жинап алып, небір ғажайып қызық ертегілерді майы тамыза айтып, оларды ұйқыға аттандыратын. Дұрысын айтсақ, қазақ елі аңызбен ауызданған,ертегімен есейген ел болған. Бұл – тәрбие және де биік мақсатты көздеген  өнеге болатын, өзінше өмірлік қорытынды шығарын деген ізгі ниет